به رسمیت شناختن «جمهوری سومالی‌لند» از سوی نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به عنوان یک کشور مستقل و دارای حاکمیت، واکنش‌های بسیاری در سطح بین‌المللی به همراه داشته است.
وزارت امور خارجه سومالی واکنش تندی نسبت به این اقدام از سوی تل‌آویو نشان داد و در بیانیه‌ای تاکید کرد جمهوری فدرال سومالی کشوری واحد، مستقل و غیرقابل تجزیه است و هرگونه اقدامی که این واقعیت را نقض کند، « باطل و ملغی» به شمار می‌رود.
همچنین در این بیانیه تاکید شد که سومالی‌لند بخش جدایی‌ناپذیر از خاک سومالی است و تحت حاکمیت کامل جمهوری فدرال سومالی قرار دارد.
این در حالی است که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا از به رسمیت شناختن سومالی‌لند به عنوان یک کشور مستقل امتناع و اعلام کرد که با شناسایی این منطقه به طور مستقل توسط آمریکا مخالف است.
در همین حال دولت سومالی نیز از اقدام دیپلماتیک علیه تصمیم اسرائیل در به رسمیت شناختن سومالی‌لند خبر داد.
با توجه به وضعیت به وجود آمده شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز به درخواست دولت سومالی، نشستی اضطراری برای بررسی اقدام رژیم صهیونیستی در به رسمیت شناختن «سومالی‌لند» برگزار خواهد کرد.
لازم به ذکر است سومالی‌لند در سال ۱۹۹۱ از سومالی اعلام استقلال کرد؛ اما تاکنون از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده است.
اسرائیل در نقشه کنونی جهان اسلام احساس امنیت نمی‌کند
«سید هادی برهانی» در گفت‌وگو با ایسنا در تحلیل خود درباره علت شناسایی سومالی‌لند از سوی رژیم صهیونیستی گفت: این موضوع را باید در دو سطح بررسی کرد؛ سطح اول بحث اهمیت خود سومالی لند است که در نزدیکی تنگه باب‌المندب و در همسایگی یمن قرار دارد و به آب‌های اقیانوس هند و دریای سرخ دسترسی دارد. از این نظر این سرزمین یک منطقه استراتژیک و مهم به حساب می‌آید و می‌تواند مورد استفاده اسرائیل قرار گیرد.
وی تصریح کرد: سطح دیگر سطح کلی موضوع است. اگر به سابقه موضوع توجه کنیم واقعیتی بزرگتر را می‌بینیم و آن این است که این رفتار و رویکرد اسرائیل سابقه دارد. این اولین بار نیست که اسرائیل از تجزیه‌طلبی در کشورهای اسلامی حمایت می‌کند. قبلا اسرائیل از تجزیه‌طلبی تیمور شرقی در اندونزی و تجزیه‌طلبی سودان جنوبی در سودان حمایت کرده است. مهمتر از اینها سابقه طولانی اسرائیل در حمایت از تجزیه‌طلبی کردستان است. اسرائیل تنها رژیمی در جهان بود که از رفراندوم کردستان عراق برای جدایی از این کشور حمایت کرد. تجزیه‌طلبی کردی تمامیت ارضی و امنیت چهار کشور مهم اسلامی یعنی ایران، عراق، ترکیه و سوریه را تهدید می‌کند.
برهانی همچنین خاطرنشان کرد: نمونه اخیر هم دخالت اسرائیل در سوریه است که سعی دارد مناطق کردنشین و دروزی‌نشین را از نقشه سوریه جدا کند با این بهانه که حقوق مردمان این مناطق رعایت نمی‌شود. اسرائیل تاکنون مانع آن شده که دولت حاکم بر سوریه بر این مناطق مسلط شود. اینها نمونه‌هایی از یک سیاست کلی و جامع است که در چندین دهه از طرف اسرائیل دنبال شده و اخیرا هم به سومالی‌لند کشیده شده است. به طور کلی اسرائیل در نقشه کنونی جهان اسلام احساس امنیت نمی‌کند و این نقشه را یک تهدید موجودیتی برای خود می‌داند و در صدد است از طریق تجزیه‌طلبی این نقشه را بشکند و کشورهای اسلامی را کوچک و ضعیف کند.
این کارشناس مسائل منطقه درباره نشست اضطراری کشورهای اسلامی در این موضوع نیز اظهار داشت: نشست اضطراری کشورها در قالب سازمان همکاری اسلامی می‌تواند مفید باشد، اما مهمترین تحول این است که دولت‌های اسلامی باید به یک نتیجه مشخص برسند؛ اسرائیل موجودیتی است که تمام جهان اسلام را تهدید می‌کند و بقای خودش را در ضعف و شکستن جهان اسلام می‌بیند.
برهانی تاکید کرد: اگر کشورهای اسلامی فکری به حال این قضیه نکنند یکی یکی دستخوش دخالت‌های اسرائیل خواهند شد و هیچ کشور اسلامی از این ناحیه مصون نیست. لذا تنها راه این است که این کشورها در برابر سیاست مداخله‌جویی و تجاوز اسرائیل به جهان اسلام متحد شوند و جلوی اسرائیل را بگیرند.
سومالی لند کجاست؟ تفاوت سومالی و سومالی لند
رضا غبیشاوی در عصر ایران می نویسد: به رسمیت شناختن "سومالی لند" از سوی اسرائیل، می تواند تهدیدی بالقوه علیه ایران باشد. مهمترین نتیجه این اتفاق، امکان نزدیک شدن جغرافیایی و آسان شدن دسترسی اسرائیل به ایران است.
