«دانیل کووالیک» (Daniel Kovalik)، استاد دانشگاه از نیویورک و تحلیلگر مسائل خاورمیانه در مصاحبه‌ای به بررسی عواملی که منجر به سقوط دولت بشار اسد در سوریه و بحران‌های کنونی این کشور شده است پرداخت. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، کووالیک در این گفت‌و‌گو بر نقش دخالت‌های خارجی، تحریم‌های اقتصادی، و حمایت‌های نظامی از گروه‌های مخالف دولت سوریه تاکید کرد و آینده این کشور را در شرایط بحرانی مورد تحلیل قرار داد.
سقوط دولت بشار اسد؛ نتیجه‌ی دخالت‌های خارجی
دانیل کووالیک در ابتدا به روند سقوط دولت بشار اسد اشاره کرد و آن را نتیجه‌ای از دخالت‌های چندین کشور خارجی دانست. او توضیح داد که سقوط اسد، که پایان سلطنت خانواده اسد پس از پنج دهه حکومت را رقم زد، تحت تاثیر دخالت‌های ایالات متحده، اسرائیل و ترکیه قرار داشت. به گفته کووالیک، این جنگ و تحریم‌های اقتصادی بر اساس برنامه‌ریزی دقیق غرب صورت گرفت که به تدریج و از سال ۲۰۱۱ آغاز شد. جنگ داخلی سوریه که در ابتدا به صورت اعتراضات مردمی برای دموکراسی شروع شد، به سرعت به یک جنگ نیابتی تبدیل شد که در آن کشور‌های خارجی به حمایت از گروه‌های مسلح مخالف دولت اسد پرداختند.
حمایت‌های غرب از گروه‌های تروریستی در سوریه
یکی از نکات مهمی که در این گفت‌و‌گو به آن اشاره شد، نقش گروه‌های تروریستی و تکفیری در بحران سوریه بود. کووالیک معتقد است که اعتراضات به ظاهر مردمی در سوریه به زودی توسط غرب هدایت و به یک جنگ نیابتی تبدیل شد. کشور‌های غربی از جمله ایالات متحده و ترکیه، نه تنها از گروه‌های مسلح بومی حمایت کردند، بلکه بسیاری از گروه‌های خارجی را نیز به سوریه وارد کردند. این گروه‌ها که بیشتر شامل نیرو‌های افراطی و تکفیری مانند جبهه النصره و داعش بودند، برای سرنگونی دولت سوریه تحت حمایت‌های نظامی و مالی قرار گرفتند.
به گفته کووالیک، این جنگ به قدری پیچیده شد که حتی در سال ۲۰۲۱، زمانی که او در سوریه حضور داشت، نیرو‌های دولتی سوریه پاسپورت‌های ۸۴ کشور مختلف را از میان شورشیان جمع‌آوری کرده بودند. در نتیجه، گروه‌های تروریستی به ابزار اصلی غرب در تلاش برای سرنگونی دولت بشار اسد تبدیل شدند.
تاثیر تحریم‌های اقتصادی و اشغالگری آمریکا بر دمشق
در بخش‌های بعدی گفت‌و‌گو، کووالیک به تاثیر تحریم‌های اقتصادی و اشغالگری ایالات متحده در خاک سوریه اشاره کرد. او معتقد است که تحریم‌های غربی و اشغال یک‌سوم از خاک سوریه توسط ایالات متحده که شامل سرقت منابع نفتی و گندم این کشور بود، شرایطی را ایجاد کرد که سوریه به شدت آسیب دید و دیگر قادر به دفاع از خود در برابر تهدیدات تروریستی نبود. بسیاری از زیرساخت‌های کشور نابود شد و مردم سوریه دچار بحران‌های شدید اقتصادی و اجتماعی شدند.
همکاری اسرائیل و تروریست‌ها در سوریه
کووالیک در بخشی از مصاحبه همچنین به هم‌کاری‌های پنهانی میان اسرائیل و گروه‌های تروریستی اشاره کرد. او تاکید کرد که بسیاری از گروه‌های تروریستی، به ویژه گروه‌های مرتبط با القاعده، به اسرائیل نزدیک بودند و هیچ‌گاه علیه این کشور عملیاتی انجام ندادند. پس از تسلط این گروه‌ها بر بخش‌هایی از سوریه، اسرائیل به راحتی وارد این کشور شد و به حمایت از تروریست‌ها پرداخت. این امر نشان می‌دهد که اسرائیل به دنبال بهره‌برداری از بحران سوریه برای گسترش نفوذ خود در منطقه است.
آینده سوریه و تقسیم احتمالی آن
دانیل کووالیک درباره آینده سوریه نیز پیش‌بینی‌های نگران‌کننده‌ای داشت. او بر این باور است که کشور سوریه ممکن است به سرنوشت کشور‌های بالکان دچار شود و به قسمت‌های مختلف تقسیم گردد. در این میان، اسرائیل ممکن است بخش‌هایی از سوریه را اشغال کند، زیرا یکی از اهداف اصلی اسرائیل در این بحران، ایجاد اسرائیل بزرگ است. این امر نه تنها برای سوریه، بلکه برای کشور‌های همسایه همچون لبنان و حتی مردم فلسطین تهدید بزرگی به شمار می‌رود.
بازسازی سوریه آیا ممکن است؟
در پایان، کووالیک به این سوال پاسخ داد که آیا سوریه می‌تواند پس از سال‌ها جنگ و بحران اقتصادی به بازسازی دست یابد. او امیدوار است که با پایان یافتن تحریم‌ها و اشغالگری‌های ایالات متحده، این کشور بتواند به تدریج روند بازسازی را آغاز کند. اما او اذعان کرد که این فرایند زمان‌بر خواهد بود و نیاز به حمایت‌های داخلی و خارجی دارد.
گزارش حاضر نشان می‌دهد که سقوط دولت بشار اسد در سوریه تنها نتیجه عوامل داخلی نبود بلکه دخالت‌های خارجی و حمایت‌های گسترده از گروه‌های تروریستی و تکفیری، بحران را به یک جنگ نیابتی تبدیل کرد که نه تنها سوریه بلکه کل منطقه غرب آسیا را تحت تاثیر قرار داد. آینده سوریه در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و بسیاری از تحلیلگران نگران تقسیم و بی‌ثباتی بیشتر این کشور هستند.