سران هفت کشور صنعتی جهان موسوم به گروه هفت (G۷) پس از یک نشست سه روزه در ژاپن علیه ایران و کره شمالی بیانیه صادر کردند.رؤسای وزارتخانه‌های مالی و بانک‌های مرکزی گروه هفت (G۷) در بیانیه‌ای مشترک پس از نشست سه‌روزه در «نیگاتا» ژاپن، در خصوص هرگونه معاملات مالی با جمهوری اسلامی و خطراتی که این گونه معاملات به همراه دارد و همچنین در خصوص فعالیت‌های موشکی و اتمی کره شمالی نیز ابراز نگرانی کردند.
بنا بر گزارش شبکه روسی «ریانووستی»، رؤسای وزارتخانه‌های مالی و بانک‌های مرکزی گروه هفت در بیانیه‌ای با اتهام‌زنی به جمهوری اسلامی و کره شمالی تصریح کردند: « گروه ویژه اقدام مالی در مورد پولشویی (FATF) نقش مهمی در حفاظت از یکپارچگی سیستم مالی بین‌المللی ایفا می‌کند. ما نگرانی عمیقی درباره تهدیدات ناشی از فعالیت‌های غیرقانونی کره شمالی در ساخت سلاح‌های کشتار جمعی و همچنین تأمین مالی شماری از پرتاب‌های اخیر موشک‌های بالستیک بین‌قاره‌ای کره شمالی ابراز می کنیم.»در حالی که وزارت خارجه کره شمالی پیش‌تر اعلام کرد، موضع کره شمالی بعنوان یک قدرت هسته‌ای جهانی، نهایی و غیرقابل بازگشت است و نیازی ندارد که جامعه بین‌الملل آن را به رسمیت بشناسد و این‌که مالکیت تسلیحات اتمی ناقض هیچ معاهده ای نیست و قبلاً در قوانین کشور مقرر شده است و برای محافظت در مقابل سیاست خصمانه ایالات متحده ضروری است.
وزارت خارجه کره شمالی همچنین از بیانیه وزرای خارجه گروه هفت درباره خلع سلاح اتمی کره شمالی انتقاد کرد و آن را مداخله در امور داخلی پیونگ‌یانگ توصیف کرد.به گفته وزارت خارجه کره شمالی، این کره شمالی نیست که باید تغییر کند، بلکه ایالات متحده است که با عقیده «کهنه» خود مبنی بر این‌که فقط این کشور مجاز است سلاح اتمی داشته باشد، نیاز به تغییر دارد و واشنگتن اکنون باید درک کند که فقط «لغو کامل سیاست خصمانه» در قبال کره شمالی امنیت آنها را تضمین خواهد کرد».طبق این گزارش، ایران برای مدت طولانی تحت تحریم‌های غرب بوده است. پیش از این، «امین حسین رحیمی» وزیر دادگستری ایران، توسعه یک سامانه مشابه از سیستم سوئیفت و ایجاد یک «باشگاه تحریم‌ها» را پیشنهاد کرده بود که به بستری برای یافتن راه‌حل‌هایی برای مقاومت در برابر فشار تحریم‌های واشنگتن تبدیل شود.
هم افزایی تصمیمات G7 بر لیست سیاه
قرار گرفتن ایران در لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف در سال ۲۰۲۰، اهمیت بیانیه اخیر کشور‌های آمریکا، بریتانیا، آلمان، فرانسه، ژاپن، ایتالیا و کانادا را پررنگ‌تر می‌کند؛ چرا که در آن به «مقابله با اقدامات مرتبط با دور زدن تحریم‌ها» نیز اشاره شده است. این اتفاق، چند ماه پیش با چهره‌ی دیگری در عراق و توسط خزانه‌داری ایالات متحده رخ داد. آمریکا، با هشدار به کشور‌های خارومیانه در رابطه با تجارت با کشور‌های «تحریم‌شده»، اعلام کرد که مبادلات دلاری عراق در جهت مبارزه با پولشویی و انتقالات غیرقانونی به کشور‌های همسایه تحت کنترل خواهد بود.
