بر اساس مطالعه جدید انجام شده بین مصرف غذاهای فرآوری شده و خطر ابتلا به بیماری‌های متعدد به صورت همزمان مانند؛ بیماری‌های دیابت، قلبی و سرطان به صورت همزمان ارتباط مستقیم وجود دارد. گروه ایرنا زندگی - بر اساس مطالعه جدید انجام شده در آژانس بین المللی تحقیقات سرطان (IARC) که در سایت هلث لاین (Healthline) منتشر شده؛ مصرف غذاهای فوق فرآوری شده خطر ابتلا همزمان به دو یا چند بیماری مزمن از جمله دیابت، سرطان و بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.
بیشترین خطر مربوط به محصولات فرآوری شده با پایه حیوانی و شیرین کننده‌های مصنوعی است و سایر غذاهای فوق فرآوری شده مانند نان، غلات و محصولات گیاهی هیچ خطری برای سلامتی ندارند.
بر کسی پوشیده نیست که غذاهای فوق فرآوری شده ناسالم هستند و تحقیقات زیادی در خصوص تاثیر آن‌ها بر سلامت انسان انجام شده است. این غذاها معمولاً به صورت انبوه تولید شده و شامل غلات صبحانه بسته‌بندی شده، کوکی‌ها، محصولات گوشتی بازسازی شده، نودل‌های فوری و نوشابه‌های شیرین شده می‌باشند.
دکتر هاینز فریسلینگ، دانشمند شاخه تغذیه و متابولیسم و نویسنده این مطالعه، گفت: «در حال حاضر تحمل یک بیماری برای بیمار و متخصصان سلامت یک بار سنگین است، اما داشتن یک بیماری همراه با بیماری دیگر کار را بسیار سخت‌تر می‌کند. شناسایی عوامل خطری که می‌تواند با پیشگیری از بیماری‌های چندگانه مرتبط با بیماری‌هایی مانند سرطان، دیابت و بیماری‌های قلبی خبر دهد، چیزی است که انگیزه کار ما را فراهم کرده است.
این مطالعه روی ۲۶۶ هزار و ۶۶۶ شرکت‌کننده که فاقد سرطان، بیماری قلبی و دیابت نوع ۲ بودند صورت گرفت. محققان با استفاده از پرسشنامه‌ها، مصرف غذا و نوشیدنی شرکت‌کنندگان را در یک دوره ابتدایی ۱۲ ماهه ارزیابی کردند.
پس از میانگین ۱۱.۲ سال پیگیری، ۴۴۶۱ شرکت‌کننده دچار سرطان و بیماری‌های قلبی متابولیک مانند سکته مغزی و دیابت شدند. نتایج آزمایش نشان‌دهنده ارتباط مستقیم بین چند بیماری و مصرف محصولات حیوانی فوق فرآوری شده و نوشیدنی‌های مصنوعی و شیرین شده بود.
رینالدا کوردووا، محقق ارشد این مطالعه، دانشجوی دکترا در دانشکده دکتری علوم دارویی، تغذیه و ورزشی وین، در توضیح این تحقیق گفت: این مطالعه اهمیت تضمین دسترسی جهانی به غذاهای تازه و کمتر فرآوری‌شده را نشان می‌دهد.
آیا همه غذاهای فوق فرآوری شده ناسالم هستند؟
این مطالعه یک یافته منحصر به فرد دارد که نشان می‌دهد همه غذاهای فوق فرآوری شده ناسالم تلقی نمی‌شوند.
فریسلینگ در این ارتباط گفت: غذاهای فرآوری شده گیاهی، نان و غلات جزو غذاهای ناسالم محسوب نمی‌شوند. اگرچه جدا کردن چنین زیرگروه‌هایی از الگوی کلی غذاهای فرآوری شده در رژیم غذایی چالش برانگیز است، من فکر می کنم ارزش آن را دارد که در مطالعات آینده تجزیه و تحلیل زیرگروهی دقیق تری از در این مورد صورت گیرد.
او همچنین خاطرنشان کرد که نکته کلیدی این مطالعه این است که اجتناب از تمام غذاهای فوق فرآوری شده ضروری نیست و مصرف آنها باید محدود شود و اولویت به غذاهای تازه یا حداقل فرآوری شده داده شود. با این حال، بسیاری از مردم به دلیل راحتی، نیازهای تغذیه‌ای یا به دلایل اقتصادی، غذاهای فوق فرآوری شده را انتخاب می‌کنند.
کلسی کاستا، متخصص تغذیه و مشاور تغذیه ثبت‌شده در ائتلاف ملی مراقبت‌های بهداشتی جهانی، می‌گوید: هنگام انتخاب غذا باید سعی شود غذای سالم‌تر، با محتوای غذایی بالاتر انتخاب شود. لذا باید هنگام خرید مواد غذایی برچسب‌های مواد غذایی را بخوانید تا از قندهای پنهان، سدیم بیش از حد و سایر افزودنی‌های مضر اجتناب کنید.
غلات سبوس دار در مقایسه با غلات قندی انتخاب بهتری هستند زیرا کمتر فرآوری شده و سرشار از فیبر و مواد مغذی مفید هستند. به طور مشابه، انتخاب نان سبوس‌دار یا جوانه زده به جای نان سفید می‌تواند کربوهیدرات‌های پیچیده و مواد مغذی ضروری بدن را تامین کند.
