گروه اقتصاد- مرحله دوم فروش خودرو وارداتی در سامانه یکپارچه درحالی از نیمه بهمن امسال آغاز می‌شود که برخلاف تصور، متقاضیان این دور باید خان افتتاح حساب وکالتی و بلوکه‌کردن ۵۰۰ میلیون پول را پشت‌سر بگذارند. الزامی بودن افتتاح حساب وکالتی که برخلاف اظهارات پیشین مسئولان سامانه جزو شروط ثبت‌نام اعلام شده، تنها ابهام ماجرا نیست و دوباره در فهرست محصولات عرضه‌شده مدل‌های زیادی بدون مشخص شدن قیمت نهایی و تحت‌عنوان قیمت علی‌الحساب در دسترس متقاضیان قرار گرفتند. بااینکه آمار دقیقی از میزان متقاضیان خودرو‌های وارداتی وجود ندارد، اما باکنار هم گذاشتن صحبت‌های مدیران گمرک و مسئولان سامانه یکپارچه متوجه می‌شویم هنوز ماجرای واردات خودرو سروشکل جدی نگرفته است.
عجیب این که حدود ۳۳هزار متقاضی خودروی وارداتی که از ۶اسفند سال گذشته در سامانه یکپارچه ثبت‌نام کرده بودند، هنوز موفق به دریافت خودروی مورد نظر خود نشده‌اند، با این حال وزارت صمت از امروز طرحی جدید را با نام «فروش خودرو‌های وارداتی مازاد» کلید می‌زند. بر اساس اطلاعیه مذکور از محل مازادِ خودروهای وارد شده، متقاضیان جدید می توانند در سامانه ثبت‌نام کنند.
بر اساس اطلاعیه سامانه یکپارچه عرضه خودروهای وارداتی، ثبت‌نام کلیه متقاضیان واجد شرایط (متقاضیان جدید) جهت عرضه خودروهای مازاد وارداتی از روز ١۶تا ٢٠ بهمن ماه، فراهم خواهد شد؛ متقاضیان از روز یکشنبه (‌١۵ بهمن ماه) تا ساعت ١٣ روز چهارشنبه فرصت دارند یکی از حساب‌های خود را وکالتی و مبلغ ۵٠٠ میلیون تومان را در حساب خود مسدود کنند.
این یعنی که حدود ۳۳ هزار متقاضی در حالی چشم‌انتظار دریافت خودروی خارجی ثبت‌نامی خود هستند که وزارت صنعت، معدن و تجارت از امروز طرحی جدید را با نام «فروش خودرو‌های وارداتی مازاد» به اجرا گذاشته است. بر این اساس، قرار است خودرو‌هایی که در فراخوان‌های پیشین وزارت صمت در سامانه یکپارچه وارداتی‌ها فروش نرفته‌اند، به عنوان «مازاد» به متقاضیان جدید عرضه شوند.
طبق آنچه در اطلاعیه سامانه یکپارچه آمده، «کلیه متقاضیان واجد شرایط می‌توانند تا ساعت ١٣ روز چهارشنبه (١٨ بهمن‌ماه) حساب وکالتی نزد بانک‌های منتخب ایجاد کرده و مبلغ ۵۰۰میلیون تومان را در آن مسدود کنند. متقاضیان پس از تعریف حساب وکالتی و بلوکه کردن وجه ۵۰۰میلیون تومانی در این حساب می‌توانند از امروز تا ساعت ٢٣ و ٥٩ دقیقه روز جمعه ۲۰بهمن‌ماه، در سامانه یکپارچه خودرو‌های وارداتی ثبت‌نام و تنها یک اولویت از سبد محصولات اعلامی را انتخاب کنند.»
