نخست وزیر عراق ضمن تاکید بر وابستگی بالای این کشور به واردات گاز طبیعی اعلام کرد؛ قرارداد‌های جدیدی که بسته‌شده به توقف واردات گاز طبیعی کمک خواهند کرد.
محمد شیاع‌السودانی نخست وزیر عراق اعلام کرد یکی از اولویت‌های اصلی این کشور بهبود بخش انرژی است و طبق قرارداد‌هایی که اخیرا بسته، واردات گاز طبیعی این کشور متوقف خواهد شد.
هدف‌گذاری عراق برای توقف واردات گاز ایران
وی با اشاره به وابستگی بالای این کشور به واردات گاز طبیعی، بر تعهد بغداد جهت تقویت بخش انرژی این کشور تاکید کرد. السودانی به سایر مسائل مربوط به گاز طبیعی از جمله رسیدن به خودکفایی، حفظ محیط زیست و کاهش فلرینگ گاز طبیعی نیز پرداخت. نخست وزیر عراق با اشاره به ۱۲۰۰ متر‌مکعب گاز طبیعی که روزانه درنتیجه فلرینگ سوزانده می‌شود و همچنین‌هزار مترمکعب گاز طبیعی که روزانه از ایران وارد می‌شود، گفت: «ما درحال سوزاندن پول هستیم. این اقدامات سالانه حدود ۴‌میلیارد دلار برایمان هزینه دارد.» عراق برای تولید بیش از ۴۰‌درصد از برق مصرفی خود وابسته به ایران است که بخش بزرگی از آن به صورت واردات گاز طبیعی است. این اتفاق اصلا خوشایند آمریکا که ایران را تحت تحریم‌های گسترده قرارداده، نیست. عراق آنقدر منابع گازی دارد که بتواند از گاز زائد تولیدشده در پالایشگاه‌ها به جای سوزاندن، برای تولید برق استفاده کند.
دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق نیز در همین باره خاطر نشان کرده است : بانک مرکزی عراق صرافی‌ها را مقید کرده است که مقصد انتقال ارز دلار را به بانک مرکزی اعلام کنند. اگر مقصد ایران اعلام شود بانک مرکزی عراق به دلیل تحریم‌ها برای صرافی دلار تخصیص نخواهد داد و اگر صادرکننده ایرانی در عراق دینار به صرافی بدهند و از صرافی بخواهد معادل‌ این پول را در ایران به دلار بدهد صرافی نرخ تبدیل دینار به دلار را با نرخ آزاد بازار بغداد محاسبه می‌کند.
جهانبخش سنجابی شیرازی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، با بیان اینکه ارزش تجارت دلاری به عراق در سال گذشته رشد کرد، گفت: واردات از عراق در سال گذشته افت کرد ما از این کشور شمش‌های فلزی و قراضه وارد می‌کنیم و همچنین از طریق بازارچه‌های مرزی پیله‌وری برنج و سایر اقلام غذایی و خرما وارد می‌کنیم.
وی با اشاره به افزایش حجم واردات از عراق در 1400، بیان کرد: در 1400 واردات از عراق نسبت به سال گذشته آن یعنی 1399 حدود 700 درصد رشد کرد چراکه توانستیم بخشی از منابع بانکی خود را در عراق برای واردات نهاده‌های دامی تخصیص بدهیم، محصولات وارداتی همگی از تولیدات عراق نبودند. اما آمار تجارت در 1401 نشان می‌دهد که از نظر دلاری تجارت ما به این کشور 18 درصد رشد کرد هر چند از نظر وزنی کمتر شد؛ به بیان دیگر اگر شاخص برابری قیمت را برای صادرات به عراق 1401 در نظر بگیریم آهنگ صادرات رو به رشد بود هرچند بسیار کند انجام شد.
این فعال اقتصادی ادامه داد: حجم تجارت به عراق در فروردین 1402 به‌صورت مقطعی به دلیل ایام نوروز و ماه رمضان افت کرد تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد که ما همواره در فروردین شاهد افت تجارت هستیم اما این افت در ماه‌های بعدی جبران می‌شود و در نیمه دوم سال شاهد رونق بیشتر خواهیم بود؛ استباط ما این است که امسال به عدد محقق شده دست خواهیم یافت و به نظر می‌رسد با توجه به تقویت مناسبات سیاسی شاهد افت تجارت نخواهیم بود.