به گزارش فراز، سال‌ها است که حلقه‌ی تحریم‌ها علیه ایران، تنگ‌تر و تنگ‌تر شده و شرکای تجاری کشور، تحت فشار روزافزون ابرقدرت‌های تحریم‌گر قرار گرفته اند. با این حال، هرچه پیش می‌رویم، شرایط برای جلب یا حفظ رضایتمندی شرکای اقتصادی و تجاری در منطقه و جهان، برای ایران سخت‌تر می‌شود. تعدادی از رسانه‌های داخلی، بیانیه اخیر کشور‌های جی۷ را «خصمانه» خوانده‌اند و برخی می‌پندارند که متحدان استراتژیک و ایدئولوژیک ایران، هرگز زیر بار چنین محدودیت‌هایی نخواهند رفت. اما مگر اولویت در تجارت، حفظ سود اقتصادی و حراست از منافع ملی هر کشور نیست؟ بررسی اعداد و ارقام مربوط به حجم تجارت کشور‌های G7 با چند متحد باقی‌مانده برای ایران، همه چیز را روشن می‌کند.
کما این که در همین رابطه حسن بهشتی پور درباره تبعات این بیانیه برای اقتصادِ ایران اظهار داشت: آنچه در بیانیه ۷ کشور بزرگ صنعتی جهان آمده این است که کشور‌ها از این به بعد در صورت همکاری تجاری با ایران، کره شمالی و روسیه هزینه‌هایی متحمل خواهند شد که مخاطب اصلی آن چین و ترکیه است. علی القاعده می‌توان گفت، فضای تجارت بین المللی ایران به استقبال تحریم و در نتیجه تهدید‌های بیشتری می‌رود.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در ادامه گفت: نکته ملموس چیزی جز این نیست که ایران احتیاج شدیدی به حل مساله یا بهتر است بگوییم حل منازعه هسته‌ای دارد. البته این موضوع در شرایطی است که «مذاکره برای تفاهم» نیازمند آمادگی دو طرف است. آمریکا در حال حاضر در انتظار نتیجه گفتگو‌های ایران و آژانس هسته‌ای است و اگر ایران به سوالات پاسخ بدهد، می‌نشینند و تصمیم می‌گیرند. با این توضیح که کاخ سفید این روز‌ها توافق موقت را در نظر دارد که همین موجب می‌شود به این نتیجه برسیم که تحریم‌ها ماندگار هستند. وی افزود: واقعیت چیزی جز این نیست که تحریم ماندگار است و به همین دلیل نظام تصمیم گیری باید با قبول این واقعیت که دستمان برای مناسبات اقتصادی جهانی بسته است، تصمیم‌هایی جدی بگیرند تا از طریق بهره وری بالا از پتانسیل‌های موجود در داخل، حتی‌المقدور هزینه‌های تحریم را کمرنگ‌تر کنیم. در واقع مسئولان باید بدانند، اگر به امید رفع تحریم‌ها بمانند، شرایط روز به روز دشوارتر و در نتیجه ناامیدی جامعه روز به روز بیشتر خواهد شد.
تجارت ۱۲۵ برابری چین با قدرت‌های اقتصادی در مقایسه با ایران
چین، ابرقدرت اقتصادی بلوک شرق، با بیشترین حجم صادرات در آسیا، سالانه هزار و ۱۰۰میلیارد دلار از صادرات خود را به هفت کشور صنعتی عضو G7 اختصاص داده است. در سال ۲۰۲۳، حجم واردات از کشور‌های G7 به چین، حدود ۶۰۰ میلیارد دلار بوده که حجم تجارت سالانه چین با این کشور‌ها را در مجموع، به هزار و ۷۰۰ میلیارد دلار رسانده است. این درحالی است که صادرات چین به ایران در اسل گذشته، حدود ۹میلیارد و ۴۴۰میلیون دلار و واردات از ایران به چین، حدود ۵میلیارد دلار به ثبت رسیده است. به عبارت دیگر، مجموع حجم تجارت ایران و چین، تنها ۰.۸ درصد از حجم تجارت این کشور با کشور‌های G7 است.
