کد خبر: 16387 | صفحه ۹ | بازار و سرمایه | تاریخ: 15 مهر 1402
بیتالله ستاریان، کارشناس مسکن
دولت برای مسکن نسخههای غلط میپیچد
بحران مسکن در ایران مسألهای متعلق به امروز نیست اما سیاستهای دولت رئیسی در اینباره تاکنون به بدترشدن وضعیت مسکن منجر شده و خریداران واقعی در گیر و دار بازار گران دلالها کماکان اجارهنشین هستند. دولت اخیراً با دست بردن در قیمتگذاریهای بورسی مصالح، سعی در کاهش قیمت ساخت داشته اما در عمل آنچه شاهد آن هستیم تفاوت فاحش میان قیمت تمام شده و قیمت ارائه شده مسکن در بازار هستیم.
«بیتالله ستاریان»، کارشناس مسکن، در رابطه با دخالت دولت در قیمتگذاری مصالح و تأثیر آن بر گران شدن مسکن به «فراز» گفت: «درست است که ساخت مسکن گران تمام میشود؛ مثلاً یک زمانی متری یک میلیون بود اما الان نزدیک ده الی پانزده میلیون تمام میشود. اما مسأله اینجاست که مشکل مسکن صرفاً گران تمام شدن آن است یا موارد دیگر؟ وقتی در تهران متری پانزده میلیون یک خانه میسازید و متری صد و بیست میلیون تومان تحویل میدهید، قیمت مصالح چه مقدار از قیمت نهایی را برعهده دارد؟ در شهرستانها قیمت تمام شده حدود ۲۵ درصد از قیمتی است که به مشتری ارائه میشود. فرض هم که دولت تلاش کرد که با بازی در حوزه مصالح این ۲۵ درصد را به ۲۰ درصد رساند اما آن ۸۰ درصد باقی از کجا آمده است؟ مسکن یک محصول نهایی صنعت است؛ صنعتی که از معادن شروع میشود، از مصالح اولیه تا ثانویه و ترکیبی و... که در نهایت یک خانه محصول آن است. با وجود اینکه نیمی از نقدینگی ما در صنعت ساختمان جریان دارد و نیمی از مردم به طور مستقیم و غیرمستقیم در این صنعت کار میکنند. چرا هیچکس به قیمت مسکن نظارتی ندارد؟»
وی در ادامه در رابطه با عملکرد ضعیف دولت در زمینه سیاستگذاری مسکن اشاره کرد: «به نظر من نسخههای دولت برای مسکن غلط است و بدنه کارشناسی بسیار ناآگاه در مجموعه دولت وجود دارد که دولت را مشغول میکند و به اصل واقعه نمیپردازند. مشکل اصلی مسکن بحث اقتصاد کلان است و با وعدههای اشتباه، وضعیت فعلی آن را ادامه میدهند. مثلاً مالیات بر خانههای خالی که چند سال دولت را مشغول کرد اما نتیجه نگرفت. بدنه کارشناسی دولت ناتوان است. یک زمان هم گفتند زمین میدهیم یا نهضت ملی راه میاندازیم و... که هیچکدام عملی نبود. مشکل مسکن در اختیار بخش خصوصی است و در بحث اقتصاد کلان قابل حل است. مسکن در درون خود مشکلی ندارد».
وی درباره انباشت مسکن و رکود در این بازار بیان کرد: «انباشت مسکن مدت کوتاهی داوم میآورد؛ مشکل ما این است که چرا قیمت آن خانه بالا رفته است. الان بازار درگیر رکود است اما چند وقت دیگر بازار رونق پیدا میکند و قیمتها بیشتر هم میشود. ما از ۲۵ سال قبل یک میلیون واحد در سال نیاز داشتیم اما ۵۰۰ هزار واحد میتوانستیم در یکسال بسازیم. هیچ مکانیسم تأمین منابع از داخل جامعه و دولت برای مسکن وجود ندارد». ستاریان گفت: «۵ سال قبل از انقلاب مشکل مسکن شروع شد و تا الان ادامه یافته است. نیم قرن است که ما مشکل مسکن داریم. قبل از انقلاب هم دقیقاً همین مشکلات وجود داشت؛ البته یک سری سیاستها اتخاذ شده بود که اگر اجرایی میشد مشکل مسکن حل میشد. آن زمان دولت اصرار داشت که شهرها توسعه پیدا کنند و با ساخت شهرکهایی مانند اکباتان و... مشکل حل میشد. آن زمان به علت باز بودن اقتصاد، ابزار مالی در اختیار بخش خصوصی بود تا بتواند مسکن بسازد.»
این شرایط در حالی است که اخیرا حسن تیزمغز، نماینده وزیر راه و شهرسازی در نشست تخصصی مدیریت زنجیرهای تأمین مصالح از معدن تا ساخت در خصوص عرضه فولاد و سیمان در بورس کالا، گفته بود: «باید در حوزه ساختوساز مسکن قدمهای مؤثری برداریم تا شاهد تأثیرات مثبت آن در راستای اجرای طرح ۴ میلیون مسکن داشته باشیم». نماینده وزیر راه و شهرسازی در ادامه تأکید کرد: «در اجرای طرح نهضت ملی مسکن نیازمند تشکلهای مربوطه هستیم و هدف وزارت راه و شهرسازی ساخت ۴ میلیون مسکن در دولت سیزدهم است که شخصاً معتقد هستم که ظرفیت کشور بیشتر از این تعداد است». وی افزود: «یکی از مشکلاتی که در ابتدای کار با آن مواجه شدیم متغیر بودن قیمت مصالح ساختمانی است که طبق شواهد موجود قیمت مصالح ساختمانی در بورس کالا بدون دلیل منطقی گرانتر از قیمت اصلی است».