کد خبر: 22838 | صفحه ۳ | جامعه | تاریخ: 04 بهمن 1402
چالشهای پیش روی کشور برای ۳۰ میلیون سالمند
ایران در تله کهنسالی
گروه جامعه - شیوع تنهازیستی زنان سالمند در یک دهه اخیر از 13 به 23 درصد و برای مردان سالمند از 3 به 181 درصد افزایش داشته است. وضعیت زندگی و معیشت سالمندان زن از سالمندان مرد، نامناسبتر است. این البته در حالی است که احمد موذنزاده، روز ۲۳ آذرماه در پنجمین همایش ملی سالمندی که در سالن همایشهای مرکز آموزشی و درمانی پورسینای رشت برگزار شد، با بیان اینکه جمعیت سالمند فعلی کشور، هفت میلیون نفر است، اظهار کرده بود که جمعیت سالمندی ایران در سال ۱۴۱۰ به ۱۵ درصد و در سال ۱۴۲۰ به ۲۰ درصد میرسد.
وی با اعلام اینکه در ۲۰ سال آینده از هر پنج ایرانی یک نفر سالمند خواهد بود، افزود: نرخ رشد کلی جمعیت کشور سالیانه ۱.۶ درصد و نرخ رشد جمعیت سالمند حدود ۲.۵ درصد است. رئیس انجمن فیزیوتراپی ایران با بیان اینکه تغییرات فیزیولوژیک و استهلاک فیزیکی، روحی و روانی، کاهش قدرت عضلات، محدودیتهای حرکتی و بیماریهای ناتوانکننده در دوران سالمندی وجود دارد، گفت: افزایش طول عمر کافی نیست و کیفیت زندگی و اثربخشی سالمند در عرصههای مختلف فردی، خانوادگی، شغلی و اجتماعی اهمیت بیشتری دارد.
جمعیت ایران در سال ۱۴۸۰ به ۳۰ میلیون نفر میرسد
این در حالی است که اکنون نیز اگر با همین روند پیش برویم در سال ۱۴۸۰ جمعیت ایران به ۳۰ میلیون خواهد رسید، در حالی که نصف این جمعیت همه سالمند هستند. بنابراین از هم اکنون باید به فکر این مشکل بود.
کما این که پیش از این نیز رئیس کمیته گروههای مردمی ستاد صیانت از خانواده و جوانی جمعیت خراسان رضوی گفته بود: اگر با همین روند پیش برویم در سال ۱۴۸۰ جمعیت کشور به ۳۰ میلیون خواهد رسید. زهرا سوارکار ۷ آذر ماه در نشست ستاد صیانت از جمعیت، ازدواج و فرزندآوری کلات که در محل فرمانداری این شهرستان برگزار شد، ضمن هشدار نسبت به اینکه در آینده جزو پیرترین کشورهای جهان خواهیم شد، تکمیل ظرفیت خانههای سالمندان، نبود جوان برای مراقبت از کهنسالان و مسائل و مشکلات فراوان دیگری که دامنگیر خواهد شد را از تبعات ملموس این اتفاق برشمرد. وی در همین خصوص توجه بیشتر مسئولان را به این موضوع مهم خواستار شد و پیشنهاد داد: رسانهها به عواقب خطرناک گذر از جوانی جمعیت به سمت سالخوردگی و کاهش جمعیت جوان و فعال کشور بپردازند.
رئیس کمیته گروههای مردمی ستاد صیانت از خانواده و جوانی جمعیت خراسان رضوی بیان کرد: طبق آمار مشخص شده از سال ۱۴۲۵ تا ۱۴۳۰ حدود یک سوم جمعیت ایران سالمند خواهد شد که عدد نگران کنندهای است.
وی خاطرنشان کرد: اگر با همین روند پیش برویم در سال ۱۴۸۰ جمعیت کشور به ۳۰ میلیون خواهد رسید، در حالی که نصف این جمعیت همه سالمند هستند. بنابراین از هم اکنون باید به فکر این مشکل بود.
به گزارش تجارتنیوز، بحرانهای موازی با یکدیگر در کشور در جریان است؛ از بحران آب گرفته تا آلودگی هوا. این بار کارشناسان میگویند وضعیت فعلی بحرانی نیست، اما میتواند در آیندهای نزدیک، بحرانی شود. موضوع مورد نظر آنها وضعیت سالمندی در ایران است.
آنطور که پیشتر مرکز پژوهشهای مجلس گزارش داد، ایران تا سه دهه دیگر با افزایش نسبت سالمندان با بحران سالمندی جمعیت مواجه خواهد شد. به عبارتی زنگ هشدار به صدا درآمده و ایران فقط در چند قدمی این بحران قرار گرفته است.بررسی آمارهای رسمی نشان میدهد که تا سال 1430، یک سوم جمعیت ایران را سالمندان تشکیل میدهند. جمعیتی که نظام سلامت، بیمه و... باید برای آن آماده باشند. بهویژه آنکه تغییر سبک زندگی مردم، چالشهایی در حوزه سالمندی ایجاد کرده است.نکته مهمی که روند جمعیتی ایران طی میکند، این است که تغییر در نرخ باروری هیچ تاثیری در تعداد سالمندان ندارد. به عبارت سادهتر سازمانها و نهادهای مرتبط با مسئله سالمندی باید آماده باشند که با حدود 30 میلیون سالمند مواجه شود، چه ازدواج و فرزندآوری زیاد شود، چه نشود!
