دکتر پزشکیان بعد از یک‌سال ریاست‌جمهوری و اشراف بر واقعیت‌های کشور، در حال عقب‌نشینی از شعارهای انتخاباتی، به‌خصوص شعار تکراری «رجوع به کارشناسان» و اذعان به ضرورت اصلاح ساختارهاست. در این مدت، برای چندمین بار ضمن آسیب‌شناسی نظام اداری، خواهان اصلاح نظام اداری با استفاده از هوشمندسازی، چابک‌سازی و کوچک‌سازی دولت است. او با تأکید بر عدالت، شفافیت و بهره‌گیری از تجربه‌های جهانی، اعلام داشتند که نیازمند بازنگری عمیق در ساختارها، فرهنگ سازمانی و شیوه‌های مدیریت است. در شرایطی که ناکارآمدی اداری به یکی از موانع اصلی توسعه کشور تبدیل شده، حال باید دید آیا زور دکتر پزشکیان بر دیوان‌سالاری فسیل و رانتی ایران خواهد چربید یا خیر؟ آیا این‌بار اراده‌ای برای اجرای راه‌حل‌ها وجود دارد؟ آیا نظام اداری کشور آماده عبور از مسیر تحول است؟ نظام اداری ایران، به‌عنوان ستون فقرات حکمرانی و توسعه، سال‌هاست با چالش‌هایی بنیادین دست‌وپنجه نرم می‌کند. از فساد ساختاری گرفته تا ناکارآمدی در اجرای سیاست‌ها، این نظام نه‌تنها نتوانسته پاسخ‌گوی نیازهای روزافزون جامعه باشد، بلکه در مواردی خود به مانعی برای پیشرفت تبدیل شده است. بر اساس پژوهش‌ها، فساد اداری یکی از معضلات جدی نظام‌های سیاسی و اقتصادی ایران است که اعتماد عمومی را به‌شدت کاهش داده و توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور را با اختلال مواجه کرده است. مهم‌ترین آسیب‌های نظام اداری ایران: - فساد اداری و رانت‌خواری رشد افراد بر اساس روابط شخصی به‌جای شایستگی، یکی از عوامل اصلی بی‌اعتمادی عمومی است. - ساختارهای ناکارآمد و پیچیده بروکراسی سنگین، نبود شفافیت در فرآیندها و تداخل وظایف سازمانی، موجب کندی در تصمیم‌گیری و اجرای سیاست‌ها شده‌اند. - فقدان ارزیابی عملکرد و پاسخ‌گویی نبود شاخص‌های قابل سنجش برای ارزیابی کارایی کارکنان و مدیران، باعث شده تا نظام اداری نتواند خود را اصلاح کند. - استقرار دولت هوشمند و دیجیتال استفاده از فناوری‌های نوین برای کاهش فساد، افزایش شفافیت و تسریع خدمات‌رسانی. - بازنگری در ساختارهای اداری حذف نهادهای موازی، ادغام وظایف مشابه و تعریف سازوکارهای مؤثر برای نظارت بر عملکرد مدیران و کارکنان، با ضمانت اجرایی واقعی. - توسعه فرهنگ سازمانی مبتنی بر شایسته‌سالاری آموزش مستمر، ارزیابی عملکرد و ارتقاء بر اساس تخصص و اخلاق حرفه‌ای. بنابراین، نظام اداری ایران نیازمند یک جراحی عمیق و همه‌جانبه است. آسیب‌شناسی دقیق، گام نخست در مسیر اصلاحات است؛ آن‌چنان‌که دکتر پزشکیان در حال انجام می‌باشد. اما آن‌چه بیش از همه اهمیت دارد، اراده سیاسی و اجتماعی برای اجرای این اصلاحات است. بدون آن، هر برنامه‌ای در حد شعار باقی خواهد ماند.