جایگاه و وضعیت انسان امروز، با بشر دیروز، تفاوت در جنس مؤلفه های مختلف تشکیل دهنده زندگانی است. بشر دیروز و پیشین « بشر قبل از رنسانس و مدرنیته »، با بقا و تداوم و قومیت گرایی و زیادی خواهی، و نگرش ایدئولوژیک و در نتیجه با جنگ و جنگجویی و نظامی گری شناخته می‌شد. پس، پرسش و مسئله اصلی انسان دیروز و نسل های باستان، جنگ و دشمنی، و زبان آن زور و قدرت نظامی برای استمرار حیات بود. از منظر تفکراثربخش، فضیلت های انسانی و اخلاقیِ گذشته دچار تغییر و تحول بنیادین شده است، مثلاً، در گذشته شجاعت در میدان نبرد شناخته می شد. امّا، امروز و در نزد نسل جدید، شجاعت در عفو و بخشش و فروتنی جستجو می شود. بنابراین، فضیلت ها و حکمت ها نیز امور ثابت و لایتغیر نبوده و نیستند، و فضیلت های مدرن جای فضایل باستانی نشسته اند. هم معنی « Virtues » فضیلت ها، تغییر کرده است و هم « Peace » صلح، متحول شده است. به عنوان نمونه، صلح درونی، جای صلح بیرونی را گرفته است و نسبت بدان، تقدم یافته است. فضیلت و صلح و دوستی نوینی ظهور کرده است. وقتی فارابی در « تحصیل السعادة » از فضایل سخن می گوید، در واقع، از فضیلت‌های نسل باستان یونان و ایران و روم، بحث می کند. پس، فضیلت های دیروز مبدأ و مصدر افعال و اعمال محموده و ستایش آمیز در نزد نسل های گذشته بود، و فضیلت های امروز، در نزد نسل زِد و جوان، متفاوت و متغیر گشته است. امور و افعال نسل جدید، معیار و میزان دیگری نسبت به نسل گذشته، پیدا کرده است.
حقوق بشر و صلح و دوستی و آزادی، از فضیلت‌های مدرن و پسا مدرن هستند که مُتعَلّق به نسل جدید می باشند. اگر دیروز در جواب پرسش از نیکی چیست؟ افلاطون و ارسطو و سایر حکما و فلاسفه به خیر مطلق اشاره و ارجاع می دادند، امروز، با ظهور نسل زِد و جوان، خیر مطلق معنی متفاوت یافته است. احترام به حقوق انسانی و شخصی و حریم خصوصی، در کانون این امور خیر و برتری ها، واقع شده است. برخی از امور « اَخسّ » وزن و وجاهت «اعلی » یافته است؛ و صد البته این استحاله و واژگونی از خواص اندیشه تغییر و تحول است. لذا،چنانکه در جهان آدمی و آدمیان، عقل واحد و یکسان نداریم، بلکه عقل ها و اندیشه ها و عمل ها و اثرها، داریم، حکمت ها و فضیلت ها نیز دچار تغییر و تطور می شوند. برتری ها و فروتری ها، تحول می یابند و بالا و پایین و زیر و رو می گردند. نسل زِد، نسل عصر دگرگونی ها و زیر و رو شدگی هاست.
براین اساس، دوران ها و عصرها و نسل ها، اقتضائات، مناسبات، و بایستگی های خاص و مختلفی دارند. اقتضای زمانه نسل زِد و جوان با نیازهای دوران نسل قبل، متفاوت است. فهم و شناخت جنس و گونه نیاز و اقتضای نسل ها از اهم موضوعات و مسائل پیچیده است. نیاز نسل گذشته بقا و تأمین حقوق ابتدایی انسانی و تسلیم در برابر حاکمان قلدور بود، لیکن، نیاز نسل جدید، تأمین حقوق بشر و مدرن « از جمله اینترنت و آزادی و عدالت » است. این قبیل بایسته ها و نیازها وجاهت جهانی دارند، نسل گذشته محدود و منطقه‌ای می اندیشید و نسل جدید و جوان، جهانی و بین المللی می اندیشد؛ مثلاً آشپزی جهانی، طراحی لباس، معماری ساختمان و تأمین غذا و غیره. بنابراین، نه تنها شاکله و شکل و شمایل کارها و اهداف در نظر نسل زِد عوض شده است، بلکه، معنا و مغز و مفهوم امور نیز، دگرگون گشته است. صلح، دوستی، امنیت، آرامش، حقوق بشر و فضیلت ها و نیکی ها، نیاز به باز تعریف و بازسازی عقلانی و اقتضائی پیدا کرده اند. دیگر عهد گذشته و مؤلفه ها و عناصر آن سپری شده است.البته، نسل جوان و زِد، به شناخت ریشه ها سخت محتاج است؛ زیرا، ریشه ها از انسانیت و اصالت انسانی سرچشمه می‌گیرد.
نسل زِد و جوان امروز، با دائمیت و امر همیشگی مشکل دارد؛ امّا، هرگز بدون اصول و قواعد انسانی نیست. مثلاً، از نظر آنان هویت و موجودیت و شخصیت اشخاص و نسل ها و جوامع، با جنگ و دشمن تراشی بستگی ندارد. زندگی خیلی ساده و روان در جریان است و رعایت حقوق شهروندی و انسانی شرط لازم آن می باشد. از دیدگاه نسل زِد و جوان، مساعی دسته جمعی و جهانی برای حل و فصل مسائل امروزی ضرورت دارد، چراکه، موضوعات و مسائل امروز بشر، وجه و صفت جهانی یافته است. میلیتاریسم و « militarize » و نظامی سازی و افروختن روحیه و انگیزه نظامی گری و امنیتی کردن اجتماع و امور زندگانی و نگاه حراستی به افراد و اشخاص و سرمایه های انسانی، با نگاه نسل زِد و جوان و نوجوان امروز، از زمین تا آسمان فاصله دارد. جهان ما امروز، بیشتر جهان نرم افزاری و ملایمت است تا سخت افزاری و خشم و خشونت. نگاه نظامی و دفاعی در جای خود لازم است، اما، زندگی عقل ورزی، آرامش و تلاش خردورزانه و کار سخت کوشانه انسانی نیاز دارد. حقوق بشر، مثل، محیط زیست، بهداشت، آب و هوا و غذای سالم، آزادی و عدالت، اُزون و پیشرفت ارتباطات و امکانات ارتباطی و مخابراتی از ضروریات نسل معاصر است. نسل جوان به دنبال الگوهای موفق واقعی است، نه الگوهای آرمانی و اسطوره‌ای. مثلاً، سم آلتمن « S, Altmann » مدیر عامل جوان « openAI » ایلان ماسک را قهرمان بزرگ می داند، چرا؟ زیرا ایلان ماسک یک کارآفرین برتر و مدیر موفق واقعی است.
خلاصه مطلب این است که، با ظهور نسل زِد و جوان امروز در جهان و ایران، نیاز ضروری به تغییر در رویکرد ها و دیدگاه ها و نیز تحول در روندها و روش ها و برنامه ها و اقدامات همه جانبه هستیم. اگر جمعیت و نسل جوان و زِد را بدرستی درنیابم و درک نکنیم و به تغییرات بنیادی تن ندهیم، بزودی در بحران جمعیتی و مهاجرت چاره ناپذیر، گرفتار خواهیم شد.