گروه اقتصاد- بازار طلا نخستین روز هفته را با روندی نزولی آغاز کرد و همه قطعات طلا به طور یکسان با کاهش شدید قیمت مواجه شدند. در روز شنبه سکه امامی با بیش از ۴۰۰ هزار تومان کاهش مواجه شد و در کف کانال ۳۰ میلیونی قرار گرفت. هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز از بامداد روز شنبه تا لحظه تنظیم این گزارش با نوسان ۱۰ هزار تومانی در سرازیری کاهش قیمت قرار گرفته و ۲ میلیون و ۵۵۰ هزار تومان معامله می‌شود. این حرکت در همه بازار‌های طلا از طلای آبشده تا سکه‌های گرمی نیز به همین منوال است.
قیمت طلا در حالی با کاهش قیمت روبه‌روست که هفته گذشته را با بازدهی مثبت به پایان برد و موجی از جهش قیمت را تحت تاثیر خبر حملات تروریستی رخ داده در کرمان سبب شد. بررسی بازار‌ها در طول چند ماه گذشته حاکی از برخورد هر گونه رشد در بازار‌های مالی به سد تثبیت نرخ دلار است، از همین رو به نظر می‌رسد طلا طبق سنت چند ماه گذشته به قیمت‌های قبلی خود بازگردد. بازار صعودی و نزولی طلا درمدت مذکور یک وجه اشتراک داشته و آن خروج چشمگیر تقاضاست.
بر این اساس محمد کشتی‌آرای، فعال بازار طلا در گفت‌وگو با اقتصاد ۲۴ می‌گوید: ما خیلی وقت است که دیگر تقاضای مناسبتی مثل شب عید را در بازار کمتر داریم و تقاضایی هم اگر هست بیشتر برای مصنوعاتی است که اجرت ساخت بالایی ندارند.
نگاه مردم به جواهر بیشتر سرمایه‌ای شده است
کشتی‌آرای در پاسخ به پیش بینی بازار شب عید به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: ما خیلی وقت است که دیگر تقاضای مناسبتی مثل شب عید را در بازار کمتر داریم. علتش هم شرایط اقتصادی است. در گذشته با نزدیک شدن به عید خیلی‌ها برای عیدی دادن از سکه استفاده می‌کردند. حدود ۴۰ سال قبل خیلی از سازمان‌ها و شرکت‌ها به کارمندان خود سکه عیدی می‌دادند. حالا هم به طور کلی می‌توان گفت که اگرچه طلا دیگر رواج گذشته را ندارد، اما وضعیت بازار طلا و عرضه و تقاضا نرمال است. تقاضایی هم اگر هست بیشتر برای مصنوعات است که اجرت ساخت بالایی ندارند.
به گفته او نکته دیگر این است که نگاه مردم به جواهر بیشتر سرمایه‌ای شده است. عده کمی با نگاه مصرفی وارد بازار می‌شوند. درصد کمی از مردم به دلیل فرهنگ استفاده از طلا و جواهر برای مراسم عقد و عروسی هنوز پایبند سنت‌ها هستند. حتی در مورد سرویس طلای عروس نیز خود عروس و خانواده‌ها بیشتر جنبه سرمایه‌گذاری را در نظر دارند.
کشتی آرای در ادامه تصریح می‌کند: در حال حاضر به دلایل متعدد نمی‌توان قیمت طلا را پیش‌بینی کرد. اتفاقات سیاسی زیادی را در حوزه بین‌الملی داریم که غیر قابل پیش‌بینی هستند، مثل حادثه تلخی که در کرمان اتفاق افتاد. ولی در مجموع شرایط اقتصادی جهان می‌گوید که طلا هنوز یک پشتوانه قوی مالی برای همه کشورهاست؛ بنابراین این تقاضا همیشه در بازار وجود دارد و نکته این است که با توجه به شرایط موجود ما نیازمند تحلیل‌های هفته به هفته از بازار هستیم.
