امدادگران و برخی نیروهای خودجوش مردمی که در عملیات اطفای حریق منطقه حفاظت شده خاییز حضور داشتند می گویند: صحنه های تلخی از نابودی جنگل ها و مراتع این منطقه بکر و با زبانه های بالای ۲۰ متری آتش در سایه کمبود محسوس امکانات و تجهیزات دیدند.
افراد مشارکت کننده در اطفای حریق این بخش از زاگرس می گویند که آتش سوزی گسترده در منطقه حفاظت شده خاییز درختان جنگلی پرشماری از بلوط های کهنسال گرفته تا گونه هایی مانند بنه و بادام را نابود کرد.
این افراد تاکید می کنند: در آتش سوزی کوه خاییز درختانی که از تنه های آنان معلوم بود صدها سال عمر کرده اند در فاصله کمتر از چند ساعت نابود شدند.
نجاتگران مشارکت کننده در اطفای حریق کوه خاییز می گویند: فرار تعداد زیادی از حیات وحش به ویژه خزندگان بخش دیگری از مشاهدات آنان در این روزهای سخت بوده است.
همچنین فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی کشور با بیان این که آتش زدن کاه و کُلَش مزارع، عامل اصلی وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌های زاگرس در هفته‌های اخیر بوده است، گفت: در آتش‌سوزی کوهستان خائیز، ۴۶۰ هکتار از عرصه‌های طبیعی دچار حریق شدند البته بیش از ۸۰ درصد خسارت‌ها به صورت سطحی بوده است.
سرهنگ علی ملکی آهنگران درباره روند اطفای حریق در کوهستان خائیز در روزهای اخیر توضیح داد: آتش‌سوزی در کوهستان خائیز از روز دوشنبه (۱۸ تیرماه) آغاز شد و تا روز جمعه (۲۲ تیرماه) ادامه داشت. بیشتر عرصه‌هایی که در این آتش‌سوزی درگیر شدند، مربوط به مناطق حفاظت‌شده‌ای بود که به سازمان حفاظت محیط‌زیست احاله مدیریت شده است و در مجموع ۴۵۰ هکتار از مناطق تحت مدیریت سازمان محیط‌ زیست و ۱۰ هکتار از مناطق تحت مدیریت سازمان منابع طبیعی در این حریق دچار آسیب شد.
وی با بیان این که بیش از ۸۰ درصد خسارت حریق ایجادشده در منطقه خائیز، به‌صورت سطحی بوده است، اظهارکرد: گونه گیاهی غالب این کوهستان، درخت بلوط است اما گونه‌هایی مثل بادام کوهی، ارژن و گَوَن نیز در این منطقه رشد می‌کنند و در آتش‌سوزی اخیر، هرچه ارتفاع یک گونه کمتر بوده، درخت مورد نظر بیشتر دچار آسیب شده است. کوهستان خائیز بین دو شهرستان بهبهان استان خوزستان و دهدشت استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده است و برای عملیات اطفای حریق روزهای اخیر در این منطقه، نیروهای یگان حفاظت منابع طبیعی هر دو استان در کنار نیروهای مردمی، پرسنل یگان حفاظت محیط‌ زیست، نیروهای بسیج، نیروهای ارتش و نیروهای محلی دهیاری‌ها و بخشداری‌های هر دو استان به محل حادثه اعزام شدند.
ساماندهی و اعزام ۲۵۰ نفر از نیروهای منابع طبیعی و همیاران طبیعت به منطقه خائیز
ملکی آهنگران با تاکید بر این که آتش زدن کاه و کُلَش پس‌چَر مزارع، عامل اصلی وقوع حریق در کوهستان خائیز بوده است، اظهارکرد: متاسفانه در حریق اخیر نیز مانند بسیاری از آتش‌سوزی‌های دیگری که در جنگل‌های زاگرس رخ می‌دهد، شاهد آن بودیم که یک کشاورز بدون رعایت نکات ایمنی و بدون هماهنگی با ماموران منابع طبیعی، اقدام به آتش زدن کاه و کلش (بقایای محصولات کشاورزی پس از برداشت) مزرعه خود کرده و چون نتوانسته است حریق ایجاد شده را کنترل کند، آتش به اراضی تحت مدیریت سازمان محیط‌ زیست سرایت کرده است.
وی افزود: کوهستان خائیز در منطقه حفاظت‌شده‌ای قرار دارد که به سازمان حفاظت محیط‌زیست احاله مدیریت شده است و وظیفه اصلی مهار آتش‌سوزی این منطقه را نیروهای یگان حفاظت محیط‌ زیست کشور برعهده دارند، با این حال یگان حفاظت منابع طبیعی برای اطفای حریق اخیر با تمام قوا پای کار آمد و ضمن این که نیروهای یگان حفاظت و مدیران کل منابع طبیعی هر دو استان خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد برای اطفای حریق خائیز همکاری کردند، یگان حفاظت منابع طبیعی در مجموع بیش از ۱۰۰ نفر از پرسنل یگان یا همیاران طبیعت استان خوزستان و بیش از ۱۵۰ نفر از پرسنل یگان یا همیاران طبیعت استان کهگیلویه و بویراحمد را ساماندهی و به منطقه اعزام کرد.
