یک رسانه عربی از میانجی‌گری عراق میان ایران و مصر و برگزاری یک نشست در بغداد خبر داد. پایگاه خبری العربی الجدید به نقل از مسئولان عالی رتبه عراقی اعلام کرد که ماه گذشته میلادی نمایندگانی از تهران و قاهره در بغداد باهم دیدار و رایزنی کردند.
این منابع اعلام کردند که بغداد بار دیگر میانجی‌گری میان ایران و مصر را برعهده گرفته است و می‌خواهد تجربه میانجی‌گری میان تهران و ریاض را تکرار کند.
دو مسئول عراقی که یکی از آن‌ها در وزارت خارجه و دیگری در دستگاه امنیت ملی این کشور فعالیت دارند، این خبر را تایید و اعلام کردند که دو طرف ایرانی و مصری خواستار غیرعلنی شدن این امر شدند.
این درحالی است که منابع دیپلماتیک مصری اخیرا در گفت‌وگو با العربی الجدید اعلام کردند که در هفته آخر ماه مارس تماس‌هایی میان مسئولان امنیتی ایران و مصر انجام شد و دو طرف امکان گسترش تدریجی روابط در مرحله آتی را بررسی کردند.
منابع عراقی اعلام کردند که نشست اخیر ایران و مصر در بغداد در سطح پایین برگزار شد و نمایندگانی از دفتر محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق و فواد حسین، وزیر خارجه و همچنین نماینده ای از دستگاه امنیت ملی عراق در این نشست حضور داشتند.
مسئولان عراقی خاطرنشان کردند که بغداد اکنون درحال فراهم کردن زمینه برای برگزاری نشستی دیگر میان تهران و قاهره است.
یکی از مسئولان عراقی که در وزارت خارجه فعالیت دارد تاکید کرد که دو طرف ایرانی و مصری از میانجی‌گری بغداد استقبال کردند اما هنوز زود است که درخصوص پیشرفت این وساطت سخن بگوییم .
یک مسئول دیگر عراقی که در دستگاه امنیت ملی این کشور فعالیت دارد خاطرنشان کرد که هدف از این میانجی‌گری بازگشت روابط طبیعی میان دو کشور در سایه بازگشت روابط تهران و ریاض و ایجاد فضای مثبت است
وی در پاسخ به این سوال که نمایندگان دو طرف ایرانی و مصری در چه سطحی بودند تاکید کرد که آن‌ها «امنیتی و دیپلمات» بودند و در نشست اول به‌ جزئیات زیادی نپرداختند و قرار است که نشست بعدی مهم تر و عمیق تر باشد.
پیش از این نیز یک دیپلمات بلند پایه عراقی در مصر گزارش داد که عراق و پادشاهی عمان در تلاش هستند تا میان تهران و قاهره برای بازگرداندن روابط میان این دو کشور میانجی‌گری کنند.
این دیپلمات در ادامه گفت که مصر از این میانجی‌گری، به‌ ویژه میانجی‌گری عراق استقبال می‌کند چراکه دو کشور روابط خوبی با یکدیگر دارند اما قاهره تحولات منطقه را نیز زیر نظر دارد.
وزارت امور خارجه ایران پیش از این تاکید کرده بود که جمهوری اسلامی ایران از هرگونه تحول مثبت و رو به جلو با هدف تحکیم روابط بین مردم ایران و مصر و به‌علاوه از هرگونه گشایش مصر در قبال ایران استقبال می‌کند.
روابط میان ایران و مصر پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ در پی اقدام قاهره برای امضای قرارداد کمپ دیوید با رژیم صهیونیستی رو به وخامت رفت.
بنا بر این گزارش، پیش‌تر عزت سعد رئیس اجرایی شورای امور خارجی مصر در گفت‌وگو با خبرگزاری اسپوتنیک گفته بود که روابط بین ایران و مصر، عادی نیست زیرا تعدادی از پرونده های اختلافی در مسیر آن است اما میانجی‌گری عراق که در کنفرانس بغداد۲ در اردن از آن سخن به میان آمد، می تواند درهای آغاز رایزنی‌ها (میان تهران و قاهره) را بگشاید.
به گزارش ایسنا، همچنین حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پس از کنفرانس بغداد۲ گفت: نخست‌وزیر عراق پیشنهاد داد که با وساطت بغداد گفت‌وگوهای ایران و مصر در سطوح امنیتی و سیاسی آغاز شود.
