سرمقاله
صفحات روزنامه
اخبار آنلاین
حذف طبقه متوسط به معنای از بین بردن یک طبقه اجتماعی مهم است تبعات حذف یک طبقه اجتماعی در بسیاری از جوامع به شدت متناوب خواهد بود اما به واقع در جامعه ایران که همواره این طبقه در مناسبات اجتماعی و تحولات آن نقش داشته است بسیار اهمیت دارد.
طبقه متوسط معمولاً بین طبقات پایینتر و بالاتر وسط قرار دارد و نقشی مهم در تعادل اقتصادی و اجتماعی دارد. حذف طبقه متوسط میتواند موجب ایجاد گسترش فاصله بین طبقات و افزایش نابرابری شود. این موضوع به تدریج باعث شده وجوه اجتماعی معیشتی را در برخی افراد کم کند و به طبقات پایینتر و بالاتر تمرکز دهد.
از منظر دیگر باید گفت که طبقه متوسط دارای پتانسیل اقتصادی بالاست، تولیدکنندهها و مصرف کنندهها در این طبقه اغلب نقش مهمی در اقتصاد دارند. حذف طبقه متوسط میتواند منجر به کاهش پتانسیل اقتصادی و نیروی کار متوسط شود که میتواند تأثیر منفی بر اقتصاد کلان داشته باشد. در این بین نا امید کردن طبقه متوسط از چشم انداز آینده اقتصادی و میل او به مهاجرت می تواند به کمرنگ شدن نقش این طبقه در مناسبات اقتصادی شود. همچنین حذف این طبقه میتواند به تغییرات قابل توجهی در ترکیب ساختار اجتماعی منجر شود و باعث تحت تأثیر قرارگیری طبقات پایینتر و بالاتر شود.
باید توجه داشت که روند حرکت اقتصادی، اجتماعی به سمت کمرنگ کردن نقش آفرینی طبقه متوسط در جامعه است.
این روند می تواند به ساختارهای فرهنگی کشور نیز آسیب وارد کند. افزایش میل به تقابل به جای مدارا و تهی شدن جامعه از درون به وایطه به حاشیه رانده شدن بخش مهمی از جامعه تبعات خوبی در پی نخواهاد داشت. این مقدمه اگرچه بی مصداق و کلی است اما آنچه در این میان اهمیت دارد توجه به علم برای تحلیل لایههای اجتماعی در عصر حاضر است. متاسفانه گفتمانی وجود دارد که معتقد است اکثریت مردم باید به مانند آنها بیندیشند و اگر نه یا سکوت و یا مهاجرت را در پیش بگیرند. این گفتمان منجر به شکلگیری جامعه دوطبقهای و البته تقابلی میشود. اصطلاح خالصسازی اگرچه در وجه منفی به کار گرفته میشود اما این خلوص به نوعی از تضاد اجتماعی منتهی خواهد شد. به نظر میرسد لازم است تا نسبت به سیاستگذاریها در هر حوزهای تجدید نظر شود تا احساس تعلق همه آحاد مردم به کشور و به نسبت یکسان افزایش یابد. موضوعی که فارغ از هر دیدگاهی ریشه در نگاه اصیل فرهنگ ایران دارد.