وقتی از ایران باستان سخن می گوییم،در واقع، از بنیان ها و شالوده ها و ریشه های اولین و آغازین ایران زمین حرف می زنیم. از بذرها و باغبانان و مردمان و جامعه ایران قدیم سخن می گوییم، از اقلیم و فلات ایران زمین بحث می کنیم. اینک پرسش اساسی این است که، برای پژوهش و کاوش ژرف نگرانه و باریک بینانه و مفید در خصوص شناخت و آگاهی و فهم از ریشه های ایران باستان چگونه و به چه روش منتجی ( نتیجه بخش) می توان اقدام دارد و پیش رفت؟
برای پژوهش و تحقیق در باره ایران باستان یک محقق و پژوهشگر حقیقی چند راه و متدولوژی پیش روی خود می بیند: ۱- به آثار اکتشافی باستانشناسان اکتفا کند و بصورت میلی متری و از زاویه بسته و طی سالیان بسیار مدید و مطول کار پژوهش را لاکپشتی پیش ببرد و گاهی گزارشی بدهد، این یک راه پژوهشی تک بعدی و نوعی کار و مشغولیت تاریخی است. ۲- قسم دوم پژوهش در ریشه های ایران باستان این است که پژوهشگر با استناد به تحقیقات و یافته‌های مستشرقین ( کتیبه‌ها و غیره ) و مورخان ( مثل هرودوت و توسیدید، هزیود و سایرین) و با مطالعه تاریخ حکومت ها و سلسله پادشاهان، اقدام به پژوهش و جستجوگری‌ نماید. این متد و روش محصول و نتیجه مخلوط و مشوش عرضه می کند، زیرا، تکیه گاه مبرهن و مدلل نخواهد داشت. ۳- نگرش و روش سوم که انتخاب و اتخاذ این پژوهش در کتاب « ایران و ریشه هایش » می باشد، مبتنی بر سه اصل « principal » بنیادین، روشن، مستدل و متقن و اثربخش است. یعنی، نگرش و روشی که با استدلال و برهان، مؤثریت و نافعیت، و قابلیت کاربردی سازی یا کاربست انسانی و اجتماعی، دارد و مطالعه و پژوهش در اندیشه ها و دیدگاه ها کار اصلی آن بوده است. البته متدولوژی های دیگری نیز هست اما چون سست بنیاد هستند بدان ها نمی پردازم. ( مثل پژوهش بر مبنای قصه‌ها، داستان ها و اسطوره ها و امثال و حکم و نظایر اینها). بنابراین، انتخاب دیدگاه و طرز روش در پژوهش، خصوصاً پژوهش های بنیادین و ریشه‌ای بسیار حائز اهمیت است. فلذا، در پژوهش و تتبعات عمیق و بردبارانه در باره « ایران و ریشه هایش » با نگرش و روش تفکری - اثری ( معرفتی - مدیریتی ) به این کار سترگ و عظیم اهتمام شده است.
نکته دوم تحقیق اندیشگی و علمی و اثری در خصوص پرسش ها و مسائل اصلی موضوع « ایران و ریشه هایش » می باشد.‌ سؤال این، پرسش و پرسش های اصلی ایرانیان باستان چی بوده است؟ لاجرم، دقت می کنیم که بحث تاریخی و فرهنگی و سیاسی صرف نمی کنیم، بلکه موضوع را به سطح و ساحت عقلانیت و معقولات برکشیده ایم و بالا برده ایم و گویی از اندیشه و فلسفه ایران باستان صحبت میکنیم. لذا، گام بعدی تحقیق در انواع و اقسام و انحاء پرسش و پرسشگری و پاسخ و پاسخگویی در ایران باستان می باشد.
مرحله سوم، پژوهش در ایده ها و اندیشه ها و و طرز تلقی ایران باستان است. نزدیکترین مقوله و موضوع به ریشه ها و تبارهای یک جامعه و کشور، فهم اندیشه‌های آن جامعه است. ایرانیان باستان، چگونه می اندیشیدند؟ اول اندیشه و وانگهی گفتار. آریاییان چرا تصمیم به مهاجرت گرفتند؟ اندیشه جاودانگی چه نقشی در « ایران و ریشه هایش » داشته است. مادها چگونه متحول و متغیر شدند؟ مادها چگونه اولین حکومت ایرانی را تأسیس کردند؟ مادها چگونه می اندیشیدند و اثر تصمیمات آنان چه بوده است؟ چگونه اولین امپراطوری جهانی در تاریخ بشر سربرآورد؟ ایران برای نخستین در تاریخ جهان چگونه ظاهر شد؟ چه بر سر ایران و ایرانی در گذر و گذشت زمان آمده است؟ آیا تمام ریشه های ما در ایران باستان بوده است؟ کتاب « ایران و ریشه هایش » یک کتاب مرجع در سطح و حد خودش می باشد و برای پژوهشگران، باستانشناسان و اهل اندیشه و تأمل و علم و دانش و تجربه و تخصص، فلسفه تاریخ و علاقه‌مندان به مطالعات ایران نافع و خیرمند می باشد.