در دور جدید فروش، ١٣ خودرو (از محل مازادِ خودرو‌های وارداتی) برای همه متقاضیان عرضه شده که در این بین، ۱۰ مدل دارای قیمت قطعی در مبادی ورودی و سه مدل دارای قیمت علی‌الحساب در مبادی ورودی هستند.۱۰خودروی دارای قیمت قطعی در مبادی ورودی عبارت‌اند از چانگان (سه مدل)، جیلی، بستون، جتا (دو مدل) و ونوسیا (سه مدل). سه خودروی دارای قیمت علی‌الحساب در مبادی ورودی را نیز جک در سه مدل تشکیل می‌دهد. در مورد این سه خودرو البته این پرسش مطرح است که وقتی پیش‌تر عرضه نشده‌اند، چگونه در لیست «مازاد»‌ها قرار دارند؟ نکته دیگر اینکه قیمت‌های موردنظر (چه قطعی و چه علی‌الحساب) در مبادی ورودی بوده و هزینه‌ها و عوارض قانونی پس از ترخیص، نظیر بیمه شخص ثالث، مالیات بر ارزش افزوده، هزینه‌های شماره‌گذاری، اسقاط خودروی فرسوده، کرایه حمل و... به قیمت‌های فوق اضافه می‌شود. در مقایسه با مرحله قبلی فروش خودرو‌های وارداتی (اسفند ۱۴۰۱) تفاوت‌هایی وجود دارد که اصلی‌ترین آن، مشخص بودن خودرو‌های ثبت‌نامی است.
در مرحله نخست، نام خودرو‌های قابل ثبت‌نام مشخص نبود، اما در فروش فعلی ثبت‌نام‌کنندگان می‌توانند انتخابی قطعی داشته باشند. در دور نخست فروش خودرو‌های وارداتی، سیاستگذار به‌نوعی عجله کرد و درحالی‌که تعداد بسیار اندکی خودرو وارد شده بود، به بیش از ۳۳هزار نفر نوبت و اولویت خودروی خارجی فروخت. این موضوع در نهایت به نوعی سیاستگذار را به دردسر انداخت، زیرا وقتی برای تکمیل ثبت‌نام فراخوان داد، خودروی منحصربه‌فرد هر متقاضی مشخص نبود. حالا، اما در طرح فروش خودرو‌های وارداتی مازاد، خودرویی که قرار است به هر متقاضی تحویل داده شود، از همین ابتدا مشخص است. اما نقطه اشتراک این دو طرح، الزام افتتاح حساب وکالتی و بلوکه کردن مبلغ ۵۰۰میلیون تومان است. تکرار این الزام اتفاقا ابهامات و پرسش‌هایی را ایجاد کرده است، از جمله اینکه سیاستگذار چرا برای فروش خودرو‌های وارداتی به قول خودش «مازاد» نیز شرط حساب وکالتی و مسدودسازی ۵۰۰میلیون تومان را گذاشته است؟
ثبت‌نام خودرو‌های وارداتی و تداوم شرط افتتاح حساب وکالتی
ثبت‌نام خودرو‌های وارداتی درحالی برای متقاضیان جدید امکان‌پذیر شد که برخلاف تصور بازهم خریداران خودرو‌های وارداتی باید مرحله افتتاح حساب وکالتی و واریز پول به آن را پشت‌سر بگذارند.
سامانه یکپارچه فروش خودرو‌های وارداتی روز ۱۵ بهمن امسال با انتشار اعلامیه دوم در صفحه اول سامانه اعلام کرد متقاضیان این مرحله نیز باید تا ساعت ۱۳ روز چهارشنبه ۱۸ بهمن یکی از حساب‌های خودشان را در شعب بانک‌های واجد شرایط اعلامی در سامانه، به نام خودرو وارداتی وکالتی و مبلغ پنج میلیارد ریال (۵۰۰ میلیون تومان) مسدود کنند.
ثبت‌نام خودرو‌های وارداتی همزمان با آغاز رسمی مرحله دوم، بدون حذف شرط افتتاح حساب وکالتی کلید می‌خورد و همین اتفاق را می‌توانیم اولین ابهام این دور بدانیم. اواسط آذر امسال خبر حذف شرط افتتاح حساب وکالتی برای ثبت‌نام خرید خودرو به‌نقل از مهدی تقدسی مدیرسامانه یکپارچه در خبرگزاری‌ها منتشر شد و حالا آنطور که از شواهد پیداست، حذف این مورد فقط مختص خودرو‌های داخلی است.
