گروه سیاست خارجی- «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در رأس هیات بلندپایه اقتصادی و سیاسی و به‌منظور دیدار و گفت‌وگو با مقامات ارشد پاکستان، به این کشور سفر کرده است.
طبق گزارش‌ها، این سفر نقطه عطفی در تعمیق بیش از پیش روابط دیرینه و ریشه‌دار ایران و پاکستان خواهد بود و به تقویت همکاری‌های منطقه‌ای، توسعه پایدار و صلح و ثبات کمک خواهد کرد.
پزشکیان پیش از ترک تهران به مقصد پاکستان، با تاکید بر اینکه ارتباطات تجاری بسیار خوبی بین دو کشور برقرار است، گفت: تلاش می‌کنیم ارتباطات ایران و پاکستان را به نزدیک ۱۰ میلیارد دلار ارتقا دهیم.
به گفته رئیس‌جمهور، در جریان این سفر مسائل امنیتی و مرزی نیز دنبال خواهد شد.
سطح روابط اقتصادی ایران و پاکستان، مورد رضایت و مطلوب نیست
«عبدالرضا فرجی‌راد» استاد ژئوپلیتیک دانشگاه در گفت‌وگو با ایسنا در تحلیل خود از سفر رئیس‌جمهور به پاکستان گفت: جمهوری اسلامی ایران همواره روابط خوبی با پاکستان داشته است، چه قبل از انقلاب و یا بعد از آن و حتی در مواردی که در منطقه برخی از کشورها دخالت می‌کردند، این روابط حفظ شده و به طور کلی خوب بوده است اما انتظار بیش از این‌هاست، زیرا پاکستان به عنوان کشور همسایه و جمعیت ۲۵۰ میلیون نفری که حدود سه برابر جمعیت ایران است، می‌تواند در همکاری‌های اقتصادی نقش مهمی داشته باشد.
وی تصریح کرد: متاسفانه سطح روابط اقتصادی ما با توجه به جمعیت دو کشور مورد رضایت و مطلوب نیست و اکنون که ما در شرایط تحریمی هستیم و شاید بعد از مکانیسم ماشه تحریم‌ها افزایش هم داشته باشد، می‌توانیم با برداشتن برخی از تعرفه‌ها همکاری گسترده‌ای را با یکدیگر رقم بزنیم.
این دیپلمات پیشین ایران افزود: مانند آنچه در غرب کشور انجام شده، در شرق نیز پیگیری کنیم، مثل بازارچه های مرزی و یا اقداماتی برای رفت و آمد توریست‌ها که می‌تواند رشد خوبی را در توسعه همکاری‌ها به ویژه در بخش اقتصادی داشته باشد. همچنین مساله انتقال گاز از ایران به پاکستان نیز از دیگر محورهایی است که باید مورد توجه قرار گیرد. سال‌هاست در این مساله کار انجام شده و تا نزدیک مرز نیز پیش رفته و اگر صادرات صورت گیرد، بهتر خواهد بود.
پاکستان حد واسط چین و ایران قرار گرفته است
فرجی راد در ادامه اظهار داشت: آنچه در این سفر از اهمیت برخوردار است، روابط استراتژیک پاکستان با چین است. چین قول سرمایه‌گذاری ۶۰ میلیارد دلاری را داده که تاکنون یک پنجم آن در بندر گوادر انجام شده از آن طرف ایران هم با چین رابطه گسترده‌ای دارد و پاکستان حد واسط دو کشور چین و ایران قرار گرفته است و در زمانی که تحریم‌ها شدت پیدا کند، این امر می تواند کمک کننده باشد.
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو یادآور شد: ما همواره سعی کردیم رابطه متعادلی بین هند و پاکستان داشته باشیم اما دیدیم که در جنگ ۱۲ روزه پاکستان حمایت خوبی از ایران داشته و سفیرشان در شورای امنیت دوبار به خوبی سخنرانی کرد اما از آن طرف هندی‌ها نه تنها محکوم نکردند بلکه به نوعی خبرهایی را منتشر کردند. مشخص است که هند کمک تسلیحاتی به اسرائیل می دهد و... لذا همه این مسائل باعث شده این سفر از اهمیت خاصی برخوردار باشد.
