یک مدرس ارتباطات راهبردی، با هشدار درباره‌ی تشدید جنگ روانی دشمنان، بر «هوشیاری رسانه‌ای»، «مسئولیت‌پذیری اجتماعی» و «انسجام ملی» به عنوان سه رکن اصلی عبور از بحران تأکید کرد و توصیه‌هایی کاربردی در این زمینه به مردم، رسانه‌ها و مسئولان ارائه داد.
حمید شکری خانقاه ـ مدرس ارتباطات راهبردی ـ در یادداشتی که در اختیار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) قرار داده است، به ارائه توصیه‌های کلیدی درباره مقابله با شایعات، تقویت سوادرسانه‌ای و مسئولیت‌پذیری اجتماعی پرداخت.
در ابتدای این یادداشت آمده است:
هموطنان گرامی، در این شرایط حساس و خطیر که دشمنان قسم‌خورده این مرز و بوم درصدد ایجاد تفرقه و ناامیدی هستند، بیش از هر زمان دیگری نیازمند هوشیاری، مسئولیت‌پذیری و تقویت سواد رسانه‌ای در فضای مجازی و حقیقی هستیم. این هوشیاری و مسئولیت‌پذیری، تنها وظیفه مردم نیست، بلکه رسانه‌ها و مسئولان نیز نقش حیاتی در حفظ آرامش و امنیت روانی جامعه ایفا می‌کنند. به عنوان یک استاد ارتباطات که سال‌ها در این حوزه تحقیق و تدریس کرده‌ام، توصیه‌ می‌کنم به موارد ذیل توجه ویژه ای داشته باشید:
الف) توصیه‌های ویژه به مردم
«نه» قاطع به انتشار اخبار جعلی و شایعات بی‌اساس
قبل از بازنشر هر خبر در شبکه‌های اجتماعی یا گروه‌های خانوادگی، چند لحظه مکث کنید و از خود بپرسید: آیا منبع این خبر معتبر است؟ آیا این خبر در رسانه‌های رسمی منتشر شده است؟ آیا این خبر با عقل و منطق سازگار است؟ اگر پاسخ هر یک از این سوالات منفی بود، از بازنشر آن خودداری کنید.
اخبار جعلی، ابزار اصلی دشمن برای ایجاد تفرقه، ناامیدی و بی‌اعتمادی در جامعه است. با بازنشر این اخبار، ناخواسته به دشمن کمک می‌کنید تا به اهداف شوم خود برسد.
بی‌اعتنایی به شایعات و اخبار غیرموثق
اگر در شبکه‌های اجتماعی پیامی دریافت کردید که ادعا می‌کند «فردا بنزین گران می‌شود» یا «مراکز خرید مورد حمله قرار خواهند گرفت»، یا «مواد غذایی بیشتر ذخیره کنید» به آن بی‌اعتنا باشید. این پیام‌ها، معمولاً با هدف ایجاد ترس و وحشت در جامعه منتشر می‌شوند.
آرامش و ثبات روانی شما، قوی‌ترین سلاح در برابر جنگ روانی دشمن است. با حفظ آرامش خود، به دشمن نشان می‌دهید که نمی‌تواند با شایعات و اخبار دروغین، شما را مرعوب کند.
مقابله فعال با «جنگ روانی» دشمن
مجددا تاکید می‌کنم اگر در فضای مجازی با پیام‌هایی مواجه شدید که سعی در ایجاد ترس و وحشت دارند (مانند «بروید بنزین بزنید»، «آذوقه ذخیره کنید»، «به بانک‌ها حمله خواهد شد»)، به آن‌ها بی‌توجه باشید و آن‌ها را به دیگران نیز اطلاع ندهید. این پیام‌ها، بخشی از جنگ روانی دشمن هستند و هدفشان ایجاد هرج و مرج و بی‌نظمی در جامعه است.
- دشمن با استفاده از جنگ روانی، سعی می‌کند اعتماد شما به نهادهای مسئول را از بین ببرد و شما را به سمت رفتارهای غیرمنطقی و خطرناک سوق دهد. هوشیار باشید و در دام این ترفندها نیفتید.
تکیه صرف بر منابع موثق و رسانه‌های رسمی
اخبار و اطلاعات مربوط به وضعیت جنگی را فقط از رسانه‌های معتبر (مانند خبرگزاری‌های رسمی، پایگاه‌های خبری معتبر و روزنامه‌های مستقل) دریافت کنید.
این رسانه‌ها، مسئولیت انتشار اطلاعات صحیح، دقیق و به‌روز را بر عهده دارند و از انتشار اخبار جعلی و شایعات خودداری می‌کنند.
تحلیل انتقادی و تفکر عمیق در مورد هر خبر
قبل از پذیرش هر خبری، از خود بپرسید: چه کسی این خبر را منتشر کرده است؟ هدف او از انتشار این خبر چیست؟ آیا این خبر با منافع ملی ما سازگار است؟
سواد رسانه‌ای، سلاح شما در برابر فریب و دروغ است. با تحلیل انتقادی و تفکر عمیق در مورد هر خبر، می‌توانید اهداف پنهان آن را شناسایی کنید و از تأثیرات منفی آن بر خود و جامعه جلوگیری کنید.
مسئولیت‌پذیری اجتماعی در انتشار اخبار و اطلاعات:
قبل از انتشار هر خبری، از صحت آن اطمینان حاصل کنید و به این فکر کنید که انتشار این خبر چه تأثیری بر جامعه خواهد داشت.
شما به عنوان یک شهروند مسئول، وظیفه دارید در انتشار اخبار و اطلاعات، دقت و احتیاط لازم را به خرج دهید و از انتشار اخباری که می‌تواند باعث ایجاد ترس، ناامیدی و تفرقه در جامعه شود، خودداری کنید.
تقویت روحیه ملی، همبستگی و امید به آینده
در این شرایط، به جای انتشار اخبار منفی و ناامیدکننده، سعی کنید پیام‌های امیدبخش و انگیزشی را منتشر کنید. از قهرمانی‌ها و فداکاری‌های مدافعان وطن تجلیل کنید و به دیگران یادآوری کنید که ما در طول تاریخ، همواره از این بحران‌ها عبور کرده‌ایم و این بار نیز با اتحاد و همدلی، پیروز خواهیم شد.
دشمن با هدف تضعیف روحیه ملی و از بین بردن امید به آینده، سعی می‌کند اخبار منفی و ناامیدکننده را در جامعه منتشر کند. با تقویت روحیه ملی و همبستگی، به دشمن نشان می‌دهیم که نمی‌تواند ما را از پای درآورد.