پرسش از معنای زندگی، از پرسش های بنیادین، فراگیر، سرنوشت ساز و ازلی و ابدی آدمی است. زیرا، بدون اندیشه و دریافت پاسخ در باره معنای زندگی، در وادی پوچ و هیچ می افتیم و سر از نیهیلیسم « Nihilism » و هیچ انگاری، در می آوریم. انسان از بدو تولد، زندگی و زنده بودن را بر مردگی و هیچی و پوچی ترجیح می دهد و این ترجیح، هم ترجیح ذاتی است و هم عُقلائی و استدلالی است. ذاتی و فطری است، یعنی، از عمق هستی و وجود خود بطور طبیعی جدا نیست. به عبارت دیگر، ذاتی است، یعنی اصل « بودن و هستی » با ذات و ماهیت یکی است. ذات همان زندگی است و زندگی همان ذات موجود زنده می باشد. و اینکه عُقلائی و استدلالی است، یعنی عاقلان زنده بودن و زندگی کردن را بر مرده بودن و مردگی ترجیح می دهند و دلیل بر زنده بودن و زندگی اقویٰ و اغنیٰ از بی دلیلی است. جان سخن این است که انسان سلامتی و زندگی را بر بیماری و فقدان زندگی، ترجیح ذاتی می دهد.
بنابراین، انسان از همان نخستین لحظات فهم فرق حیات و زندگی در مقایسه با مرگ و نبودن، به دنبال معنای زندگی نیز بوده است. باری، ممکن است جستجوی معنای زندگی به دلیل نیازمندی ذاتی انسان بوده باشد، و ممکن است این سؤال به دلیل استرس و بی تابی آدمی باشد و شاید، بخاطر خردمندی و کنجکاوی و پرسش گری آدمی باشد. لذا، زندگی معنادار با زندگی بی معنا، بطور ماهوی و واقعی متفاوت است. معنی داری، در مقابل عبث مندی و پوچی است. جستجوی معنای زندگی، در واقع، جستجو و کاوش از زیر پوست زندگی ظاهری می باشد. آدمی می اندیشد، در زیر پوست زندگی ظاهری و معمولی، گویی، خبری است! آن خبر و محتوا، خبر از معنای زندگی است. تا معنای زندگی را درک نکنیم، تحمل بار هستی و بار مسئولیت انسانی آسان نخواهد بود. فهم و آگاهی از معنای زندگی، تاب آوری و تحمل رنج ها و آلام را نیز ممکن می سازد. شادی و نشاط زندگی، از درک و شناخت همین معنای زندگی نشأت می‌گیرد و آسودگی و سپس آرامش اصیل برای انسان به ارمغان می‌آورد. معنای زندگی به حقیقت زندگی نزدیک است و اگر ژرف نگر باشیم، تنها حقیقت است که انسان را نجات می دهد و رهایی می بخشد. بدین سان، معنای زندگی با تَقرُّب به اصالت ها و حقایق پیوند دارد و ارزشمندی و اثرمندی حیات بشری را تأمین و تضمین می‌کند. مَثَل جستجوی معنای زندگی توسط انسان، مَثَل یک کوهنورد است در جستجوی راهی برای رسیدن به قله مورد نظر. این کوهنورد، هم به شناخت کلی و چشم انداز معقول ِ مقصد نیازمند است و هم به شناخت مسیر و موانع راه. هم به فهم و آگاهی از چگونگی طی طریق و مسیر و مقصد محتاج است و هم حواس جمعی به بادهای مخالف و خطرات احتمالی و غفلت از رهزنان.
بنابراین، لازم عقلی و عملی « واقعی» است که هم از منظر کلی و دیدگاه کلان و اصیل و ریشه دار، معنای زندگی انسان را به کاوش و پژوهش بنشینیم، و هم از نظر تشخّصی و تَعیّنی پاسخ موقت و معقول پیدا کنیم. پاسخ و دیدگاه کلان و منظر کلی در رابطه با معنای زندگی، ما را از نیهیلیسم و مهمل انگاری و موهوم پرستی نجات می دهد و نور در افق و چشم انداز کلیت و تمامیت زندگی می افکند. و زندگی را از بی معنایی و بی دلیلی و بی پایگی رهایی می بخشد. مثلْ، مسافری که بطور کلی از مبدأ و مسیر و مقصد تصویر و ترسیمی در ذهن دارد، و می داند چرا و چگونه سیر و سفر می‌کند. اهداف کلی اجتماعی و جمعی چنین است. از سوی دیگر، فهم و آگاهی از اهداف معین و خصوصی سبب می‌شود تا فرد فرد آدمیان، در حیات بشری و شخصی خود، دارای معنای زندگی باشند و حیات را پوچ و بیهوده سپری نکنند. من، معنای زندگی واقعی انسان را در این دو رکن و ستون جستجو می کنم. ۱- دیدگاه و رویکرد کلان و کلی به معنای زندگی. و ۲- منظر شخصی و فردی به معنای زندگی. وقتی بفهمیم کل هستی و حیات دارای حکمت و فلسفه است، شالوده اصلی زنده بودن و زندگی کردن ساخته می‌شود و شکل می‌گیرد. و زمانی که بفهمم من ِ انسان نیز دارای هدف و غایت برای زیستن دارم، گویی، معنا را به درون وجود و هستی خود فرا خوانده و کشانده ایم، و دلیل « زندگی بهتر از مردگی » را پیدا کرده ام. نشاط و امید و حس موفقیت و خوشبختی در زندگی، از همین جستجوگری‌های اصیل و اثرمند پیدا می شود و تجلی می گردد. زندگی انسان مملوّ و سرشار از چالش ها و فرصت ها است. انسان خردمند و اندیشه ورز، می داند چگونه با چالش ها مواجهه کند، و چگونه چالش ها را به فرصت تبدیل نماید و راه تعامل اجتماعی و ملی کدام است.
رخنه در پوستهٔ سخت چالش ها با اندیشه و دانش و کنش اثربخش امکان پذیر است. این رخنه و ایجاد شکاف در پوسته های زندگی، آغاز شناخت و کشف معنای زندگی آدمی، می باشد. زیر پوست زندگی خبری است و آن خبر موجب آرامش و آشتی اجزاء و عناصر وجودی و اثری ما است. آن خبر و آواز، از درک معنای زندگی سرچشمه می گیرد. زندگی در معنا جلوه گری می کند.