گروه بین الملل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز سه‌شنبه در تازه ترین گزارش خود مدعی شد که ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده ایران به 18 برابر حد تعیین شده در برجام رسیده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تخمین زده که تا 12 فوریه (23 بهمن) میزان ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده ایران در همه سطوح غنی سازی شده به 3760.6 کیلوگرم رسیده باشد.
آژانس اتمی همچنین اعلام کرده است: حتی درصورت احیای توافق هسته‌ای، به دلیل عدم اجرای تدابیر مرتبط با شفاف‌سازی ذیل برجام توسط ایران، آژانس توانایی کنار هم قرار دادن درست اطلاعات در برخی حوزه‌ها ازجمله موجودی سانتریفیوژها را نخواهد داشت. به گزارش ایسنا، وال استریت ژورنال نیز نوشت که در گزارش جدید آژانس عنوان شده است: نمونه‌برداری آژانس در تاریخ 22 ژانویه (2 بهمن) در ایران وجود ذرات اورانیوم غنی‌سازی شده با خلوص 83.7 درصد را نشان می‌دهد.
دشواری حفظ کانال های ارتباطی میان ایران و اروپا
در همین رابطه انریکه مورا، مذاکره‌کننده ارشد اتحادیه اروپا در مذاکرات هسته‌ای، در مصاحبه با نشریه آلمانی «اینترناسوناله پولیتیک» گفت که ایران در آن زمان خواستار بسته شدن پرونده پادمانی شده بود اما «امروز شاید برای بازگشت به توافق هسته‌ای به عنوان وسیله‌ای برای خروج از مشکلات داخلی‌اش آماده‌تر باشد».
وی در اظهاراتی مداخله‌جویانه مدعی شد که ایران درگیر سه مسئله اصلی شد که اولین آنها اعتراضات داخلی در پی مرگ «مهسا امینی» بود که «بیش از آنچه انتظار می‌رفت طول کشید. به گزارش ایلنا، مورا افزود که مسئله دوم که برای اروپا اهمیت بسیاری دارد روابط نظامی ایران با روسیه و تأمین پهپاد برای مسکو است و تأکید کرد که این مسئله «پرمخاطره‌ترین مسئله برای اروپا در پرونده ایران» است.
وی ادامه داد که مسئله سوم به برنامه هسته‌ای و احیای توافق هسته‌ای مربوط می‌شود و افزود: «از پاییز گذشته متن احیای برجام آماده شده اما ایرانی‌ها گفتند که باید قبل از هر چیز پرونده پادمانی بسته شود».
مورا برآورد کرد که ایران امروز «برای احیای توافق هسته‌ای آماده‌تر است چون در دل طوفان است و بازگشت به توافق هسته‌ای را راحت‌ترین راه برای خروج از این طوفان می‌داند، اما واقعیت آن است که چارچوب مطلوب برای این کار وجود ندارد».
وی افزود که تنها راه تعامل با برنامه هسته‌ای ایران احیای توافق هسته‌ای است و تأکید کرد که اروپا می‌خواهد که این توافق در دستور کار بماند و «همزمان با ایرانی‌ها مذاکره می‌کنیم و به اوکراین کمک می‌کنیم که با ایران درباره مسئله پهپادها مذاکره کند اما موضوع دشوار است چون در ایران مراکز تصمیم گیری گوناگونی وجود دارد». مورا گفت: «اوضاع بسیار بد است، ما همه کانال‌های ارتباطمان را حفظ می‌کنیم اما این کار خیلی سخت شده است».
