بازگشت دونالد ترامپ با موجی از تعرفه‌های سنگین، دوباره بازارهای جهانی را به لرزه درآورده است؛ تصمیماتی که می‌تواند رشد اقتصاد آمریکا و جهان را تهدید کند و ریسک رکود و تورم را افزایش دهد.
به گزارش اکوایران، چهار ماه پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا با رونمایی از نرخ‌های تعرفه‌ای جامع خود جهان را شوکه کرد و موجب آشفتگی بازارها شد، اصلاحات تعرفه‌ای او که در روز پنجشنبه اعلام شد، پاسخی ملایم‌تر نسبت به دفعات قبل در میان سرمایه‌گذاران ایجاد کرد.
به نوشته بلومبرگ، با این حال، با متوسط تعرفه‌های 15 درصدی، جهان با برخی از شدیدترین تعرفه‌های آمریکا از دهه 1930 روبه‌رو شده است که حدود 6 برابر بالاتر از سطوح یک سال قبل خود هستند. تازه‌ترین به‌روزرسانی تعرفه‌ای ترامپ حاکی از یک تعرفه حداقلی 10 درصدی برای تمام کشورهاست و نرخ تعرفه 15 درصدی و بیشتر از آن برای کشورهایی اعمال می‌شود که دارای مازاد تجاری با آمریکا هستند.
تا به اینجای کار، اقتصاد جهانی بهتر از انتظار بسیاری از اقتصاددانان از خود تاب‌آوری نشان داده است. تعجیل برای پیش افتادن از تعرفه‌های بالاتر منجر به افزایش چشمگیر صادرات به‌ آمریکا شد که به بسیاری از اقتصادهای آسیایی کمک کرد و از مصرف‌کنندگان آمریکایی در برابر افزایش قیمت‌ها محافظت کنند.
ماه‌ها مذاکره که با تهدیدهای ترامپ در شبکه‌های اجتماعی علیه متحدان و رقیبان همراه شد، با نرخ‌های تعرفه‌ای جدیدی به پایان رسید که به‌طور گسترده مطابق یا کم‌تر از سطوح تعرفه‌ای اعلام‌شده در 2 آوریل (13 فروردین) بودند. در آن زمان به‌دنبال افت بازارهای سهام آمریکا و رشد چشمگیر بازده اوراق قرضه، تعرفه‌ها متوقف شدند. با این حال، تازه‌ترین تصمیمات تعرفه‌ای ترامپ با شوک‌هایی همراه بوده است؛ از جمله نرخ تنبیهی 39 درصدی برای واردات از سوئیس و افزایش تعرفه واردات برخی کالاهای کانادایی به 35 درصد.
در روز گذشته، معامله‌گران وال‌استریت بدترین جلسه معاملاتی سهام از ماه می تاکنون را رقم زدند، که علت آن به داده‌های ضعیف بازار کار و تولیدات آمریکا بازده اوراق قرضه 2 ساله آمریکا که در میان حساس‌ترین‌ها به تغییرات سیاست پولی به حساب می‌آید، با کاهش 0.21 واحد درصدی به پایین‌ترین سطح یک‌ماهه خود یعنی 3.75 درصد رسید، زیرا بازارهای پولی انتظارات خود از کاهش نرخ‌ بهره فدرال رزرو را افزایش داده‌اند. شاخص دلار بلومبرگ نیز با افت 1 واحد درصدی، تمام رشد خود در شش روز قبل را از دست داد. در حالی که تعرفه‌های جدید ترامپ قدری اطمینان به تولیدکنندگان بخشیده است، بسیاری از نااطمینانی‌های تعرفه‌ای باقی مانده‌اند. انتظار می‌رود رئیس‌جمهوری آمریکا در هفته‌های آتی بر واردات محصولات دارویی، نیمه‌رساناها، مواد معدنی ضروری و دیگر محصولات صنعتی کلیدی تعرفه‌های جداگانه وضع کند. و دادگاه‌های آمریکا همچنان در حال ارزیابی قانون بودن تعرفه‌های «متقابل» هستند.
چهار ماه گذشته همچنین نشان داد ترامپ در زمینه استفاده از تعرفه‌ها برای به‌‌دست آوردن امتیازات ژئوپلتیکی، علاقه بیشتری پیدا کرده است. در حالی که نرخ‌های تعرفه «روز آزادی» با یک فرمول خام و مرتبط با کسری تجاری هر کشور مرتبط بود، به نظر می‌رسد اتفاقات اخیر در رابطه به وضع تعرفه‌ها، سلیقه‌ای‌تر باشند؛ به‌طور مثال، برزیل به‌دلیل سیاست‌های داخلی، هند به‌دلیل روابطش با روسیه و کانادا به‌خاطر برنامه خود برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین، از سوی ترامپ تهدید شدند.