اعزام یک فروند هواپیمای ایلیوشین و دو فروند بالگرد برای اطفای حریق خائیز
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی کشور ضمن تقدیر از نیروهای یگان حفاظت محیط‌ زیست، ارتش، بسیج، دهیاری‌ها، بخشداری‌ها و به‌ویژه نیروهای مردمی حاضر در عملیات اطفای حریق منطقه خائیز، تاکید کرد: یگان حفاظت منابع طبیعی در اطفای حریق کوهستان خائیز تمام تجهیزات در اختیار خود مثل دمنده، آتش‌کوب، فلش‌بک و… را پای کار آورد همچنین با همراهی امیر محمدحسن نامی - رئیس سازمان مدیریت بحران کشور- یک فروند هواپیمای ایلیوشین و دو فروند بالگرد برای آب‌پاشی به منطقه اعزام شد که آب‌پاشی توسط هواپیما در چهار مرحله و آب‌پاشی توسط بالگردها در ۱۰ مرحله صورت گرفت البته بالگردها در انتقال نیروها به عرصه‌های صعب‌العبور منطقه نیز نقش مهمی ایفا کردند.
وی اضافه کرد: در عملیات اطفای حریق منطقه خائیز، هشت نفر از نیروهای منابع طبیعی مصدوم شدند که نشان می‌دهد یگان حفاظت منابع طبیعی کشور در این عملیات با تمام توان حضور داشت. خوشبختانه از عصر دیروز، حریق به‌صورت کامل مهار شده است، اما با توجه به این که دمای هوای منطقه به‌شدت بالا است، هرگونه غفلت می‌تواند عامل ایجاد حریق مجدد در کوهستان خائیز یا مناطق اطراف آن شود. به همین دلیل از عموم جوامع محلی به‌صورت جدی درخواست داریم که ضمن پرهیز از آتش زدن کاه و کلش مزارع، سایر نکات ایمنی لازم برای جلوگیری از ایجاد حریق در عرصه‌های طبیعی را نیز رعایت کنند.
آتش زدن کاه و کلش مزارع بدون هماهنگی با منابع طبیعی جرم است
ملکی آهنگران با بیان این که در هفته‌های اخیر، آتش زدن کاه و کلش مزارع توسط کشاورزان، بیش از هر عامل دیگری منجر به وقوع حریق در جنگل‌های زاگرس شده است، گفت: متاسفانه برخی افراد به گمان این که زمین کشاورزی آن‌ها ملک شخصی است، اقدام به آتش زدن کاه و کلش مزارع خود می‌کنند ولی به این نکته توجه نمی‌کنند که به احتمال بالا حریقی که آن‌ها در زمین خود ایجاد می‌کنند، از کنترلشان خارج می‌شود و دامن عرصه‌های منابع طبیعی را می‌گیرد. بیشتر آتش‌سوزی‌هایی هم که در هفته‌های اخیر در منطقه زاگرس ایجاد شده، ناشی از همین موضوع بوده است.
وی تاکید کرد: براساس مواد ۱۹ و ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی، ماده ۲۲ قانون هوای پاک و برخی قوانین دیگر، آتش زدن کاه و کلش مزارع جرم محسوب می‌شود و کشاورزان صرفا در موارد استثنا آن هم به شرط نظارت ماموران منابع طبیعی می‌توانند این کار را انجام دهند، یعنی هیچ کشاورزی حق ندارد که پیش از دریافت مجوز و هماهنگی با اداره منابع طبیعی شهرستان مربوطه، کاه و کلش پس‌چَر مزرعه خود را آتش بزند بنابراین از عموم کشاورزان درخواست می‌کنیم به‌صورت جدی از این کار پرهیز کنند یا حداقل پیش از اقدام به آتش زدن کاه و کلش مزارع خود، با ماموران منابع طبیعی شهرستان خود هماهنگ کنند.
مردم در صورت مشاهده آتش‌سوزی در عرصه‌های طبیعی با ۱۳۹ یا ۱۵۰۴ تماس بگیرند
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی کشور ضمن درخواست از عموم هموطنان نسبت به خودداری از روشن کردن آتش در دل طبیعت اظهارکرد: اگر گردشگران وقتی در طبیعت حضور پیدا می‌کنند، ناگزیر به روشن کردن آتش هستند، ابتدا یک چاله درست کنند و دور آن را سنگ بچینند و حتما بعد از این که کارشان با آتش تمام شد، آن را خاموش کنند و از خاموش شدن کامل آن، اطمینان حاصل کنند. هموطنان همچنین باید از انداختن فیلتر سیگار روشن در داخل جاده‌ها و عرصه‌های منابع طبیعی جدا خودداری کنند زیرا وزش کوچکترین بادی هم می‌تواند آتش سیگار را به یک آتش گسترده تبدیل کند.
وی در پایان یادآور شد: از عموم هموطنان می‌خواهیم زمانی که با وقوع حریق در طبیعت مواجه شدند، اگر آتش‌سوزی کوچک بود و خودشان بدون احساس خطر امکان خاموش کردن آن را داشتند، این کار را انجام دهند تا آتش به سایر عرصه‌های طبیعی گسترش پیدا نکند ولی اگر امکان انجام این کار وجود نداشت، از طریق تماس با شماره تلفن‌های ۱۳۹ یا ۱۵۰۴، موضوع را به ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی اطلاع دهند.
به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، براساس آمار دفتر حفاظت و حمایت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا ۲۲ تیرماه امسال، ۶۹۷ فقره حریق در عرصه‌های طبیعی کشورمان رخ داده که در مجموع ۱۲ هزار و ۹۰۴ هکتار از جنگل‌ها و مراتع کشور را درگیر کرده است که ۵۸۳ فقره آتش‌سوزی با سطح درگیری ۱۲ هزار و ۶۰۰ هکتار صرفا مربوط به منطقه زاگرس بوده است.