غنی‌سازی ایران از ۶۰ درصد تجاوز نکرده است
صحبت‌های انریکه مورا در حالی مطرح می شود که محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی روز گذشته در پایان جلسه هیات دولت با حضور در جمع خبرنگاران با اشاره به آخرین وضعیت تعاملات ایران و آژانس گفت: در تعاملات با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طبق روال همیشه و به طور ویژه‌تر به خصوص در این مقطع زمانی که امپریالیسم رسانه‌ای عملیات روانی و تهاجمی خود را برای تخریب وضعیت کشور انجام داده و می‌دهد و سعی کرده روابط ایران و آژانس را هم به گونه‌ای تیره و تار نشان دهد، به لطف الهی طی دو ماه گذشته رفت و آمد و ملاقات‌ها و تماس‌ها با مدیرکل آژانس و معاونان آن و تبادلات کارشناسی صورت گرفت و در هفته‌های گذشته هم هیات‌هایی از آژانس در ایران حضور پیدا کردند و مواردی که اعلام کرده بودند درباره عدم تطابق بیانیه طراحی چیدمانی سانتریفیوژها خیلی خوب مرور شد و بحث کارشناسی شد و به لطف الهی این‌ها نهایی شد و جمع شد و مشخص شد انحرافی وجود ندارد و این‌ها موضوعاتی است که با توجه به بحث‌های کارشناسی واجد اهمیت نبوده که بخواهد به عنوان چنین بحثی مورد پیگیری قرار گیرد.
وی افزود: موضوع دوم این بود که ما در خصوص موارد پادمانی مذاکراتمان باید در جهت روشنگری پاسخ‌هایی که دادیم باشد اما طوری القا می‌کنند که ما پاسخی ندادیم در حالی که پاسخ‌ها در چند صد صفحه ارسال شده بود باید باز هم با حوصله این پاسخ‌ها را با‌ آنها مرور می‌کردیم این هم تداوم دارد. در همین راستا با سفری که معاون آژانس داشت و مذاکراتی که انجام شد، دعوت رسمی از آقای گروسی به عمل آوردیم ان‌شا‌ءالله در یکی دو روز آینده به تهران خواهد آمد و این موارد را با او ادامه خواهیم داد.
رئیس سازمان انرژی اتمی در خصوص اعلام روز سه شنبه آژانس در مورد غنی‌سازی ۸۰ درصد در ایران گفت: مدیرکل باید همیشه به صورت فصلی دو گزارش به شورای حکام بدهد که روز دوشنبه این نشست برگزار می‌شود و این گزارش برجامی ارسال شده است. طبق برجام و قراداد ۲۲۳۱ آژانس وظیفه دارد محدودیت‌های مندرج در این توافق را برای ایران نظارت و بررسی کند، در سند برجام به دلیل اینکه طرفین تعهدات خود را انجام ندادند ما هم بازگشت از تعهدات را طبق قانون اقدام راهبردی انجام دادیم، بنابراین طبیعی است که آژانس بنویسد نظارت‌ها را مثل گذشته ندارد ولی بنای آن این نیست که اشراف ندارد.
وی ادامه داد: درباره ذره ۸۴ درصد نمونه‌برداری از شیر کنار سانتریفیوژ بوده و یک ذره‌ای بوده که با میکروسکوپ هم دیده نمی‌شود، مهم حجم موادی است که پس از تولید ذخیره می‌شود. آنها موادی که از پروسه خارج شده بود را مشاهده کردند که از غنای بالای ۶۰ درصد تجاوز نکرده و خط تولید ما دارای غنای ۶۰ درصد است و همین را هم در گزارش خود آورده‌اند ما همان هدف ۶۰ درصد را دنبال می‌کنیم و این موضوع هم با همین تعریف کنار گذاشته می‌شود.
گروسی در مورد محورهای گفت‌وگوی سفر گروسی به ایران تصریح کرد: موضوع همین مواردی است که به عنوان پادمانی نام گذاری کردند و بسته شدن این پرونده. برای بسته شدن پرونده اینها مطرح است که دلیل برجام همین موارد اتهامی است و ۲۰ سال است که مذاکره شده و سند برجام شده و مواردی نبوده که دوباره بارگزاری و نو شود و بگوییم قرار است دوباره برجام صورت گیرد.