زنانه شدن سالمندی در ایران
در بررسی پرونده سالمندی در ایران، یکی از موضوعاتی که باید به آن توجه داشت، زنانه شدن آن است. زنانهشدن سالمندی در کشور خود میتواند چالشهای بیشتری پیش روی نظام تامین اجتماعی و بهداشتی کشور بگذارد. دلیل آن هم روشن است. بسیاری از زنان در دوره جوانی خود فرصت حضور در بازار کار و یا بیمه کردن خود را ندارند. نرخ مشارکت اقتصادی آنها نسبت به مردان به مراتب کمتر است. وضعیتی که در دوره سالمندی آنها را با مشکلات تامین هزینههای زندگی مواجه میکند. بررسی آمارهای منتشر شده از سوی سازمانها و نهادهای دولتی نشان میدهد که سرعت افزایش زنان سالمند بیشتر از مردان سالمند است. بر اساس گزارش این مرکز، از سال 1395 تعداد زنان سالمند از مردان سالمند جلو زد.
پیشتر دبیرخانه شورای ملی سالمندان در گزارشی به وضعیت زنان سالمند در ایران پرداخت. در این گزارش آمده که شیوع تنهازیستی زنان سالمند در یک دهه اخیر از 13 به 23 درصد و برای مردان سالمند از 3 به 181 درصد افزایش داشته است. وضعیت زندگی و معیشت سالمندان زن از سالمندان مرد نامناسبتر است.
امنیت اقتصادی زنان سالمندان کمتر از مردان سالمند
در بررسی زندگی سالمندی باید توجه داشت که وضعیت زنان و مردان میتواند متفاوت از هم باشد. تجربهای که میتواند ناشی از تفاوت در وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آنها باشد. برای مثال این وضعیت اقتصادی میتواند به وضعیت داراییهای خانوادگی مربوط شود یا فرصت بیشتر مردان در بازار کار برای اشتغال و درآمد بیشتر.
دبیرخانه شورای ملی سالمندان در گزارش خود نوشته است که زنان سالمند کنونی، بازمانده نسلی هستند که عمدتا خانهدار بودند و فرصت آموزشی و شغلی کمتری داشتند. بنابراین وابستگی بیشتری هم به خانواده و اطرافیان خود دارند. نتیجه آن میشود که سالمندی زنان امری وابسته به مردان و محصول جایگاه همسرشان میشود.
در ادامه این گزارش آمده که امنیت اقتصادی در بین زنان و مردان در دوره زندگی سالمندی متفاوت است. زنان در این زمینه آسیبپذیرتر و وابستهتر هستند. سازمانها و نهادهای دیگر هم این موضوع را تائید میکنند که زنان سالمند در وضعیت آسیبپذیرتری نسبت به مردان هستند؛ از جمله مرکز پژوهشهای مجلس.
هزینههای بخش سلامت باید 2.5 برابر شود
بازوی پژوهشی مجلس در گزارش خود با بررسی چالشهای سالخوردگی جمعیت کشور به بعد اقتصادی آن هم اشاره کرده است. در این گزارش آمده که بحث سالخوردگی جمعیت، افزایش هزینههای بهداشتی و سلامت مرتبط با سالمندان را مطرح میکند. با توجه به تعداد سالمندان در آینده ایران، برآورد شده که تا سال 1430 هزینههای بخش سلامت باید 2.5 برابر شود.
مرکز پژوهشها نوشته است که در نظام سیاستهای اجتماعی رفاه، دو مقوله «چتر حمایتی» و «تور ایمنی اجتماعی» اهمیت زیادی دارند. اما این دو به چه معنا هستند؟ چتر حمایتی به معنای ارائه خدمات اجتماعی و شهروندی یکسان به همه مردم است؛ چه فقیر باشد و چه ثروتمند. اما تور ایمنی گروههایی که وضعیت آسیبپذیر و بحرانی دارند را شامل میشود.
نظام حکمرانی رفاهی چتر حمایتی ندارد
بازوی پژوهشی مجلس نوشته است که نظام حکمرانی رفاهی کشور نهتنها چتر حمایتی فراگیری ندارد، بلکه فاقد تور ایمنی کارآمد در راستای بهینهسازی ضریب اصابت حمایتها به جامعه هدف است.این موضوع به ناپایداری، عدم تداوم و مقطعی بودن حمایتهای اجتماعی منجر شده است. به طوریکه میزان پوشش مستمری بازنشستگی سالمندان 60 ساله و بالاتر در ایران 45.4 درصد است. درواقع کمتر از نیمی از سالمندان ایرانی از پوشش مستمری بازنشستگی برخوردارند. آمارهای بالا نشان میدهد که گذران زندگی برای سالمندان بهویژه زنان چقدر میتواند دشوار باشد. مستمریهای ناچیزی که گوشهای از هزینههای زندگی آنها را نمیگیرد. آن هم زمانی که برای اقتصاد کشور چشمانداز روشنی نیست و تورم افسارگسیخته ابعاد مختلف زندگی مردم را نشانه گرفته است.