امید به رشد تجارت با وجود مشکلات
سنجابی شیرازی با بیان اینکه چند اتفاق سرعت رشد تجارت در عراق را امیدوارکننده کرده است، گفت: روند تورم در ترکیه مهار شده است و مانند 2 سال گذشته نیست؛ کاهش ارزش لیر نسبت به دلار صادرات را برای ترک‌ها رقابتی کرده بود از این‌رو ترک‌ها نسبت به رشد صادرات به عراق برنامه‌ریزی کردند و این اتفاق نیز در عمل افتاد و ترک‌ها در 2 سال گذشته دومین شریک و تامین‌کننده تجاری عراقی‌ها شدند. شرکای تجاری عراق‌ها عبارتند از امارات، ترکیه، ایران و چین. که در برخی ماه‌ها رتبه و جایگاه ما در تجارت با چینی‌ها تغییر می‌کرد.
دبیر کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق چشم‌اندازتجارت دو کشور را امیدوارکننده دانست و افزود: اگر پدیده جدید در سال جاری اتفاق نیفتد به عدد تجارت در سال گذشته دست خواهیم یافت؛ به نظر می‌رسد از نظر سیاسی مناسبات بهتر است و حسن ارتباط سیاسی ما با این کشور بستر مناسب رشد تجارت ایران و عراق را فراهم کرده است؛ از سوی دیگر برقرای رابطه با عربستان زمینه تقابل ما با عراق را به عدم تقابل و همگرایی تبدیل کرده و برخی موانع نانوشته حضور پررنگ ما در بازار عراق را تاحدی از بین برده است. اگر سطح مناسبات را با عربستان وسیع‌تر کنیم بدون تردید در میزان تعلق خاطر افکار مردم عراق به کالایی ایرانی بیشتر خواهد شد. در 2 سال‌ گذشته سو تبلیغات نسبت به کالای ایرانی زیاد شده بود و کالای ایرانی وضعیت مناسبی در افکار عمومی عراق نداشت اما در ماه‌های اخیر تاحدودی توانستیم ضد تبلیغات را متوقف کنیم که این موضوع زمینه توسعه مناسبات را فراهم خواهد کرد.
بغداد مجوز واردات فرآورده‌های نفتی و برق را گرفته است
به گفته وی؛ چشم انداز 10 میلیارد دلار را به عنوان مجموع تراز تجاری ایران و عراق را در 1402 در نظر گرفته‌ایم که اگر امکان صادرات خدمات فنی و مهندسی نیز فراهم شود می‌توان امیدوار به عبور از این عدد باشیم و حداقل 2 میلیارد دلار به حجم تجارت ما با این کشور اضافه می‌شود؛ البته صادرات خدمات فنی و مهندسی مشروط به این است که بتوانیم محدودیت‌های نظام بانکی عراق و تحریم‌های بین‌المللی را حل کنیم.
این فعال اقتصادی با تاکید بر اینکه دستورالعمل مکتوب که عراقی‌ها ارز به ایران ندهند وجود ندارد، گفت: رابطه کارگزاری بین بانکی بین 2 کشور وجود ندارد این در حالی است که نقل و انتقال ارزی بدون سوئیفت امکان پذیر نیست و امکان نقل و انتقال دلار با عراقی‌ها از طریق شبکه بانکی برای تجار ایرانی وجود ندارد؛ تجار و صادرکننده ایرانی برای اینکه ارز ناشی از صادرات را وارد ایران کنند از زیرساخت‌های صرافی استفاده می‌کنند. بانک مرکزی عراق میزان عرضه روزانه دلار را کاهش داده و حداقل به 60 میلیون دلار رسانده است از این‌رو تقاضا برای دلار در بازار عراق بالا رفته است.
وی ادامه داد: تفاهم نامه بین بانک مرکزی عراق و معاونت فدرال رزرو آمریکا شکل گرفته است که بنا به آن مبدا و مقصد ارزآوری دلاری باید در عراق مشخص شود از این‌رو بانک مرکزی عراق صرافی‌ها را مقید کرده است که مقصد انتقال ارز دلار را به بانک مرکزی اعلام کنند. اگر مقصد ایران اعلام شود بانک مرکزی عراق به دلیل تحریم‌ها برای صرافی دلار تخصیص نخواهد داد و اگر صادرکننده ایرانی در عراق دینار به صرافی بدهند و از صرافی بخواهد معادل‌ این پول را در ایران به دلار بدهد صرافی نرخ تبدیل دینار به دلار را با نرخ آزاد بازار بغداد محاسبه می‌کند و از آنجایی که عراق آبستن چند نرخی شدن ارز است این ما به التفاوت ارز آزاد و دولتی ضرری است که ناخواسته به تجار ایرانی تحمیل می‌شود و می‌تواند اثرات مخدوش کننده‌ای در روابط تجاری ما با عراقی‌ها بگذارد.
وی در پایان تصریح کرد: عراق توانست مجوز واردات فرآورده‌های نفتی و برق از ایران را از وزارت خزانه‌داری آمریکا بگیرد و تا سقف مشخص ارزی غیر دیناری به ایرانی‌ها پرداخت کند اما فراز و نشیب انتقال پول در این بین نیز وجود دارد.