گروه ورزش - شنبه هفته گذشته چند منبع خبری غیررسمی از کشف فسادی گسترده در فوتبال خبر دادند. چند ساعت بعد این خبر به صورت رسمی در فضای رسانه‌ای منتشر شد و حال که 8 روز از انتشار خبر اولیه می‌گذرد بخشی از زوایای پنهان آن روشن شده ولی بخش عمده‌ای از آن هنوز تاریک است.
پرونده فساد مورد بحث مربوط به یک باشگاه لیگ برتری است که امروز اسم آن را می‌دانیم: باشگاه مس رفسنجان. پیگیری پرونده نیز توسط نهادهای قضایی و امنیتی استان کرمان در حال انجام است. تعدادی از اسامی افراد دخیل در پرونده نیز رسانه‌ای شده: خداداد افشاریان رئیس کمیته داوران فدراسیون فوتبال و عضو هیئت رئیسه فدراسیون، سهیل مهدی رئیس کمیته برگزاری مسابقات سازمان لیگ فدراسیون فوتبال، «پ. ر» و «م. ه» دو چهره رسانه‌ای سرشناس و «ف. م» یکی دیگر از مدیران فدراسیون که گفته می‌شود به مهدی تاج رئیس فدراسیون فوتبال بسیار نزدیک است. موضوع فساد هم مربوط می‌شود به پرداخت رشوه به کمیته داوران، سازمان لیگ و برخی چهره‌های رسانه‌ای برای تغییر نتایج بازی‌ها، جابجایی زمان مسابقات، صدور مجوز‌ها و حق‌السکوت.
تاکنون دو مدیر ارشد فوتبال بابت درگیری در این پرونده از سمت خود کنار رفته‌اند: خداداد افشاریان و سهیل مهدی. پنج‌شنبه غروب سایت رسمی فدراسیون فوتبال بدون نام بردن از این دو شخص، نفرات جایگزین را اعلام کرد. طبق اطلاعات به دست آمده و بر خلاف اظهارات مدیران فدراسیون مبنی بر اینکه این دو شخص استعفا داده‌اند، مشخص شده افشاریان و مهدی با فشار نهادهای قضایی و امنیتی با اینکه فدراسیون در ساعت تعطیلی خود به سر می‌برد و رئیس فدراسیون نیز در کنگره فیفا در تایلند به سر می‌برد «برکنار» شده‌اند. البته هنوز معلوم نیست که افشاریان علاوه بر ریاست کمیته داوران از هیئت رئیسه هم کنار می‌رود یا خیر. کارشناسان حقوقی می‌گویند وقتی اتهام کیفری به شخصی در حوزه فوتبال وارد می‌شود بهتر است با حکم کمیته اخلاق برای مدتی، تا زمان تعیین تکلیف پرونده، از کلیه فعالیت‌های فوتبالی محروم شود تا پرونده او به نتیجه مشخص برسد.
ماجرا از کجا شروع شد؟
طبق اطلاعات اولیه اعلام شد پرونده مربوط به سال 1400 است و برخی مدیران و اعضای تیم مس رفسنجان در آن زمان هم بازداشت شده‌اند. با این حال اطلاعات تکمیلی رسیده نشان می‌دهد چنین موضوعی محدود به یک سال و یک فصل خاص نمی‌شود و استمرار داشته است. همینطور افراد دخیل در پرونده نیز بیشتر از افرادی است که نامشان فعلا مطرح شده است.
کشف این پرونده نه از طریق فدراسیون فوتبال و ارکان قضایی فدراسیون که از طریق مدیران کارخانه مس صورت گرفته است که در اسناد مالی خود نشانه‌هایی از پرداختی‌های نامتعارف پیدا کرده‌اند. این بدان معناست که اگر از طریق باشگاه مس رفسنجان در این زمینه اقدامی صورت نگرفته بود، فدراسیون هرگز متوجه چنین مساله‌ای نمی‌شد و در همین هفته‌های پایانی و حساس لیگ، افرادی که متهم به دریافت رشوه هستند برنامه‌ریزی در مورد برگزاری مسابقات و چیدمان داوری‌ها را انجام می‌دادند!
ابعاد فساد چقدر است؟
در مورد رقم فساد گمانه‌زنی‌های زیادی صورت گرفته است. مهدی تاج رئیس فدراسیون فوتبال که در مدت 7 روز بعد از انتشار پرونده فساد هیچ موضع‌گیری خاصی انجام نداده بود، در شامگاه جمعه از طریق یک تماس تصویری با یک برنامه تلویزیونی توضیحاتی کلی‌ پیرامون این پرونده داد و با بیان اینکه اطلاعاتش در حد اخباری است که رسانه‌ای شده اعلام کرد میزان رشوه 75 سکه بوده است!
