جلالی ندوشن رئیس کمیته پیشگیری از خودکشی انجمن روانپزشکان ایران میگوید: «معمولاً اقدام به خودکشی زمانی به سراغ افراد میآید که فرد احساس کند هیچ هدف و نقطه امیدی در زندگی ندارد. همچنین تنگناهای اقتصادی و اجتماعی نیز میتواند در اقدام به خودکشی تاثیرگذار باشد اما گاهی برخی عوامل باعث میشود تا فرد افکار خودکشی را عملی کند.» تصور اینکه چه چیزی باعث خودکشی یک دوست، یکی از اعضای خانواده یا یک فرد مشهور شده، دشوار است. ممکن است هیچ علامت هشداردهنده واضحی وجود نداشته باشد و در مقابل شاید تعجب کنید که چه سرنخهایی را ممکن است از دستداده باشید. اغلب عوامل متعددی دست به دست هم میدهند تا فرد را به تصمیمگیری برای خودکشی سوق دهد. شناخت نشانهها و تلاش برای پیشگیری از این اقدام در فرد میتواند به نجات او کمک کند. از این رو، در گفت و گو با دکتر امیرحسین جلالی ندوشن، روانپزشک و رئیس کمیته پیشگیری از خودکشی انجمن روانپزشکان ایران به بررسی علائم و نشانههای هشداردهنده در اقدام به خودکشی پرداختیم. فکر کردن به خودکشی را جدی بگیرید وقتی کسی به شما میگوید که به خودکشی فکر میکند یا چیزهایی میگوید که به نظر میرسد فرد در حال فکر کردن به خودکشی است، این صحبتها میتواند هشداردهنده باشد. شما ممکن است ندانید در برابر حرفهای طرف مقابلتان چه اقدامی باید انجام دهید، آیا باید صحبتهای او درباره خودکشی را جدی بگیرید یا اینکه مداخله شما ممکن است وضعیت را بدتر کند؛ جلالی ندوشن در اینباره توضیح میدهد: «فکر به خودکشی ممکن است در هر دورهای از زندگی برای هر آدمی پیش بیاید و این مسئله به جنسیت، نژاد و حتی تدین ارتباطی ندارد. البته تدین افراد میتواند در جلوگیری از اقدام به خودکشی تاثیرگذار باشد؛ چنانچه باور دینی و در نظر داشتن خداوند در افراد متدین میتواند بهعنوان یک امر کنترلکننده عمل کند اما بههرحال فکر به خودکشی ممکن است به ذهن هر کسی بیاید. نکته حائز اهمیت این است که اگر کسی به خودکشی فکر کند حتماً باید درباره این مسئله با عضوی از خانواده یا دوستان صحبت کند و اگر واقعاً احساس میکند هرلحظه امکان اقدام به خودکشی وجود دارد حتماً باید از یک روانپزشک کمک تخصصی بگیرد. از طرف دیگر، اطرافیان باید صحبتهای طرف مقابل درباره خودکشی را جدی بگیرند چرا که نادیده گرفتن این مسئله به امید از بین رفتن یا فراموششدن آن میتواند باعث شود فرد احساس انزوا و سوء تفاهم بیشتری کند.» جلالی ندوشن میگوید: «معمولاً اقدام به خودکشی زمانی به سراغ افراد میآید که فرد احساس کند هیچ هدف و نقطه امیدی در زندگی ندارد. همچنین تنگناهای اقتصادی و اجتماعی نیز میتواند در اقدام به خودکشی تاثیرگذار باشد اما گاهی برخی عوامل باعث میشود تا فرد افکار خودکشی را عملی کند؛ مثلاً، افسردگی شایعترین علتی است که ممکن است فرد به دنبال افکار خودکشی، اقدام به این عمل کند؛ بنابراین، افراد افسردهای که به خودکشی فکر میکنند باید این مسئله را جدیتر بگیرند. همچنین در افراد مضطرب، در خانوادههایی که قبلاً خودکشی رخداده، افراد مصرف کننده مواد مخدر و محرک، کسانی که سوگوارند و عزیزی را بهتازگی ازدستدادهاند و... افکار خودکشی باید جدیتر گرفته شود چراکه فکر به خودکشی در این افراد ممکن است زودتر به اقدام خودکشی بینجامد.»