همچنین تحلیلگر مسائل پاکستان معتقد است سفر رئیس‌جمهور به اسلام‌آباد بعد از مواضع خوبی که این کشور در جریان جنگ ۱۲ روزه داشت، نشان دهنده نوعی تجدید بیعت میان دو کشور و تقویت بیش از پیش مناسبات است.
«محمدرضا منافی» در گفت‌وگو با ایسنا در تحلیل خود از اهمیت سفر رئیس‌جمهور کشورمان به پاکستان اظهار داشت: سفر روسای جمهوری اسلامی ایران به پاکستان همیشه با توجه به رابطه همسایگی و روابط راهبردی دو کشور از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار بوده است، اما در شرایط کنونی ایران در شرایط خاصی به سر می‌برد و تقریبا یک ماه از جنگ ۱۲ روزه گذشته، لذا انجام یک سفر خارجی توسط رئیس‌جمهور به کشوری مثل پاکستان که مواضع خوبی را در جنگ ۱۲ روزه اتخاذ کرد، می‌تواند نشان دهنده یک تجدید بیعت ایران و پاکستان و تقویت بیش از پیش مناسبات باشد.
وی تصریح کرد: همچنین این سفر چنین پیامی را در صحنه بین‌الملل دارد که این دو کشور در شرایط دشوار همیشه پشتیبان هم بودند و با مواضع منطقی و حمایت‌گرایانه از یکدیگر حمایت کرده‌اند؛ اگر چه فراز و فرودهایی در روابط دو کشور گاهی در خصوص مسائل مرزی یا امنیتی وجود داشته، اما این‌ها بین دو همسایه که یک مرز طولانی هزار کیلومتری دارند با توجه به اوضاع منطقه در واقع اتفاقاتی طبیعی است.
این کارشناس مسائل پاکستان همچنین بیان کرد: بنابراین نمی‌شود انتظار داشت این مرز هزار کیلومتری با توجه به شرایطی که پاکستان و منطقه دارد یک مرز کاملا امن و بدون دردسر باشد. در واقع هر از گاهی فراز و فرودهایی است که نمی‌شود آن ها را دلیل ناامن بودن مرزها دانست.
سفر پزشکیان به پاکستان فرصتی برای جمع‌بندی پیشنهادات برای اجلاس سران شانگهای است
منافی در ادامه اظهار داشت: نکته دیگری که باعث اهمیت این سفر در این برهه از زمان می‌شود این است که حدود یک ماه آینده اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای به میزبانی چین برگزار می‌شود. ایران و پاکستان هر دو عضو اصلی و رسمی این سازمان هستند، لذا این سفر یک ماه قبل از اجلاس سران شانگهای فرصت خوبی برای سران دو کشور است که مواضع خود را مرور و یکسان سازی و احتمالا پیشنهادات مشترکی را برنامه‌ریزی کنند، لذا این سفر فرصت خوبی برای مرور، جمع بندی و مقدمه سازی برای شانگهای است.
وی درباره استقبال نخست‌وزیر پاکستان از رئیس‌جمهور کشورمان نیز گفت: حضور شهباز شریف در فرودگاه نشان دهنده یک احترام بالا و اهمیت فوق‌العاده‌ای است که پاکستان به این سفر داده و همچنین سفر رئیس‌جمهور کشورمان به لاهور و حضور در آرامگاه اقبال لاهوری که نماد دوستی فرهنگی و زبانی دو کشور است در واقع نشان دهنده اراده جمهوری اسلامی ایران برای تقویت روابط مردم با مردم و فرهنگی است و می‌تواند پیام‌های زیادی از حسن نیت ایران برای گسترش همه جانبه روابط با این کشور داشته باشد.