کلید حل مسئله سوریه، یمن و لبنان در اختیار ایران است
رایزنی مقامات ایران و مصر در بغداد در حالی صورت می گیرد که ایران و عربستان نیز چندی قبل پس از هفت سال مناقشه سیاسی و دیپلماتیک، روابط خود را از سر گرفته و این اقدام باعث شد تا چنین مساله ای در پایان یافتن جنگ یمن و نیز بازگشت دوباره سوریه به اتحادیه عرب تاثیر قابل ملاحظه ای داشته باشد. در همین رابطه جواد حیران‌نیا کارشناس مسائل خاورمیانه در بخشی از گفت و گوی خود که با خبرگزاری ایلنا داشته، توضیح می دهد: با توجه به تمرکز آمریکا به شرق آسیا و مهار چین و هم این نکته که مسائلی که بعد از بهار عربی در یمن، سوریه، لبنان به وجود آمده مسائلی است که از رهگذر گفت‌وگوهای منطقه‌ای و گفت‌وگو با ایران قابل حل و فصل خواهد بود، لذا کشوری مثل عربستان به رویکرد مستقل‌تری فکر می‌کند و تلاش می‌کند تهدیداتی که متوجه امنیت‌ خود است را از این طریق حل کند. بعد از بحث عادی‌سازی روابط با سوریه که از سوی کشورهای عربی دنبال شد، همه متوجه شدند که مساله سوریه، یمن و لبنان موضوعاتی است که کلید آن در اختیار ایران است و از رهگذر دیپلماسی و عادی‌سازی و کاهش تنش باید گذر کرد.
وی افزود: به نظر می‌آید که همه این مسائل هم در قالب یک پکیج از سوی طرفین ایران و عربستان دنبال می‌شود و به گونه‌ای است که هرکدام بر دیگری تأثیر مثبت و چه تأثیر منفی خواهد گذاشت. یعنی اگر در موضوع یمن به نتیجه خاصی نرسد، آثارش در سوریه قابل مشاهده خواهد بود و در موضوع لبنان و بحث خلا ریاست جمهوری که در آن کشور وجود دارد قابل مشاهده خواهد بود. به همین دلیل سفر سید ابراهیم رئیسی به سوریه هم در هنگامه دیپلماسی منطقه‌ای، آشتی و عادی‌سازی روابط اعراب با سوریه شکل گرفت و این کشورها برای زمانی که سوریه وارد مرحله بازسازی می‌شود، اهداف اقتصادی را دنبال می‌کنند و می‌خواهند از این بازسازی سهم خودشان را داشته باشند و همه‌چیز در اختیار ایران قرار نگیرد. ضمن اینکه این کشورها از رهگذر آشتی با سوریه، این هدف را دنبال می‌کنند که هرچقدر از سوریه و دمشق فاصله بگیرند، این کشور بیشتر در دامان ایران خواهد افتاد.
حیران‌نیا تصریح کرد: بر این اساس، این سفر یک پیام به ویژه از طرف ایران به طرف مقابل است که عادی‌سازی روابط سوریه و دمشق با کشورهای عربی به معنای این نیست که ایران از محور مقاومت که سوریه نقش مهمی را در آن ایفا می‌کند و ترجیحات استراتژیک خود دست خواهد کشید و برگ مهم منطقه‌ای‌ را کامل در اختیار آنها قرار خواهد داد. این موضوع در سفر هیأت حماس به عربستان هم قابل مشاهده بود و چنین پیامی هم در آن سفر به ریاض داده شد که بهبود رابطه با ریاض به معنای تحت‌تأثیر قرار گرفتن روابط‌شان با ایران نیست و این یک پیام سیاسی این سفر است.
حیران‌نیا در پاسخ به این سوال که ایران با هدایت شهید سردار سلیمانی کمک نظامی بسیاری به سوریه در بحران داخلی این کشور کرد. بعد از پایان جنگ داخلی و توافق میان ایران و عربستان و بازگشت احتمالی سوریه به اتحادیه عرب، آیا همچنان کمک نیروهای نظامی ایران در اولویت اول سوریه خواهد بود یا کشورهای منطقه مانند عربستان نیز در سوریه نقش نظامی خود را ایفا خواهند کرد، گفت: به نظر نمی‌رسد که همکاری کشورهای عربی و سوریه در حوزه‌های امنیتی و نظامی در حال حاضر تعریف شود. بیشتر همکاری‌ها، با ماهیت اقتصادی است و کماکان روابط نظامی و امنیتی‌ سوریه بیشتر با ایران و روسیه است که از جمله متحدان نزدیک او هستند.
وی افزود: سطح اعتماد بین سوریه و کشوری مثل عربستان به اندازه‌ای نیست که بخواهند در این مرحله وارد همکاری نظامی – امنیتی شوند و سعودی‌ها هم بیشتر به دنبال این هستند که در حال‌حاضر تنش‌های خود را با ایران کم کنند و در این مقطع خیلی بحث صمیمیت و دوستی مطرح نیست و بیشتر به دنبال تنش زدایی هستند. ریاض می خواهد در تقابل میان آمریکا و چین در بعد ساختاری و تقابل احتمالی ایران و اسرائیل در بعد منطقه‌ای در میانه بایستد و هزینه مستقیمی برای این رقابت‌ها پرداخت نکند. بنابراین تصور نمی‌کنم که در حال‌حاضر سوریه بخواهد وارد همکاری نظامی و امنیتی با این کشورها شود. ایران هم کماکان همکاری‌های نظامی، امنیتی و اطلاعاتی خود را حتی در بلندمدت تا جایی که دولت دمشق همسو باشد، ادامه می‌دهد.