وام ودیعه مسکن ۱۴۰۲ تقریبا با شرایط مشابه سال قبل پرداخت می‌شود با این تفاوت که سامانه ثبت رایگان قرارداد‌های اجاره مسکن می‌تواند مشکل عمده بسیاری از متفاضیان را رفع کرده و باعث شود تعداد بیشتری از متقاضیان شانس دریافت وام را داشته باشند.
به گزارش فرارو، پارسال بانک‌ها روی هم رفته مبلغ ۱۳ هزار میلیارد تومان تسهیلات ودیعه مسکن به ۲۲۴ هزار و ۴۶۰ نفر پرداخت کردند. یعنی هر نفر به‌طور متوسط ۵۸ میلیون تومان وام ودیعه مسکن دریافت کرده است. حدود ۲۳ هزار میلیارد تومان از منابع بانکی اختصاص پیدا کرده به این طرح، پارسال دست نخورده باقی ماند. گفته می‌شود تعیین سهمیه استانی یکی دیگر از ایده‌های تسهیل پرداخت وام مسکن در سال جدید خواهد بود.
پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن که بیشتر به نام وام مستاجران شناخته می‌شود، دست‌کم تا پایان شهریور امسال ادامه پیدا می‌کند. بخشنامه این وام هم ابلاغ شد تا اخبار و شایعه‌ها رنگ واقعیت به‌خود بگیرند. بانک مرکزی می‌گوید پارسال ۲۵۳ هزار و ۲۱۱ نفر تشکیل پرونده دادند که از این تعداد بانک‌ها به ۲۲۴ هزار ۴۶۰ نفر رقم ۱۳ هزار میلیارد تومان وام پرداخت کرد. یعنی هر متقاضی به‌طور میانگین ۵۸ میلیون تومان تسهیلات دریافت کرده است.
رقم وام ودیعه مسکن در سال ۱۴۰۲ برای مستاجران ساکن تهران ۱۰۰ میلیون تومان خواهد بود. به متقاضیان ساکن کلانشهر‌ها یعنی در کرج، قم، تبریز، مشهد، اصفهان، شیراز و اهواز ۷۰ میلیون تومان وام می‌دهند. در طرح وام ودیعه مسکن، کرمانشاه با وجود جمعیت کمتر از یک میلیون نفر، کلانشهر محسوب شده. رقم وام ودیعه مسکن در سایر شهر‌های کشور ۴۰ میلیون تومان است.
وام ودیعه مسکن به متاهل‌ها پرداخت می‌شود، اما زنان مجرد بالای ۳۵ سال و مردان مجرد بالای ۴۵ سال می‌توانند براساس شرط و شروطی مشخص روی دریافت آن حساب باز کنند. ارائه اجاره‌نامه رسمی مهمترین شرط دریافت وام ودیعه مسکن است. کسی که موفق به دریافت وام می‌شود باید آن را ظرف پنج سال برگرداند. در بخشنامه آمده متقاضیان باید دارای اجاره‌نامه رسمی یا اجاره‌نامه ثبت شده در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات باشند. این یعنی پرداخت تسهیلات به قرارداد‌های منعقد شده از تاریخ اول فروردین ۱۴۰۱ به بعد به شرط داشتن کد رهگیری الزامی است و متقاضی و صاحبخانه باید اطلاعات سکونت و مالکیت خود را در سامانه املاک و اسکان ثبت کرده باشند.
مستاجرانی که یک بار وام گرفتید دوباره صف نکشید
مستاجرانی که در سال‌های گذشته موفق به دریافت تسهیلات ودیعه مسکن شده‌اند، نمی‌توانند دوباره در صف دریافت وام بایستند. همچنین قبل از پرداخت تسهیلات، بانک‌ها نسبت به اخذ استعلام از سامانه سمات بانک مرکزی اقدام می‌کنند تا مطمئن شوند متقاضی و همسرش در بخش مسکن دارای تسهیلات جاری مثل تسهیلات ساخت، خرید، جعاله و ودیعه مسکن نباشند. درخواست چنین متقاضیانی رد می‌شود. متقاضی و همسرش نباید در زمان ثبت‌نام، صاحب مسکن یا زمین مسکونی ملکی باشند. چنانچه در هر زمان سابقه مالکیت آن‌ها محرز شود، از فرآیند پرداخت تسهیلات حذف می‌شوند.