وی در رابطه با اینکه آیا سفر گروسی می تواند گره گشای پرونده هسته ای باشد گفت: ما چیز غیر عادی ای را نمی پذیریم که تحت فشار و سیاسی باشد.‌
رئیس سازمان انرژی اتمی در مورد اینکه در گزارش آژانس آمده است به دلیل اینکه اقدامات ایران شفاف نیست قادر به راستی آزمایی نیستیم، بیان کرد: اصلا در گزارش چنین چیزی نیامده است.
اسلامی  در خصوص اینکه سال گذشته همه فکر می کردند که برجام به امضا برسد و موفق نبود آیا امسال اتفاق جدیدی افتاده است که احتمال امضای برجام وجود دارد؟ خاطرشان کرد: هر چیزی که گفته شده و باید نوشته می شد، نوشته شده است.
نتیجه احتمالی سفر گروسی به تهران
در همین رابطه مرتضی مکی کارشناس مسائل بین الملل پاسخ به این سوال که با توجه به وقایع اخیر و سفر قریب الوقوع گروسی به ایران چالش‌های فعلی آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای با ایران چیست و چه راهکاری می‌توان برای حل این چالش‌ها داشت، گفت:  با توجه به فروکش کردن ناآرامی‌ها و چشم‌اندازی که از بحران اوکراین به دست آمده و وضعیت اقتصادی که وجود دارد، ایران تلاش کرده سیگنال‌هایی بفرستد تا به توافقاتی درخصوص چگونگی اختلافات پادمانی دست پیدا کند. در این زمینه ابراز خوش‌بینی‌هایی شده که همین ابراز خوش‌بینی‌ها باعث شده رافائل گروسی تصمیم به سفر به تهران بگیرد و به دعوت نمایندگان ایران در سازمان انرژی اتمی پاسخ بگوید.
وی افزود: اختلافات به مراکزی که به ادعای آنها آلوده به مواد هسته‌ای هستند برمی‌گردد و آخرین موضوع هم بحث ادعای غنی‌سازی ۸۴ درصدی در برخی از مناطق مطرح شده است که اگر این موضوع حل نشود و ایران و آژانس به چارچوبی برای حل اختلافات دست پیدا نکنند، می‌تواند در اجلاس آتی شورای حکام در روز دوشنبه آینده روند مذاکرات برجامی و برنامه هسته‌ای ایران را خیلی پیچیده کند که اگر به صدور قطعنامه علیه ایران بینجامد، فضای تنش و بحران میان ایران و آژانس بیشتر خواهد شد.
به گزارش ایلنا، مکی در ادامه گفت: از این جهت سفر آقای گروسی به تهران سفر بسیار مهمی است که می‌تواند آخرین روزنه‌ای باشد که به احیای برجام منتهی شود. اگر طرفین در این سفر به توافقی دست پیدا کنند، قطعا نشست شورای حکام بدون قطعنامه علیه ایران پایان خواهد یافت و اگر به توافقی دست پیدا نکنند روند احیای برجام خیلی دشوارتر و پیچیده‌تر از گذشته خواهد شد.
این تحلیلگر حوزه سیاست خارجی در پاسخ به این سوال که تاثیر نتیجه احتمالی این سفر روی مذاکرات و همچنین روابط ایران و غرب چه خواهد بود، گفت: قطعا نتیجه سفر آقای رافائل گروسی بر روند احیای برجام تاثیر مستقیم دارد. هرچند اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها همچنان اعلام می‌کنند که احیای برجام در اولویت آنها قرار ندارد، اما همین همکاری آنها با آژانس و گزارشی که از سوی آقای رافائل گروسی به شورای حکام داده می‌شود قطعا می‌تواند فضای امیدواری برای احیای برجام را بسیار پررنگ‌تر و امیدوارتر از گذشته کند.