انتظار همه از تغییر و برکناری یک وزیر و آمدن فرد دیگر، بهبود وضعیت آن وزارتخانه است. با برکناری سیدرضا فاطمی امین از وزارت صنعت، معدن و تجارت گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره تغییر و تحولات ساختاری و همچنین وضعیت برخی بازار‌ها به ویژه بازار خودرو مطرح شده است.وزارت صنعت، معدن و تجارت طی دو سال اخیر چالش‌های زیادی را در بخش‌های مختلف از واردات مواد اولیه جهت تولیدات داخلی و نهاده دامی گرفته تا محدودیت‌ها در صادرات محصولات کشاورزی و تنظیم بازار کالا‌های اساسی داشته است؛ وضعیت این بخش‌ها آن قدر بحرانی شده که خود متولیان هم از کنترل قیمت‌ها در این بازار‌ها عاجز مانده اند.
وزارت صمت وزارتخانه تک بُعدی
حالا قرار است با تغییر وزیر، وضعیت بخش‌های مختلف صنعت، معدن و تجارت بهبود پیدا کند. فقط این سوال مطرح می‌شود که طبق تجربیات گذشته با تغییر وزرا در سایر وزارتخانه، امکان چنین بهبود و توسعه‌ای در وزارت صمت امکانپذیر است؟! یا اینکه وضع خراب بخش‌های زیر مجموعه وزارت صمت خراب‌تر می‌شود؟ و اینکه فرد جدید در وزارت صمت با چه معجزه‌ای می‌تواند شرایط صنعت و بازار خودرو را به سمت آرام و تثبیت ببرد!
امیرحسین کاکایی کارشناس صنعت خودرو کشور گفت: برکناری فاطمی امین به جا و باید خیلی زود‌تر از این انجام می‌گرفت، اما متأسفانه دلایل استیضاح ایشان از سوی نمایندگان مجلس بسیار جای تأمل دارد. به گفته کاکایی، چرا نمایندگان مجلس در جلسه استیضاح وزیر تنها به دنبال شرایط بازار خودرو بودند و هیچ گله و شکایتی از سایر چالش‌های بحران زا مانند تأمین مواد اولیه جهت تولید، واردات و تأمین نهاده‌های دامی، تخصیص ارز و واردات داروی مورد نیاز مردم و واردات کالای اساسی از وزیر صمت نداشتند! این کارشناس صنعت خودرو گفت: در واقع چنین واکنشی در مجلس نشان داد که فاطمی امین به عنوان وزیر در وزارت صنعت، معدن و تجارت توانسته بود تمام بخش‌ها را مدیریت و تنها از پس بازار خودرو بر نیامده است! چون اگر غیر از این بود باید سایر چالش‌ها نیز ضمن بیان بحران قیمت در بازار خودرو مطرح می‌شد. وی تصریح کرد: به راستی نگرانی وکلای مردم تنها تنظیم بازار خودرو است یا اینکه نکته خاصی وجود دارد و همه از آن بی خبرند!
سیاستگذاران برای صنعت خودرو چه تصمیمی گرفته اند
به گفته کاکایی، اگر قرار بود با برکناری وزیر از وزارت صمت بازار خودرو به تثبیت برسد چرا در همان مرحله نخست (سال گذشته) که مجلسی‌ها وارد میدان استیضاح فاطمی امین شده بودند از موضع خود کوتاه آمدند و فاطمی امین را برکنار نکردند! وی افزود: گره کور صنعت خودرو با آمدن و رفتن وزیر‌ها باز نمی‌شود. وکلای مجلس باید به جای تمرین استیضاح به دنبال راهکار برای رفع بحران صنعت خودرو و به دنبال آن بازار خودروکشور باشند نه اینکه با طرح واردات خودرو‌های کارکرده سعی بر پاک کردن تمام علامت سوال‌ها در مقابل سیاست گذاری‌ها و تصمیمات در صحن علنی مجلس کنند. به اعتقاد این کارشناس صنعت خودرو، هیاهوی زیادی در بازار خودرو به پا کرده اند و بسیاری از ناکارآمدی‌ها پشت همین شلوغی‌ها پنهان شده و بازار را از حالت رقابتی خارج کرده است. کاکایی با تأکید بر اینکه کمبود تولید خودرو بهانه‌ای برای واردات آن شده است، گفت: مشکل کمبود خودرو نیست بلکه بازار سرمایه مشکل دارد و نمی‌گذارند بازار در آرامش باشد و سعی بر به هم ریختن بازار دارند.وی ادامه داد: درحال حاضر صنعت و بازار خودرو در یک آشفتگی سیاست گذاری بسر می‌برد و مجلس به شدت هدف را گم کرده است هدف گذاری دررابطه با خودرو ایجاد یک نظام حمل و نقل عمومی ارزان، کار آمد و قابل اعتماد است نه شعار هر خانواده ایرانی یک خودرو!
پایان باز ماجرای عرضه خودرو در بورس کالا!
