گروه بین الملل - پس دیدار تاریخی حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه کشورمان با همتای عربستانی خود در پکن که به منظور گام نهایی تنش زدایی و برقراری مجدد ارتباط میان ایران و عربستان صورت گرفت، ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه که امیرعبداللهیان را در سفر به پکن همراهی می کند روز پنجشنبه در جمع خبرنگاران و در تشریح دیدار وزیران خارجه ایران و عربستان و بیانیه مشترکی که به امضا رسید، گفت: در چارچوب مذاکراتی که امروز بین دو وزیر خارجه در ۲ دور گفت‌وگوهای خصوصی و عمومی انجام شد، طرفین بر اهمیت ثبات و امنیت در منطقه و همچنین درون‌زا بودن امنیت در منطقه تأکید کرده و بر این موضوع اتفاق نظر داشتند.
سخنگوی وزارت خارجه افزود: وزرای خارجه ایران و عربستان سعودی در چارچوب اراده سیاسی دو کشور برای گسترش روابط دوجانبه در همه زمینه‌ها بر آمادگی مشترک برای اجرایی کردن موافقتنامه‌های پایه‌ای و مبنایی موجود بین دو کشور از جمله موافقتنامه جامع همکاری‌های دوجانبه و موافقتنامه امنیتی تأکید کردند و بر همین مبنا قرار شد گام‌های لازم به تدریج برداشته شود.
کنعانی این را هم گفت که در مذاکرات امروز بر ضرورت تلاش و توافق برای گسترش روابط در زمینه‌های اقتصادی در دو بخش دولتی و خصوصی گفت و گو و در این دیدار تأکید شد که موافقت‌نامه‌های موجود بین دو کشور زمینه‌ قانونی و حقوقی موجود را برای آغاز و تقویت اینگونه فعالیت‌ها فراهم کرده است.
کنعانی اضافه کرد که قرار است هیأت‌های دولتی و خصوصی دو کشور در این زمینه با هم دیدار و زمینه‌های گسترش همکاری‌های تجاری و اقتصادی و همکاری در زمینه سرمایه گذاری مشترک را فراهم کنند. در عین حال دو طرف به منظور تسهیل آمد و رفت بین دو کشور توافق کردند با دیدار هیأت‌های فنی دو کشور، خطوط هوایی بین ایران و عربستان برقرار شود و آمد و رفت بین دو کشور را تسهیل کنند. به گفته سخنگوی وزارت امورخارجه بر تسهیل صدور روادید و خدمات روادیدی برای اتباع دو کشور در حوزه‌های مختلف اقتصادی و تجاری و همچنین تسهیل صدور روادید عمره برای اتباع ایرانی هم تأکید شد.
مسیر توافق
حسین امیرعبداللهیان و فیصل بن فرحان وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی صبح روز پنجشنبه در پکن دیدار و گفت‌وگو کردند.
وزرای خارجه پس از این دیدار بیانیه مشترکی را با حضور وزیر خارجه چین به امضا رساندند و ضمن توافق برای بازگشایی نمایندگی‌های دو کشور در زمان مورد توافق، بر آمادگی خود برای از بین بردن موانع پیش روی گسترش همکاری‌ها تأکید کردند.
گفتنی است«علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی نیمه اسفند ۱۴۰۱ با هدف پیگیری توافقات سفر بهمن ماه آیت‌الله رئیسی به پکن، مذاکرات فشرده‌ای را به‌منظور حل‌ و فصل نهایی موضوعات دوجانبه با همتای سعودی خود در چین آغاز کرد. در پایان این مذاکرات، بیانیه سه‌جانبه‌ای برای «حل و فصل اختلافات»، «پای‌بندی به اصول و اهداف منشور سازمان ملل متحد و سازمان همکاری اسلامی و اصول و رویه‌های بین‌المللی» به امضای «شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ ئی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین رسید.
به گزارش ایرنا، در این بیانیه که نوزدهم اسفند امضا شد، آمده بود که جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارت‌خانه‌ها و نمایندگی‌ها را بازگشایی و قرار شد وزرای امور خارجه دو کشور جهت اجرای این تصمیم و انجام تمهیدات لازم برای تبادل سفرا با یکدیگر ملاقات کنند.
بهمین منظور حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه شب گذشته (چهارشنبه ۱۶ فرودین) در صدر هیاتی وارد پکن شد و امروز پس از دیدار با فیصل بن فرحان همتای عربستانی خود بیانیه‌ای مشترک به امضا رساندند.
اهمیت امضای چین پای توافق ایران و عربستان
در همین رابطه یک استاد ژئوپلیتیک دانشگاه با تاکید بر اهمیت و نقش چین در توافق ایران و عربستان گفت: ایران و عربستان هر کدام به دلایلی به چینی ها نیاز دارند، ورود چین در این مساله باعث شده نسبت به آینده توافق امیدواری بیشتری ایجاد شود.
عبدالرضا فرجی راد در گفت و گو با ایسنا در تحلیل خود از دیدار وزرای خارجه ایران و عربستان در پکن و گفت و گوهای انجام شده میان طرفین اظهار داشت: فکر می کنم امضای چین پای این توافق از اهمیت خاصی برخوردار است؛ ورود چین به توافق باعث شده نسبت به آینده و به‌هم نخوردن این توافق امیدواری بیشتری ایجاد شود.
وی افزود: اگر عراق یا عمان این کار را می کردند، این احتمال می توانست وجود داشته باشد که اشکالاتی در روابط پیدا شود، اما وقتی چینی ها این کار را انجام دادند با توجه به این که هم رابطه نسبتا نزدیکی با ایران دارند و ایران تقریبا همه نفت را به چین می فروشد، و هم عربستان و چین یک رابطه شبه استراتژیک ایجاد کرده اند یعنی سرمایه گذاری گسترده در دو کشور انجام می دهند.
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه با بیان اینکه چین روی عربستان برای آینده و رقابت ژئوپلیتیکی با آمریکا حساب کرده است، اظهار کرد: در واقع ایران و عربستان و به ویژه ایران به چینی ها نیاز دارند و از سوی دیگر عربستان به اطمینان چین آمده تا این توافق انجام شود، در نتیجه احتمال این که برگردیم سر جای اول ضعیف است و  روابط ایران و عربستان رو به جلو حرکت می کند.
این دیپلمات پیشین کشورمان همچنین گفت: در ادامه رابطه با امارات، بحرین، کویت، اردن و تا حدودی شمال آفریقا مثل مصر و موریتانی که رابطه‌شان با ما قطع است، احتمال زیاد بهبود می یابد.
فرجی راد خاطرنشان کرد: از طرف دیگر باید مراقب روابط مان با برخی کشورها از جمله قطر باشیم، زیرا هنوز میان قطر و عربستان ضمن بهبود رابطه، رقابت و نااطمینانی وجود دارد. این که رابطه ما با کشورهایی مانند عربستان و... بهتر شود نباید سبب گردد که توقفی در رابطه ما با قطر ایجاد شود باید همان روابط قبلی ادامه داشته باشد.
این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه با بیان این که در ارتباط با روابط ما با اعراب شاهد نوعی ثبات در منطقه خواهیم بود، گفت: البته با اسرائیل و آمریکا در منطقه مشکل داریم که حل نشده، البته با اسرائیل حل نمی شود، با آمریکا هم نامعلوم است لذا این طور نیست که منطقه کاملا به ثبات برسد.