تاج در این زمینه گفت: «پرونده فعلی هم صرفاً درباره پرداخت رشوه است. سه نفر در حوزه فوتبال که یکی‌ از آنها رسانه‌ای است، هر کدام حدود ۲۵ سکه دریافت کرده‌اند. پرونده در حال بازپرسی است و اگر اثبات شود، این افراد در فوتبال هم محروم می‌شوند و اگر تبرئه شوند، به کارشان ادامه می‌دهند.» او همچنین گفت: «نهادی گزارشی به من داد که پیشنهاد ما این بود که این پرونده به دادگستری برود و در ارکان قضایی فدراسیون بررسی نشود. باید به مقامات قضایی فرصت دهیم تا پرونده را بررسی کنند.»
منابع خبری در این مدت تاکید کرده‌اند که صحبت از 75 سکه «شوخی» است و رقم فساد در این پرونده و همینطور تعداد افراد درگیر بسیار بسیار بیشتر است.
واکنش‌ها چه بوده است؟
پرونده فساد در فوتبال ایران حساسیت شدیدی در افکار عمومی ایجاد کرده و واکنش‌های متفاوتی را برانگیخته است. درگیرشدن رئیس کمیته داوران فدراسیون فوتبال این شائبه را تقویت کرده که نتایج چند فصل اخیر فوتبال ایران در زمین بازی رقم نخورده است و همین مساله هواداران تیم‌ها را در فضای مجازی به جان هم انداخته و بازار شایعات را حسابی داغ کرده است. همینطور سوالات زیادی پیرامون دخالت افراد در تعیین محل مسابقات، زمان‌بندی لیگ، صدور کارت بازیکنان و ... به وجود آورده است که انتظار می‌رود فدراسیون فوتبال به سرعت پاسخ این ابهامات را بدهد.
با دومینوی افشای فساد روبرو خواهیم شد؟
در چند روز گذشته برخی رسانه‌ها گزارش دادند پرونده فساد باز شده در حوزه فوتبال طی روزها و هفته‌های آینده ابعاد بسیار بزرگ‌تری پیدا خواهد کرد. این رسانه‌ها نوشتند که پرونده مس «دومینوی افشای فساد» در فوتبال را به راه انداخته است. همینطور برخی رسانه‌ها از این اتفاق به عنوان «سونامی فوتبال ایران» یاد کردند و برخی دیگر نیز نام «سکه‌گیت» را بر آن گذاشتند.
باز شدن پرونده فساد در فوتبال ایران در حالی است که در دو سال گذشته فدراسیون فوتبال با چالش‌های زیادی مواجه بوده و حالا این پرونده فشار افکار عمومی را روی مهدی تاج رئیس فدراسیون دوچندان کرده است. شهریور 1401 مهدی تاج در حالی که هنوز با ابهام بزرگ پرونده ویلموتس مواجه بود در انتخاباتی پرحاشیه و در حالی که تکلیف رئیس قبلی و قانونی فدراسیون، شهاب‌الدین عزیزی خادم مشخص نشده بود، به صندلی ریاست فدراسیون فوتبال بازگشت. نتایج تیم‌های ملی، حواشی پرشمار و تمام‌نشدنی فوتبال ملی و باشگاهی و درگیری‌هایی که امروز به فوتبال نونهالان کشیده شده هواداران را از نحوه اداره فوتبال آزرده کرده است. نکته جالب اینکه افشای پرونده فساد در فوتبال درست همزمان شده با پایان محرومیت دو ساله‌ای که کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال در اردیبهشت 1401 برای عزیزی خادم در نظر گرفته بود. برخی کارشناسان اعلام کردند فدراسیون فوتبال در حال حاضر دو رئیس قانونی دارد و مجمع فدراسیون فوتبال باید هرچه سریع‌تر تکلیف ریاست فدراسیون را مشخص کند. به این ترتیب می‌توان گفت فدراسیون فوتبال و شخص مهدی تاج در حال حاضر با دو چالش بزرگ مواجه است: چالش پرونده فساد و ابعاد آن و همینطور چالشی که ریاست او را بر فدراسیون فوتبال با ابهام مواجه ساخته است.