هرچند ظاهرا اکثر نهادهای مرتبط با عرضه خودرو در بورس کالا موافق هستند اما از آخرین عرضه حدود سه ماه گذشته است و همچنان شاهد توقف این روند هستیم.
به گزارش ایسنا، زمزمه‌های عرضه خودرو در بورس کالا از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ به گوش می‌رسید تا اینکه در دومین ماه از سال ۱۴۰۱ این موضوع به تحقق پیوست؛ هرچند در بازه زمانی ۱۰ ماهه، یعنی از اردیبهشت تا اسفند سال گذشته انواع و اقسام خودروهای محبوب و نامحبوب در بورس کالا عرضه شد.در این میان اما موانع زیادی سر راه عرضه خودرو در بورس قرار میگرفت که از جمله آن میتوان به مخالفت شورای رقابت اشاره کرد. مخالفتی که همچنان ادامه دارد، به طوریکه آخرین موضع شورای رقبات از این حکایت داشت که شورای رقابت دستورالعمل تنظیم بازار خودروی سواری را تدوین کرده که در این دستورالعمل جایی برای عرضه خودرو در بورس دیده نشده است.
نظر وزرا
با این وجود فاطمی امین وزیر سابق سمت در آخرین نشست خبری خود در پاسخ به سوالی درمورد عرضه خودرو در بورس کالا گفته بود که در این رابطه هنوز جمع‌بندی وجود ندارد. در آن سوی ماجرای سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصاد و دارایی پیش از ان که وزیر صمت استیضاح شود، درمورد عرضه خودرو در بورس گفت:  از آقای فاطمی امین بپرسید، هرچه وزیر صمت بگوید!
نظر بورسی‌ها
اینکه از ابتدای سال تا کنون خبری از عرضه خودروهای پرطرفدار در بورس کالا نبوده است مهر تاییدی است بر اینکه یا هنوز در این مورد تصمیم قطعی گرفته نشده و یا اینکه این روند به طور کلی متوقف شده است. البته مجید عشقی اخیرا درمورد عرضه خودرو در بورس کالا توضیح داده است که شرکت‌های خودروسازی می‌توانند خودروهای خود را در بورس عرضه کنند، این فرایند متوقف نشده و پذیرش‌ها لغو نشده است. سعی میکنیم التهابی در بازار  خودرو ایجاد نکنیم، خودروسازها خودشان انتخاب می‌کنند که محصولات را عرضه کنند یا خیر.
نظر خودروسازها
در این میان اما شرکت‌های خودروسازی تا کنون در این مورد اظهار نظر چندانی نکرده‌اند و فقط محمد علی تیموری، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا در آخرین نشست خبری خود اعلام کرد که بورس کالا زیرساخت عرضه یک میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو را ندارد. بورس برای کشف قیمت بوده و توانایی عرضه تعداد محدودی از خودرو را دارد. دلیل آن هم این است که مشتری باید قیمت خود را به واسطه‌ای یا همان کارگزار اعلام کند و این واسطه خرید را انجام می‌دهد. آیا گستردگی سامانه‌های فروش سایپا، ایران خودرو و وزارت‌خانه که باعث شده هر فردی که اینترنت داشته باشد در روستا هم بتواند ثبت‌نام کند در بورس کالا هم وجود دارد؟ خیر. چند نفر در ایران کد بورسی دارند؟ کد بورسی چیزی است که بتواند مانند سامانه عرضه در شهرها و روستاها نهادینه شود؟ وی ادامه داد: اگر وزیر اقتصاد دستور عرضه داده است، ما هم از عرضه در بورس استقبال می‌کنیم، من هم تمایل داشتم چانگان را در بورس عرضه کنم، قیمت خوب بفروشم، سود خوب کسب و روی کیفیت محصولات داخلی کار کنم. پس بورس زمانی می‌تواند برای یک میلیون و ۶۰۰ هزار خودرو، ساز و کار داشته باشد که گستردگی آن به طوری باشد که هر جا اینترنت وجود دارد، امکان اخذ کد بورس کالا هم وجود داشته باشد.
مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا با تاکید بر اینکه خودرو با عرضه‌های دیگر متفاوت است، توضیح داد: برای مثال در مورد فولاد، فقط دو خودروساز فولاد را می‌خرند و هر دو کد بورسی دارند. یا در مورد محصولات پتروشیمی، مردم که به این محصولات نیاز ندارند. کارخانه‌ها نیاز به پتروشیمی دارند که همگی کد بورسی دارند. بورس برای کشف قیمت مناسب است.   شورای رقابت و سازمان حمایت دو معیار را برای تعیین قیمت محصولات در نظر گرفته بودند، یک صورت‌های مالی و مورد دوم در نظر گرفتن سه خودروی مشابه خارجی بود، امیدواریم یک آیتم هم تحت عنوان قیمت عرضه در بورس در نظر بگیرند و این شاید روی قیمت‌گذاری بازار تاثیرگذار باشد.