کد خبر: 9836 | صفحه ۹ | تولید و تجارت | تاریخ: 08 خرداد 1402
برآورده شدن یکی از آرزوهای وزیر سابق نفت در حوزه صادرات انرژی
صفر شدن میعانات سرگردان ایران
بر اساس آمار، در دولت گذشته و به دلیل مشکلات در فروش میعانات گازی، حجمی معادل ۷۸ میلیون بشکه میعانات روی دریا ذخیره شده بود و چالش نگهداری از میعانات روی آب بسیار پررنگ شده بود، اما امروز براساس اعلام وزیر نفت، این رقم به صفر رسیده است و دیگر هیچ میعانات گازی روی آب وجود ندارد.
در واقع طبق اعلام وزارت نفت، در ابتدای دولت سیزدهم بیش از ۸۷ میلیون بشکه میعانات گازی ایران به دلیل عدم توانمندی دولت قبل در صادرات آن، روی آب سرگردان بود که بعد از گذشت ۲۰ ماه از دولت فعلی و با ابتکارات مختلف صادر شد.
ایران به عنوان یکی از چهار مصرفکننده بزرگ گاز دنیا، روزانه بیش از ۸۰۰ هزار بشکه میعانات گازی از میادین گازی خود تولید میکند که حدود ۶۰۰ هزار بشکه آن در پالایشگاهها و پتروشیمیهای داخلی مصرف شده و ضروری است، مابقی ۲۰۰ هزار بشکه صادر شود، اما در شرایط تحریم به دلیل مشتریان کمتر میعانات گازی در دنیا، صادرات این محصول نسبت به نفت خام سختتر است.بدین ترتیب با توجه به نیاز کشور به افزایش تولید گاز، میعانات گازی بیشتری نیز از میادین گازی تولید میشود و ناتوانی دولت قبل در صادرات آن باعث شد، بیش از ۸۷ میلیون بشکه میعانات گازی ایران روی آب سرگردان باقی بماند، موضوعی که بیژن زنگنه وزیر سابق نفت نیز در دیدار با جواد اوجی وزیر نفت هنگام تحویل وزارت نفت به تیم جدید به آن اذعان کرده و از آن به عنوان یکی از جدیترین دغدغههای خود یاد میکند.
صفر شدن ذخایر میعانات گازی سرگردان روی آب با دیپلماسی انرژی
روز گذشته جواد اوجی وزیر نفت، بعد از گذشت ۲۰ ماه از عمر دولت سیزدهم از به صفر رسیدن میعانات گازی سرگردان ایران روی آب خبر داد. طبق اعلام وزارت نفت، میزان صادرات میعانات گازی ایران در دولت قبلی روزانه بین ۲۰ تا ۶۰ هزار بشکه متغیر بود که این عدد در دولت سیزدهم به ۳ برابر افزایش یافته است و حتی به اعداد ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار بشکه در روز نیز رسیده است. با این اقدامات در ۶ ماه اول دولت سیزدهم نه تنها همه تولیدات ۸۷۰ هزار بشکهای میعانات گازی در داخل مصرف یا صادرات شد، بلکه وزارت نفت مجبور شد برای پاسخ به تقاضا به سراغ ذخایر روی آب و خشکی هم برود و بیش از ۲۰ میلیون بشکه از این ذخایر نیز مورداستفاده قرار گرفت و از حجم ذخایر ایران کاسته شد.
این موضوع در حالی بود که همه انتظار داشتند که وزارت نفت جدید با خرید ۱۲ کشتی VLCC بر ذخایر روی آب میعانات گازی ایران اضافه کند، ولی در واقع نه تنها از هیچکدام از مجوزهای خرید کشتی استفاده نشد بلکه کشتیهای روی آب را نیز یکی پس از دیگری آزاد شدند؛ به صورت متوسط هر دو ماه سه کشتی VLCC. قیمت اجاره هر کدام از این کشتیها بیش از ۳۰ میلیون دلار بوده است.
این در حالی است که به گزارش ایسنا، با بازگشت تحریمهای نفتی در آبان ۹۷، بسیاری از کشورها از جمله کرهجنوبی، چین، هند و ژاپن، واردات نفت خام و میعانات گازی خود از ایران را کاهش دادند همین موضوع نیز موجب شد تا دولت قبل نتواند میعانات را به فروش برساند. راهکار دولت قبل برای این موضوع خرید نفتکش و ذخیره میعانات روی آب بود تا تولید از پارس جنوبی متوقف نشود. بعضی از این نفتکش ها بیش از سه سال روی آب سرگردان بودند و در مجموع سالانه ۴۵۰ میلیون دلار هزینه نگهداری این میعانات روی آب بود. زمان تحویل دولت نیز، مسئولان سابق نفت به نوعی گفته بودند که مسأله میعانات پاشنه آشیل دولت سیزدهم میشود و کاری هم برای آن نمیتوان کرد، اما اکنون آنچه که شاهد آن هستیم خلاف این مساله است.