اهتمام مسئولان بر رصد داد و ستد طلا
در روز‌های گذشته بانک مرکزی خبر از قانون جدید دیگری داد که به رصد بیشتر داد و ستد طلا خواهد انجامید. این دومین خبری است که در مدت اخیر با هدف مدیریت خرید و فروش طلا در دستور کار قرار گرفته است. در مورد اول اعلام شد که طلافروشان موظف هستند دارایی خود را در سامانه جامع تجارت به ثبت برسانند. این تصمیم منجر به واکنش‌های گسترده‌ای از سوی طلافروشان شد.
درباره قانون جدید، اما آنطور که کشتی‌آرای می‌گوید از ابتدا هم اساسی‌ترین و پایه‌ای‌ترین نوع کار باید از همین جا صورت می‌گرفت. به گفته وی وقتی یکباره طلا فروشان دارایی خود را در آن سامانه ثبت می‌کردند شاید نشدنی بود. ولی در این سامانه چرخه گردش طلا از بدو ورود به کشور مشخص خواهد شد و رهگیری می‌شود. در حال حاضر هم گفته شده موضوع ثبت دارایی‌ها در سامانه جامع تجارت فعلا منتفی است تا اقدامات لازم آن انجام شود.
قانون جدید بانک مرکزی چه می‌گوید؟
بر اساس اظهارات این فعال بازار طلا اتفاقی که در یکی دو سال اخیر پیش آمد، این بود که با توجه به تهدید‌های بانکی که در ایران وجود دارد، خیلی از صادرکنندگان در رابطه با ورود پولشان به کشور مشکل داشتند. در دو سال پیش دولت مصوبه‌ای را داشت که در آن واردات شمش طلا، نقره و پلاتین بدون حذف عوارض گمرکی و مالیات ارزش افزوده بدون ثبت سفارش آزاد کرد. قبلا با واردات طلا باید ثبت سفارش می‌شد و ارز آن تامین می‌شد، به همین دلیل هیچوقت طلا وارد نمیشد، چون ارزی به آن تخصیص نمی‌دادند.
به گفته او، ولی بعد از این قانون بدون مرجع ارز هر کسی می‌توانست طلا وارد کشور کند بدون آن که محدودیتی داشته باشد. خیلی از صادرکنندگان که کالا صادر می‌کردند، چون نمی‌توانستند دلار در سیستم بانکی بگیرند، طلا می‌گرفتند. آن‌ها این طلا را وارد و در گمرک اظهار می‌کردند، برگه سبز مالیاتی اخذ می‌کردند و تعرفه گمرکی و مالیات بر ارزش افزوده آن صفر بود. در نتیجه هم تعهد ارزی‌شان پاس می‌شد و هم طلا وارد کشور شده بود. طلا و ارز با هم فرقی ندارند.
کشتی‌آرای در ادامه می‌افزاید: با وقوع این اتفاق طلا چهارمین کالای وارداتی کشور شد، این در حالی است که کالا‌های ضروری و مورد نیاز کشور وارد نشده است. حالا در نتیجه زیاد شدن واردات طلا بانک مرکزی محدودیتی ایجاد کرده است. به این صورت که هر کسی که با صادرات خود طلا وارد می‌کند در ازای تعهد ارزی باید در سیستم بانک مرکزی به فروش برسانند. به این صورت که این طلا به نرخ بانک مرکزی در سامانه‌ای که مدنظربانک مرکزی است داد و ستد شود.
در بخشنامه جدید این نهاد سیاستگذار آمده است که در صورت عدم ارائه تأییدیه تحویل، عرضه و فروش ارز از مرکز مبادله ارز و طلای ایران، بانک‌ها و موسسات اعتباری مکلف به شکایت از وارد کننده نزد سازمان تعزیرات حکومتی تحت عنوان عدم ایفای تعهد ارزی شده‌اند.
به گفته کشتی‌آرای، چون طلا یک کالای استراتژیک جهانی است و مانند کالا‌های دیگر نیست که با کم و زیاد شدن عرضه قیمت عوض شود، این محدودیت تاثیری در بازار طلا ندارد و قیمت طلا همچنان در همه جای دنیا با حاصل ضرب قیمت جهانی طلا در قیمت ارز در آن کشور محاسبه می‌شود.