اگر تعرفه‌های جدید طبق برنامه در هفت روز آینده اجرایی شوند و تعرفه‌ خودروی تعیین‌شده با اتحادیه اروپا، ژاپن و کره جنوبی اجرایی شود، تخمین‌های بلومبرگ اکونومیکس نشان می‌دهد که متوسط نرخ‌های تعرفه‌ای آمریکا از 13.3 درصد به 15.2 درصد افزایش می‌یابد، که افزایش قابل‌توجهی از سطح 2.3 درصدی است که پیش از بازگشت ترامپ به کاخ سفید وجود داشت. رئیس سیاست تجاری بنیاد هینریچ می‌گوید: «این یک دیوار تعرفه‌ای بسیار بلند است و هزینه برای شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان آمریکایی افزایش شدیدی خواهد داشت، آن‌ها نیز مطمئنا با کاهش خرید پاسخ می‌دهند.»
بلومبرگ اکونومیکس تخمین می‌زند که افزایش 12.8 درصدی در میانگین نرخ تعرفه‌ها از زمان بازگشت ترامپ به کاخ سفید می‌تواند تولید ناخالص داخلی آمریکا را تا 1.8 درصدی کاهش دهد و تورم را در یک بازه دو تا سه ساله، تا 1.1 واحد درصد افزایش دهد. این موضوع می‌تواند برای صادرکنندگانی که به تقاضای مصرف‌کنندگان آمریکایی وابسته هستند، ریسک‌هایی به همراه داشته باشد.
بلومبرگ اکونومیکس انتظار دارد که کانادا و مکزیک از شرایط خوبی برای عبور موفق از طوفان تعرفه‌‌های جدید برخوردار باشند. این خوش‌بینی به‌خاطر دوره 90 روز اضافی آن‌ها برای مذاکرات تجاری و معافیت برخی کالای این کشورها از تعرفه‌ها به‌واسطه توافق ایالات متحده-مکزیک-کانادا است. به‌طور مشابه، اتحادیه اروپا، ژاپن و کره جنوبی نیز همگی با نرخ تعرفه 15 درصدی روبه‌رو هستند و همین امر باعث این انتظار شده است که آن‌ها می‌توانند به‌شکل بهتر از آنچه در ابتدا انتظار می‌رفت، تعرفه‌ها را مدیریت کنند. از سوی دیگر، سوئیس با تعرفه 39 درصدی بر محصولاتش روبه‌رو شده است. فرانک سوئیس در روز جمعه و در ابتدا بدترین عملکرد را در میان ارزهای برتر ثبت کرد، اما با داده‌های ضعیف‌تر از انتظار بازار کار آمریکا توانست زیان‌های خود را جبران کند.
خبرهای تعرفه‌ای روز پنجشنبه اما چین را شامل نشد؛ ترامپ قرار است اعلام کند که آیا مذاکرات تجاری میان واشنگتن و پکن که اخیرا در استکهلم برگزار شد، منجر به تمدید آتش‌بس تجاری می‌شود یا خیر. رئیس‌جمهوری آمریکا از یک اقدام دیگر برای وضع تعرفه اضافی 40 درصدی بر کالاهایی که از یک کشتی به کشتی دیگر منتقل می‌شوند (هدف از این اقدام، پنهان کردن مبدا اصلی کالاست تا از تعرفه‌ها جلوگیری شود) خبر داده است؛ اقدامی که به‌نظر می‌رسد هدف آن چین باشد، اما شفافیتی درباره اینکه این قانون چگونه اجرایی خواهد شد وجود ندارد.
دولت ترامپ امیدوار است سازوکار تعرفه‌ای جدید باعث ایجاد درآمد، کاهش کسری تجاری و ترغیب شرکت‌ها به ایجاد کارخانه در خاک آمریکا شود، آن هم بدون اینکه قیمت‌ها افزایش پید کند یا تقاضا به‌شکل چشمگیری کاهش یابد.
جرم پاول، رئیس فدرال رزرو، طی روزهای اخیر با نادیده گرفتن فشارهای کاخ سفید، استدلال‌ها درباره کاهش نرخ‌ بهره از سوی دو مقام بانک مرکزی که مخالف ثابت ماندن نرخ‌های بهره بودند را رد کرد و اظهار داشت که فدرال رزرو باید در برابر افزایش ریسک تورم هشیار باشد. با این حال، گزارش بازار کار برای ماه جولای که در روز جمعه منتشر شد، نشان داد رشد مشاغل آمریکا در حال کاهش است؛ این موضوع موجب حملات دوباره ترامپ به رئیس فدرال رزرو به‌دلیل کاهش ندادن نرخ‌ بهره شد. سرمایه‌گذاران نیز پیش‌بینی خود برای کاهش نرخ بهره در جلسه بعدی بانک مرکزی آمریکا را افزایش دادند.
موضوعی که در آینده مشخص می‌شود این است که آیا تعرفه‌های آمریکا باعث موانع تعرفه‌ای بیشتر در سراسر جهان می‌شود یا خیر. در حالی که اتحادیه اروپا تعرفه‌هایی بر خودروهای برقی چین وضع کرده است و دیگر کشورها در نظر دارند چنین محدودیت‌هایی بر کالاهای ارزا‌ن‌قیمت چینی اعمال کنند، عمده کشورها از اقدام علیه آمریکا خودداری کرده‌اند.