کدام غذاهای فوق فرآوری شده برای شما مضر هستند؟
غذاهای فوق فرآوری شده در مقایسه با غذاهای فرآوری شده تحت یک مرحله پردازش اضافی قرار می‌گیرند. آنها اغلب مملو از طعم دهنده‌ها و شیرین‌کننده‌های مصنوعی هستند و فهرستی طولانی از مواد تشکیل دهنده دارند. برخی از این غذاها عبارتند از:
غذاهای سرخ شده
هات داگ
گوشت‌های فرآوری شده مانند ژامبون، بیکن، سالامی
چیپس سیب‌زمینی طعم‌دار
آب نبات بارها و اسنک بارهای خاص
بستنی
جوش‌شیرین
غذاهای فوق فرآوری شده چه کاری برای بدن انجام می دهند؟
این تحقیق نشان می‌دهد، غذاهای فوق فرآوری شده مواد اعتیادآور هستند که باعث می‌شود افراد بیشتر هوس کنند. تأثیرات برخی از غذاهای فوق فرآوری شده بر بدن عبارتند از:
محصولات حیوانی فوق فرآوری شده
محصولات حیوانی اغلب دارای چربی‌های اشباع شده بالایی هستند که می‌توانند کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم یا کلسترول بد را افزایش دهند و موجب تصلب شراین شوند. برخی مواد شیمیایی موجود در گوشت‌های قرمز فوق فرآوری‌شده، چه طبیعی و چه افزوده‌شده، پتانسیل سرطان‌زایی آن‌ها را افزایش می‌دهند. مواد شیمیایی که در گوشت قرمز فوق فرآوری وجود دارد، در طی هضم ترکیبات مضری را تشکیل می‌دهد که به سلول‌های روده آسیب می‌رساند و به طور بالقوه منجر به سرطان کولورکتال شود.
با گذشت زمان، مصرف مداوم این محصولات ممکن است باعث؛ التهاب مزمن، آسیب سلولی، افزایش استرس اکسیداتیو و در نهایت منجر به بروز چندین بیماری مزمن شود.
با توجه به این خطرات، توصیه می‌شود مصرف محصولات حیوانی را محدود کنید و در عین حال گزینه‌های رژیم غذایی گیاهی بیشتری را برای یک سبک زندگی سالم‌تر بررسی کنید.
شیرین کننده های مصنوعی
شیرین کننده‌های مصنوعی با چاقی مرتبط هستند و ممکن است خطر ابتلا به سایر بیماری‌های مزمن را افزایش دهد. سازمان بهداشت جهانی WHO اخیراً یک شیرین کننده مصنوعی معمولی، آسپارتام را به عنوان یک سرطان‌زای بالقوه طبقه‌بندی کرد، اگرچه مقداری که مردم باید مصرف کنند تا آنها را در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار دهند، بسیار بالا بود.
اریتریتول، یکی دیگر از شیرین‌کننده‌های محبوب، با افزایش خطر حمله قلبی و سکته مغزی مرتبط است و مصرف این جایگزین‌های شیمیایی با ایجاد اثرات نامطلوب بر سلامت روده، به طور بالقوه تعادل باکتری‌های مفید در سیستم گوارشی ما را مختل می‌کنند. عدم تعادل در باکتری‌های روده ممکن است منجر به؛ التهاب، نفوذپذیری روده و سایر مشکلات گوارشی شود. این اختلال در تعادل میکروبیوتای روده ممکن است به افزایش وزن و افزایش خطر بیماری‌های متابولیک مانند دیابت نوع ۲ نیز کمک کند.
مصرف زیاد قند می‌تواند منجر به مقاومت به انسولین شده و موجب افزایش التهاب و فشار خون بالا شود که هر دو این‌ها از عوامل خطر بیماری قلبی هستند.
آیاخوردن غذاهای فوق فرآوری شده در حد اعتدال صحیح است؟
غذاهای فوق فرآوری شده در حالت ایده‌آل باید در حد اعتدال مصرف شوند و به عنوان منبع اصلی تغذیه به آنها اعتماد نکنیم. بهتر است که این غذاها را بیشتر از چند بار در هفته استفاده نکنید با این کار تاکید بیشتری بر غذاهای کامل و حداقل فرآوری شده که غنی از مواد مغذی ضروری و فاقد مواد افزودنی مضر هستند، می‌شود.
بسیار مهم است که به یاد داشته باشید که دستورالعمل‌های رژیم غذایی برای همه یکسان نیستند و عادات غذایی فردی باید با شرایط سلامت شخصی و نیازهای تغذیه‌ای مطابقت داشته باشد.
سعی کنید چربی های اشباع شده، شکر اضافه شده، سدیم و سایر ترکیبات مضر و افزودنی‌های موجود در غذاهای فوق فرآوری شده را محدود کنید و در صورت امکان، یک رژیم غذایی متعادل با غذاهای کامل و کم فرآوری شده، مانند؛ غلات کامل، حبوبات، آجیل، دانه‌ها، میوه‌ها را انتخاب کنید.