مهم‌ترین موارد مغفول مانده در روابط ایران و پاکستان مناسبات اقتصادی و تجاری است
این تحلیلگر مسائل پاکستان در ادامه در تحلیل خود از موارد مغفول مانده در روابط ایران و پاکستان و نیز موضوعاتی که باید تقویت و گسترش یابد، ابراز داشت: مهم‌ترین موارد مغفول مانده در روابط دو کشور مناسبات اقتصادی و تجاری است که باید در نظر داشت ایران و پاکستان با یکدیگر جمعیت بیش از ۳۰۰ میلیون نفری را تشکیل می‌دهند و این مساله بدان معناست که دو کشور پتانسیل‌های زیادی دارند برای این که بتوانند نیازهای اقتصادی و تجاری یکدیگر را تامین کنند، اما یک تجارت دو سه میلیارد دلاری در سال که خوش‌بینانه‌تر باشد اصلا شایسته این دو کشور بزرگ نیست و بخاطر همین بود که دکتر پزشکیان قبل از سفر اعلام کرد تلاش دو کشور بر این است مناسبات تجاری را به ۱۰ میلیارد دلار برسانند، شاید این رقم بسیار آرمان‌گرایانه در شرایط فعلی باشد.
وی تصریح کرد: تحقق این هدف در مناسبات اقتصادی اراده خیلی بالایی را از دو طرف می‌خواهد مخصوصا ازطرف پاکستان که به شدت در مناسبات با ایران به دلیل تحریم های یک جانبه آمریکا احتیاط می‌کند، اگر چه این تحریم ها یک جانبه و غیر قانونی است و تحریم‌های سازمان ملل نیست و برای پاکستان نمی تواند الزام آور باشد اما پاکستان نیز مناسبات خود را با آمریکا دارد و نمی‌شود انتظار داشت پاکستان مناسبات پر حجم تجاری، اقتصادی، امنیتی و سیاسی خودش را با آمریکا فدای مناسباتش با ایران کند، لذا پاکستان سعی می‌کند کج‌دار و مریز تا جایی که می‌تواند مناسبات را با ایران گسترش دهد.
منافی یادآور شد: همچنین پاکستان بسیار امیدوار است که مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا اگر چه الان اوضاع و احوال خوبی ندارد ولی بتواند به سرانجامی برسد، تحریم‌های ایران کاهش پیدا کند و پاکستان بتواند یک جهش در مناسبات تجاری و اقتصادی با ایران انجام دهد.
پاکستان در شرایط سخت یک گذرگاه خوب تنفسی برای ایران است
منافی همچنین درباره پیام‌های این سفر در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی گفت: با توجه به شرایط سخت منطقه‌ای و شرایط سخت ایران در منطقه هرگونه تقویت مناسبات ایران به ویژه با کشورهای همسایه برای ایران حائز اهمیت است، فراموش نکنیم پاکستان یکی از کشورهای قدرتمند منطقه به لحاظ دفاعی و نظامی است و توانمندی‌های خوبی در زمینه تولید تجهیزات دفاعی، تسلیحاتی و نظامی دارد و حتی کارخانه تولید هواپیماهای جنگنده دارد که خط تولید جنگنده‌های جی اف چینی را دارد و لذا اگر چه نمی‌توان مستقیما گفت پاکستان در زمینه کمک‌های تسلیحاتی و تجهیزات دفاعی به ایران کمک کند، اما فراموش نکنیم در زمان جنگ هشت ساله ایران و عراق، کمک‌های خوبی اگر نگوییم توسط پاکستان از طریق و از مسیر پاکستان انجام شد و این کشور نشان داده در شرایط سخت می‌تواند یک گذرگاه خوب تنفسی برای ایران باشد و شاید این اتفاق در شرایط کنونی هم بتواند برای ایران رقم بخورد.
ایران و پاکستان دوستانی برای تمام فصول هستند
وی خاطرنشان کرد: سفرهای روسای جمهوری اسلامی ایران به پاکستان و همچنین سفرهای نخست‌وزیر پاکستان به ایران در تمام دوره‌ها مرتب انجام شده و تماس‌ها در سطوح عالی و نشست‌های دو جانبه به طور منظم در جریان است، این نشان می‌دهد ایران و پاکستان همیشه در سطوح عالی روابط خودشان را حفظ کرده‌اند، لذا این سفر یکی از سفرهای مهم است و نشان می‌دهد دو کشور چه در شرایط آسان و دشوار دوستانی برای تمام فصول هم هستند، اگر چه پاکستان به لحاظ سیاسی تحت فشار از سوی برخی کشورها و قدرت‌هاست، اما شاهد مواضع شجاعانه از سوی پاکستان هستیم و این‌ها فی نفسه برای ما حائز اهمیت است.