در قانون آمده حتی درصورتی که پس از دریافت تسهیلات، خلاف این موضوع مشخص شود، متقاضی موظف به استرداد تسهیلات دریافتی و جبران خسارات و پرداخت جریمه خواهد بود. برای اینکه به بانک ثابت کنید پنج سال است در شهر مورد نظر سکونت دارید، باید یکی از مدارک گواهی تولد متقاضی، همسر و فرزندان، جواز کسب صنوف، سابقه پرداخت بیمه درمان، گواهی اشتغال به کار از نها‌های دولتی، گواهی تحصیلی فرزندان گواهی مبنی بر محل پرداخت مستمری‌بگیران و بازنشستگان ارائه دهید.
از جمله گلایه‌های متقاضیان دریافت تسهیلات ودیعه مسکن در سال گذشته، قوانین و درخواست‌های عجیب سیستم بانکی بود. مثلا گزارش‌هایی وجود دارد درباره مطالبه دو فقره اجاره‌نامه از مستأجران که یکی برای سال درخواست دریافت وام و دومی برای سال قبل بود. این بانک پارسال در توجیه درخواست خود گفته بود قانون است و تا زمان ارائه هر دو اجاره‌نامه از پرداخت تسهیلات شانه خالی کرد. در کنار این موارد، گزارش‌هایی هم درباره سوء‌استفاده از تسهیلات ودیعه مسکن وجود دارد. مثلا بعضی متقاضیان با استفاده از میانبر‌ها برای خودشان یا اعضا خانواده‌شان اجاره‌نامه صوری دریافت می‌کردند و به صف متقاضیان دریافت وام مستاجران می‌پیوستند. جالب اینکه نهایتا هم موفق می‌شد سامانه و قانون را دور بزنند و از بانک وام بگیرند!
۱۹ بانک مسکن، ملی، سپه، پست بانک، صادرات، تجارت، ملت، رفاه، کارآفرین، سامان، اقتصاد نوین، پارسیان، پاسارگاد، سینا، آینده، شهر، گردشگری، ایران‌زمین، خاورمیانه و موسسه اعتباری ملل در فرآیند پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن مشارکت دارند.
بانک مسکن به‌عنوان بانک تخصصی حوزه مسکن، معمولا بیشترین بار را روی دوش می‌کشد. سهمیه تعیین شده برای این بانک در طرح تسهیلات مسکن پارسال هفت هزار میلیارد تومان بود. اگر بتوانید مدارکتان را زود جور کنید، شانس دریافت وام از بانک مسکن زیاد است، اما شاید بعضی دقیقا به‌خاطر همین محبوبیت بالا ترجیح می‌دهند شانس‌شان را جای دیگری امتحان کنند که صف خلوتی داشته باشد. به‌هرحال بهتر است برای دریافت تسهیلات ودیعه مسکن ۱۴۰۲، درخواست خود را در بانک و شعبه‌ای ثبت کنید که در آن صاحب حساب هستید.
سقف تعیین شده است
قانون عدد ۴۰ هزار میلیارد تومان با به‌عنوان سقف تسهیلات تکلیفی ودیعه مسکن مشخص کرده بود و به‌بانک‌ها اعلام کرده بود تا زمان رسیدن به این سقف باید پرداخت وام مستاجران را ادامه بدهند. آمار‌های رسمی خود بانک مرکزی نشان می‌دهد در سال گذشته بانک‌ها ۱۳ هزار میلیارد تومان از این رقم را به متقاضیان پرداخت کرده‌اند و از ۲۷ هزار میلیارد تومان باقیمانده خبری در دسترس نیست. ظاهرا یا تقاضا برای دریافت وام کم بوده یا بانک‌ها آنقدر سخت‌گیری کرده‌اند که بخش زیادی از مستاجران بی‌خیال دریافت وام شده‌اند.
پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن، پارسال به‌منظور نظارت بر روند پرداخت و جلوگیری از شانه خالی‌کردن بانک‌ها از پرداخت وام، با تعیین سهمیه برای هر بانک استارت خورد. بانک مرکزی گفته بود چنانچه بانک یا موسسه اعتباری بدون توجیه بانکی، نسبت به اعطای تسهیلات مشخص شده به‌میزان سقف سهمیه اقدام نکرده باشد، مشمول جریمه مالیاتی می‌شود. در سال‌های قبل بانک‌ها یک‌مرتبه اعلام کردند منابعشان ته کشیده و دیگر نمی‌توانند به مستاجران وام بدهند. ظاهرا این سازوکار هم چندان کارساز نبوده؛ بنابراین ممکن است امسال پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن را با قید سهمیه استانی پرداخت کنند تا ذره‌بین نظارت علاوه بر نام بانک‌ها، روی استان‌ها هم دیده شود و بانک‌ها با عدد و رقم پاسخگوی بانک مرکزی به‌عنوان نهاد ناظر باشند.
اقساط وام ودیعه مسکن
سود وام مستاجران محل بحث است. سال ۱۳۹۹ در بخشنامه آمده بود وام کمک ودیعه مسکن با سود ۱۳ درصد به مستاجران پرداخت می‌شود. بیشتر منابع خبری همین موضوع را انعکاس داده‌اند و برخی محاسبه اقساط ماهیانه را با همین نرخ ۱۳ درصد انجام داد‌ه‌اند، اما گزارش‌های میدانی مستاجران و متقاضیان نشان می‌دهد پارسال بانک‌ها از آن‌ها مطالبه بازپرداخت وام با نرخ سود ۱۸ درصد را داشته‌اند. خبر بد اینکه سود وام بانکی امسال به ۲۳ درصد افزایش پیدا کرده و مشخص نیست بانک‌ها با متقاضیان تسهیلات ودیعه مسکن چه برخوردی خواهند داشت. اقساط وام ودیعه مسکن با احتساب سود ۱۸ درصد، برای کسانی که در تهران موفق به دریافت وام می‌شوند، ماهی دو میلیون و ۵۴۰ هزار تومان خواهد بود. این دسته متقاضیان علاوه بر اصل تسهیلات دریافتی ۵۲ میلیون و ۳۶۰ هزار تومان سود به بانک برمی‌گردانند.
اقساط وام ودیعه مسکن ۷۰ میلیون تومانی، با سود ۱۸ درصد ماهی یک میلیون و ۷۷۷ هزار تومان می‌شود. متقاضیانی که موفق می‌شوند این وام را دریافت کنند در پایان سال پنجم، علاوه بر اصل پول، ۳۶ میلیون و ۶۵۲ هزار تومان اضافی به‌عنون سود تحویل بانک می‌دهند. اقساط وام ودیعه مسکن ۴۰ میلیون تومانی با نرخ سود ۱۸ درصد، حدود یک میلیون و ۱۶ هزار تومان در ماه خواهد شد. بانک از این دسته متقاضیان علاوه بر اصل مبلغ وام، ظرف پنج سال حدود ۲۱ میلیون تومان به‌عنوان سود دریافت خواهد کرد. این رقم را باید به مبلغ اجاره ماهیانه خانه اضافه کنید. فکر می‌کنید می‌توانید از عهده‌اش بربیایید؟ ثبت‌نام وام ودیعه مسکن تا مرحله تعیین شعبه، به‌صورت غیرحضوری پیش می‌رود. وقتی اعلام کردند، مدارکتان را به بانک بدهید، تازه قسمت سخت کار شروع می‌شود. جایی که باید ضامن و وثیقه ارائه دهید. اگر امسال به دریافت تسهیلات ودیعه مسکن فکر می‌کنید، باید از همین حالا دنبال جور کردن مدارک باشید. به‌عنون مثال متقاضیان تسهیلات ودیعه مسکن باید دارای اجاره‌نامه رسمی یا اجاره‌نامه ثبت شده در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات باشند. وجود کد رهگیری اجباری است و تسهیلات به قرارداد‌هایی تعلق می‌گیرد که از تاریخ اول فروردین سال ۱۴۰۱ به بعد امضا شد‌ه‌ند. وام ودیعه مسکن به مستاجر پرداخت می‌شود. پس به او متقاضی می‌گویند، اما صاحبخانه هم موظف است، اطلاعات سکونت و مالکیت خود را در سامانه املاک و اسکان وارد کند. چنانچه متقاضی حداکثر ظرف ۱۵ روزکاری از تاریخ معرفی به شعب، نسبت به تکمیل مدارک خود و ضامن‌ها اقدام نکند، بانک یا موسسه اعتباری مجاز به در درخواست او خواهد بود.