کما این که افتتاح حساب وکالتی که یکی از شروط لازم برای ثبت‌نام در سامانه یکپارچه خودرو‌های وارداتی است، از طریق بانک‌های صادرات، رفاه، پاسارگاد، ملی، ملت، مهر ایران، کشورزی، اقتصاد نوین، آینده، شهر، ایران‌زمین، پست‌بانک، موسسه ملل، سینا، گردشگری، مسکن، تجارت، صنعت و معدن، رسالت، کارآفرین، سرمایه، پارسیان، توسعه تعاون و دی امکان‌پذیر است.
خودرو‌های وارداتی بدون خریدار ماندند؟
مرحله دوم فروش خودرو‌های وارداتی در سامانه یکپارچه قرار است از محل خودرو‌های مازاد انجام شود. کدام خودروها؟ گمرک ایران اخیرا گزارشی از تعداد دقیق خودرو‌های وارداتی اعلام کرده که این عدد به پنج هزار مدل هم نمی‌رسد.
تعداد خودرو‌های وارداتی براساس اعلام گمرک ایران در ۱۰ ماه ابتدایی امسال دقیقا چهار هزار و ۹۹۷ مدل مختلف بوده است. آنطرف میزان متقاضیان چقدر است؟
سامانه یکپارچه فروش خودرو‌های وارداتی فعلا آمار دقیقی از کل میزان متقاضیان خودرو‌های وارداتی اعلام نکرده، اما با یک جست‌وجوی ساده متوجه می‌شویم خود مسئولان سامانه تعداد کل متقاضیانی که تا نیمه اسفند پارسال دنبال خرید خودرو وارداتی بودند، بیش از ۱۲۰ هزار نفر می‌دانستند. تعداد متقاضیان مرحله اول سامانه یکپارچه قاعدتا در ماه‌های گذشته و همزمان با ۱۰ مرتبه بازگشایی سامانه بیشتر شده است. با این حال مرحله دوم سامانه یکپارچه فروش خودرو‌های وارداتی قرار است با احتساب همان پنج هزار مدلی انجام شود که در مرحله اول بی‌مشتری ماندند.
قیمت خودرو‌های وارداتی چقدر است؟
مرحله دوم فروش خودرو‌های وارداتی در سامانه یکپارچه با عرضه ۱۳ مدل مختلف انجام شود. از بین خودرو‌های وارداتی مرحله دوم سامانه یکپارچه همچنان تکلیف قیمت سه مدل مشخص نیست و فعلا ارقام روبروی آن‌ها تحت‌عنوان قیمت فروش علی الحساب درمبادی ورودی اعلام شده است.
گک GS۳ که یکی از سه محصول وارداتی راسا موتور خاورمیانه است، با قیمت علی‌الحساب یک میلیارد و ۳۵۰ میلیون به سامانه آمده است. محصولی که اساسا در دسته خودرو‌های ۲۰ هزار دلاری قرار می‌گیرد و نباید بیشتر از یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون ارزش داشته باشد. گک امپو و گک امکو به‌ترتیب یک میلیارد و ۵۰۰ و یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون به‌شکل علی‌الحساب عرضه می‌شوند. گک امپو و گک امکو هم بیشتر از ۲۲ هزار دلار ارزش ندارند.
چانگان CS۳۵ پلاس تیپ ۲ و ۳ که اولین مدل‌های وارداتی در این مقطع به‌حساب می‌آیند گزینه‌های بعدی در مرحله فروش سامانه یکپارچه محسوب می‌شوند و برخلاف مدل‌های وارداتی راسا موتور خاورمیانه با قیمت قطعی عرضه می‌شوند.
قیمت چانگان CS۳۵ پلاس تیپ ۲ و ۳ در بازار جهانی تقریبا به ۱۵ هزار دلار می‌رسد، اما آن‌هایی که در سامانه یکپارچه سراغ اولی می‌روند نهایتا با احتساب همه هزینه‌های جانبی یک میلیارد و ۱۴۳ میلیون پرداخت می‌کنند و خرید چانگان CS۳۵ پلاس تیپ ۳ نیز یک میلیارد و ۲۷۴ میلیون آب می‌خورد.