سرمقاله
صفحات روزنامه
اخبار آنلاین
رتبه بندی شرکت و اخذ رتبه مشاور از مهم ترین مراحل اعتبارسنجی سازمان ها در حوزه های پیمانکاری، مشاوره، فنی مهندسی و پروژه های بزرگ است. بسیاری از مجموعه ها فعالیت خود را بدون داشتن رتبه آغاز می کنند، اما زمانی که وارد مناقصات، پروژه های دولتی یا قراردادهای کلان می شوند، متوجه می شوند که رتبه شرکت تنها یک امتیاز نیست، بلکه شرط ورود به رقابت حرفه ای است.
از طرف دیگر، اخذ رتبه مشاور مخصوص شرکت هایی است که توان ارائه خدمات تخصصی در حوزه های طراحی، برنامه ریزی، امکان سنجی، تحلیل فنی و مطالعات مشاوره ای را دارند. روند رتبه بندی شرکت و فرآیند اخذ رتبه مشاور در ظاهر پیچیده است، اما وقتی دقیق و مرحله به مرحله بررسی شود، می توان بدون استرس، اشتباه یا اتلاف زمان آن را انجام داد.
رتبه بندی شرکت درواقع یک فرآیند رسمی است که توان، تجربه، سوابق و ساختار شرکت را بررسی و امتیازدهی می کند. شرکت ها بر اساس حوزه فعالیت خود در دسته های مختلفی رتبه بندی می شوند.
برای انجام رتبه بندی شرکت، اولین گام بررسی حوزه فعالیت است. شرکت باید مشخص کند در چه زمینه ای قصد رتبه گرفتن دارد: پیمانکاری، مشاوره، انفورماتیک یا سایر رشته ها. پس از تعیین حوزه، مستندات شرکت شامل اساسنامه، روزنامه رسمی، سوابق پروژه ها، قراردادها، صورت وضعیت ها و سابقه بیمه کارکنان بررسی می شود.
در مرحله بعد، امتیازدهی بر اساس سه معیار اصلی انجام می شود:
رتبه بندی شرکت معمولاً بر اساس ساختار قانونی شرکت، سوابق فنی و ظرفیت های اجرایی انجام می شود. اولین شرط مهم، نوع شخصیت حقوقی شرکت است. تنها شرکت های سهامی خاص و مسئولیت محدود امکان دریافت رتبه دارند. شرکت های بدون سابقه فعالیت یا فاقد اعضای متخصص معمولاً در ابتدا رتبه پایین تری دریافت می کنند.
مدارک لازم شامل اساسنامه، آگهی تأسیس، آخرین تغییرات شرکت، لیست بیمه کارکنان، قراردادهای انجام شده و سوابق پروژه هاست. هر یک از این مدارک در امتیازدهی نقش مهمی دارد. برای مثال، شرکت هایی که نیروی انسانی متخصص و با سابقه بیمه واقعی دارند، امتیاز بیشتری دریافت می کنند. همچنین شرکت هایی که پروژه های مرتبط بیشتری انجام داده اند، سریع تر در رتبه بندی پیشرفت می کنند.
اخذ رتبه مشاور یکی از تخصصی ترین مراحل سیستم رتبه بندی کشور است و معمولاً به شرکت هایی تعلق می گیرد که تخصص آنها تدوین گزارش های فنی، مطالعات طراحی، امکان سنجی و مدیریت پروژه است. این رتبه برخلاف رتبه پیمانکاری، بر اساس توان فنی، سطح علمی کارشناسان و تجربه شرکت در حوزه مطالعات مشاوره ای سنجیده می شود.
برای اخذ رتبه مشاور، شرکت ابتدا باید ساختار سازمانی مناسب داشته باشد. هیئت مدیره و اعضای کلیدی شرکت باید مدارک دانشگاهی معتبر و مرتبط با حوزه فعالیت داشته باشند.
در مرحله بعد، شرکت باید سوابق مطالعاتی مشخصی ارائه دهد. این سوابق شامل پروژه های امکان سنجی، طراحی، نظارت و تحلیل فنی است.
نکته مهم در اخذ رتبه مشاور، امتیاز نیروی انسانی است. برخلاف رتبه پیمانکاری که پروژه ها نقش اصلی را دارند، در رتبه مشاور بخش عمده امتیاز به تحصیلات، سابقه کاری و رزومه مهندسین تعلق می گیرد.
پس از تکمیل مدارک، شرکت وارد سامانه مربوطه می شود و کارشناسان سازمان، بر اساس دستورالعمل های رسمی، امتیازدهی را انجام می دهند. پس از
تأیید نهایی، گواهی اخذ رتبه مشاور صادر می شود و شرکت می تواند در پروژه های مطالعاتی و طراحی شرکت کند.
اگرچه هر دو فرآیند به رتبه بندی شرکت ها مرتبط هستند، اما تفاوت های بنیادین بین رتبه بندی شرکت و اخذ رتبه مشاور وجود دارد. رتبه بندی شرکت معمولاً برای شرکت های پیمانکاری و فنی اجرایی انجام می شود و معیار اصلی آن توان اجرای پروژه ها، ماشین آلات، نیروهای عملیاتی و سوابق اجرایی است. در این مدل، قدرت اجرایی شرکت حرف اول را می زند.
برای اینکه رتبه بندی شرکت و اخذ رتبه مشاور بدون دردسر انجام شود، آگاهی از چند نکته کلیدی بسیار اهمیت دارد.
1. اولین نکته مدیریت اسناد است. تمام مدارک شرکت باید کامل، بدون تناقض و مطابق استانداردهای سازمان باشد.
2. دومین نکته، انتخاب درست حوزه فعالیت است. برخی شرکت ها اشتباه می کنند و رشته ای را برای رتبه انتخاب می کنند که با سوابق آنها همخوانی ندارد. همین مسئله باعث رد یا تأخیر در پرونده می شود.
نوع رتبه | معیار اصلی سنجش | تعداد پایه ها | مناسب برای |
رتبه پیمانکاری | پروژه های اجرایی و توان عملیاتی | پنج پایه | شرکت های اجرایی |
رتبه مشاور | دانش فنی و پروژه های مطالعاتی | سه پایه | شرکت های طراحی و مشاوره |
رتبه بندی شرکت و اخذ رتبه مشاور دو بخش مهم از مسیر توسعه حرفه ای شرکت ها هستند. شرکت هایی که این رتبه ها را دریافت می کنند، شانس بیشتری برای ورود به مناقصات بزرگ، انجام پروژه های دولتی و همکاری با کارفرمایان معتبر دارند. با رعایت اصول درست، مدیریت دقیق مدارک و استفاده از مشاوره حرفه ای، می توان این فرآیند را بدون دردسر و در کوتاه ترین زمان ممکن طی کرد.