صادرات میعانات گازی ایران در دولت سیزدهم بیش از ۳ برابر
در حال حاضر نه تنها میعاناتی که تولید شده فروخته شده و چیزی به ذخایر روی آب اضافه نمی شود، بلکه میعانات ذخیره شده قبلی نیز تحت سختگیرانه ترین تحریم ها فروخته و میعانات روی آب صفر شده، یعنی در عمل دولت سیزدهم یکی از آرزوهای وزیر سابق نفت را برآورده کرده است!
جواد اوجی، وزیر نفت در این رابطه اعلام کرد: متأسفانه در دولت گذشته در حوزه دیپلماسی انرژی دچار مشکل بودیم و صادرات نفت ما خوب نبود و ۷۸ میلیون بشکه میعانات نیز روی دریا داشتیم اما با تلاش همگانی و موفقیتهایی که در حوزه دیپلماسی انرژی به دست آوردیم، توانستیم رقم صادرات نفت خام و میعانات گازی را افزایش دهیم و رکوردهای مطلوبی را در بخش صادرات ثبت کنیم و در شرایطی که در گذشته ۷۸ میلیون بشکه میعانات روی دریا ذخیره شده بود، امروز این رقم به صفر رسیده است و میعانات گازی روی آب نداریم.دولت سیزدهم با توجه به دیپلماسی انرژی توانست مشتریان خوبی در آمریکای لاتین، آسیا و حتی اروپا برای نفت و میعانات گازی پیدا کند، شناسایی پالایشگاههای فراسرزمینی و استفاده از ظرفیت خالی آنها برای پالایش نفت خام ایران از روشهای فروش نفت خام و میعانات گازی در دولت حال حاضر است.
فروش میعانات گازی ایران از ۷۰۰۰ بشکه در روز در روزهای ابتدایی دولت سیزدهم به رکورد روزانه ۲۳۰ تا ۲۴۰ هزار بشکه در سال ۱۴۰۱ رسید و اکنون نیز شرایط گویای روند بهبود سریع است، درواقع این دولت از ۱۲ نفتکش غولپیکر جدید خریداری شده برای ذخیرهسازی استفاده نکرد و توانست میعانات گازی ذخیرهشده روی آب را به صفر برساند.
طبق آخرین گفتههای محسن خجسته مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت صادرات نفتخام و میعانات گازی در مقایسه با زمانی که دولت تحویل گرفته شد، دو برابر شده است. این بهمعنای آن است که امکانات، تأسیسات، لجستیک و خدمات دریایی خارک، بهطور کامل در اختیار صادرات است و از طرفی شرکت میترینگ، خدمات پهلودهی و هدایت کشتیها و ناوگان حملونقل صادراتی، توانمندی دارد و یک ناوگان کامل است. درآمدهای حاصل از فروش نفت، میعانات گازی، خالص گاز صادراتی و فروش فرآوردههای نفتی در سال گذشته در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن ۴۰ درصد افزایش داشته است. در حوزه میعانات گازی بیش از ۷۰ میلیون بشکه فروش و وصول درآمد صورت گرفته است که این اعداد گویای تحقق دیپلماسی انرژی در دولت سیزدهم است.
قرارداد بزرگ صادرات میعانات گازی ایران
اما یکی از اقدامات مهمی که منجر به افزایش صادرات میعانات گازی ایران در شرایط تحریم و به صفر رسیدن میعانات گازی ایران روی آب شد، قرارداد بزرگ صادرات میعانات گازی ایران به ونزوئلا در مهرماه سال ۱۴۰۰ بود. نخستین بار رویترز به نقل از ۵ منبع آگاه در ۴ مهرماه سال ۱۴۰۰ از انعقاد یک قرارداد بزرگ نفتی میان ایران و ونزوئلا با وجود تحریمهای آمریکا خبر داد و نوشت، نخستین محموله قرار است، این هفته ارسال شود.
طبق گزارش رویترز با عنوان «Iran boosts crude supply to Venezuela for refining, freeing up exportable oil» ایران ماهانه ۲ میلیون بشکه میعانات گازی خود را به ونزوئلا صادر میکند که اگر این روند از مهرماه سال ۱۴۰۰ تاکنون تداوم داشته باشد، بدین معناست که ۴۰ میلیون بشکه از میعانات گازی سرگردان روی آب ایران (حدود ۵۰ درصد از کل میعانات گازی سرگردان) به مقصد ونزوئلا صادر شده است.در مجموع به نظر میرسد، با ابتکارات وزارت نفت دولت سیزدهم تهدید تشدید انبارش میعانات گازی و محدودیت در تولید گاز، اکنون به فرصت صادرات میعانات گازی و افزایش ارزآوری برای کشور تبدیل شده است. علاوه بر ۳ برابر شدن صادرات میعانات گازی، طبق اعلام وزارت نفت، صادرات نفت خام نیز در دولت سیزدهم دو برابر شده است.