شراکت عربستان و کشور‌های G7
احیای روابط ایران و عربستان پس از ۷ سال، یکی از مهم‌ترین اخبار ماه‌های اخیر در رسانه‌های فارسی‌زبان بود. از سرگیری روابط، طی توافق‌نامه‌ای رقم خورد که مفاد آن هنوز محرمانه است. با این حال، تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌های بسیاری از تاثیر این اتفاق بر آینده سیاسی، دیپلماتیک و اقتصادی ایران خلق شده است. با این وجود، رجوع به آمار نشان می‌دهد که این اتفاق نیز شاید نتواند عربستان را راضی به عبور از متحدان و شرکای تجاری‌اش کند.عربستان سعودی در سال ۲۰۲۱، بالغ بر ۲۵۶ میلیارد دلار صادرات و حدود ۱۵۳ میلیارد دلار واردات داشته است. در این بین، حدود ۵۱ میلیارد و ۹۵۰ میلیون دلار از حجم صادرات و حدود ۳۷ میلیارد دلار از واردات عربستان را شراکت تجاری با کشور‌های G7 تشکیل داده است. یعنی حدود ۲۳درصد از حجم تجارت عربستان سعودی، در نتیجه روابط حسنه این کشور با جهان و به ویژه با کشور‌های گروه G7 به دست آمده است. چنان که از بیانیه اخیر این کشور‌ها علیه ایران پیداست، گسترش رابط تجاری عربستان با ایران- که در لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف قرار دارد- به طور طبیعی منافع تجاری و دیپلماتیک ریاض را با مخاطره مواجه خواهد کرد.
سخت‌تر شدن تجارت ایران و عراق
عراق، مهم‌ترین شریک تجاری ایران در منطقه است. اجرای سیاست‌های سخت‌گیرانه خزانه‌داری آمریکا در این کشور، پیش از این مخاطراتی را برای نقل‌و انتقالات پولی و همچنین تجاری ایرانی حاضر در عراق ایجاد کرده بود. حالا با تاکید مشترک کشور‌ها G7، قطعا نگرانی‌های عراق برای گسترش یا حفظ شراکت تجاری با ایران بیشتر نیز خواهد شد. در سال ۲۰۲۱، در سال ۲۰۲۱، ۹ میلیارد و ۴۵۱ میلیون از حجم کل صادرات و ۴ میلیارد دلار از مجموع واردات این کشور، سهم کشور‌های G7 بود. یعنی حدود ۱۰ درصد از حجم کل تجارت این کشور. این در حالی است که حجم کل تجارت ایران و عراق در سال ۱۴۰۱، حدود ۹ میلیارد دلار بوده است.
تاثیر FATF بر تجارت با روسیه
روسیه، یکی از پربحث‌ترین متحدان نانوشته ایران است که در دل‌های طرفداران جریان موسوم به اصولگرایی، به ویژه در بین طیف افراطی این جناح جای دارد. شرایط کرملین پس از یورش به خاک اوکراین، اما کمی تغییر کرده است. جریان بخش زیادی از نفت و گاز این کشور به غرب، مسدود شده و نظام نقل‌وانتقالات مالی روس‌ها نیز با مشکلاتی مواجه شده است. با این حال، حجم صادرات روسیه به کشور‌ها G7، بدون احتساب نفت و گاز و زغال‌سنگ، در سال ۲۰۲۱ حدود ۴۸ میلیارد دلار صادرات بوده که امروز نیز در دایره تحریم‌ها قرار نمی‌گیرد.
با استناد به آمار بالا، حجم تجارت ایران با متحدانش حتی آن‌قدر به چشم نمی‌آید که کشور‌های دوست، عطای مراوده با ۷ کشور ابَرصنعتی جهان را به لقای رضایتمندی ایران ببخشند. به نظر می‌رسد با گذر زمان، پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف، به یکی از شروط حیاتی کشور‌ها برای تجارت با ایران بدل خواهد شد و جمهوری اسلامی نیز، تنها دو را ه با مواجهه با این آینده احتمالی دارد: یک؛ تمام معاهدات اقدام ویژه مالی به ویژه اف‌ای‌تی‌اف را بپذیرد تا گسترش روابط با همسایه‌ها و حتی غرب نیز در آینده ممکن باشد. دو؛ رضایت جمعیت افراطی و تمامیت‌خواه داخلی را ارحج قرار داده و از پذیرش معاهدات خودداری کند. در غیر این صورت، دست‌کم طبق منطق و حساب‌وکتاب، نمی‌توان به دوستان و متحدان دلی خوش کرد.