اسرائیل به تازگی سومالی لند را به عنوان یک کشور به رسمیت شناخت. این شناسایی، به صورت متقابل انجام شد.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل در تماس تصویری با رئیس جمهوری سومالی لند، با وی گفتگو کرد و سپس متنی را امضا کرد که براساس آن، دولت اسرائیل، دولت سومالی لند را به رسمیت می شناسد. " عبد الرحمن محمد عبد الله عرو" رئيس جمهوری سومالی لند با استقبال از این اقدام اسرائیل آن را "لحظه تاریخی" دانست.
در مقابل، دولت سومالی که سومالی لند را یک استان خود می داند به شدت موضع گرفت و این اقدام اسرائیا را محکوم کرد.
این اتفاق با مخالفت شدید کشورهای منطقه نیز روبه رو شد. دولت ترکیه این اقدام را محکوم و آن را دخالت در امور داخلی سومالی دانست. مصر نیز با محکومیت این اتفاق آن را نقض حاکمیت سومالی و بی ثباتی منطقه توصیف کرد. عربستان سعودی، شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه افریقا نیز اقدام اسرائیل را محکوم کردند.
سومالی لند کجاست؟ تفاوت سومالی و سومالی لند
سومالی و سومالی لند متفاوت و جدا از یکدیگر هستند. البته هر دو در شاخ آفریقا قرار دارند. هر دو کشورهای اسلامی هستند.
سومالی لند نام یک کشور مستقل است اما هیچ کشوری آن ر ا به رسمیت نمی شناسد. در مقابل، سومالی آن را بخشی از خاک خود می داند.
سومالی لند یا در زبان عربی "ارض الصومال" در سال 1991 به صورت یکجانبه از کشور سومالی جدا شد و خود را یک کشور مستقل نامید اما تاکنون از سوی هیچ کشوری در جهان به رسمیت شناخته نشده است. سومالی لند با مساحت 176 هزار کیلومتر مربع (2 برابر مساحت امارات ) دارای جمعیت 6 میلیون نفری است.
سومالی لند کشوری امن و باثبات است. برخلاف کشور سومالی که با جنگ داخلی، ناامنی، فعالیت گسترده گروه افراط گرای اسلامی "الشباب" مرتبط با القاعده و داعش و انفجار و درگیری روبه رو است.
سومالی لند عضو سازمان ملل متحد نیست و با هیچ کشوری در جهان هم رابطه دیپلماتیک کامل ندارد. سومالی لند از قدرت لازم برای اعمال حاکمیت بر سراسر سرزمین خود برخودار است و خود را اداره می کند.
اسرائیل تنها عضو سازمان ملل متحد است که سومالی لند را به رسمیت می شناسد.
سومالی لند در شمال کشور سومالی قرار دارد. سومالی، سومالی لند را بخشی از خاک خود می داند اما سومالی لند این موضوع را رد می کند و خود را بخشی از خاک سومالی نمی داند.
دولت و ارتش سومالی به دلیل ضعف، توانایی اعمال حاکمیت بر سومالی لند را ندارد.
برخلاف سومالی لند، سومالی یک کشور مستقل است که از سوی همه کشورهای جهان به رسمیت شناخته می شود عضو سازمان ملل متحد است و با همه کشورهای جهان به جز اسرائیل رابطه دیپلماتیک دارد. سومالی یک کشور عربی اسلامی و عضو اتحادیه عرب، اتحادیه افریقا و سازمان همکاری اسلامی است.
اسرائیل و سومالی یکدیگر را به رسمیت نمی شناسند.
اقدام اسرائیل در به رسمیت شناختن سومالی لند، به این معنی است که اسرائیل، وحدت سرزمینی کشور سومالی را زیر سوال برده و به رسمیت نمی شناسد.
سومالی لند یک کشور عربی - اسلامی است از این لحاظ هم برای اسرائیل مهم است که اعلام کند یک کشور عربی اسلامی آن را به رسمیت شناخته است.
رائیل تلاش می کند تعداد کشورهایی که آن را به رسمیت می شناسد افزایش دهد حتی اگر در میان آنها کشورهایی باشند که اعتراف بین المللی را کسب نکرده باشند مثل سومالی لند.
هم اکنون از میان 192 کشور عضو سازمان ملل متحد، 164 کشور، اسرائیل را به رسمیت می شناسند. اسرائیل تلاش می کند برای افزایش مشروعیت و موجودیت خود، تعداد کشورهایی که آن را به رسمیت می شناسد افزایش دهد.
نتایج این اتفاق چیست؟
برای اولین بار اسرائیل ، وحدت سرزمینی یک کشور را از طریق به رسمیت شناختن بخشی از آن به عنوان یک کشور مستقل، زیر سوال می برد.
براساس مصوبات سازمان ملل متحد و دادگاه بین المللی، اسرائیل هم اکنون خاک فلسطین را به طور کامل اشغال کرده است. همچنین بخش هایی از خاک سوریه (از جمله جولان) و بخش هایی از خاک لبنان را در اشغال نظامی خود دارد.
این احتمال مطرح است که اسرائیل به دنبال توافقی برای انتقال فلسطینی ها از غزه به سومالی لند برای اقامت دائمی باشد. در این طرح سومالی لند به عنوان مقصد و سرزمین جدید فلسطینی های اخراجی از غزه تبدیل می شود.
این احتمال مطرح است که اسرائیل می تواند با توافق هایی با سومالی لند به بنادر و خاک این کشور در ساحل خلیج عدن دسترسی داشته باشد و اقدام به ایجاد پایگاه نظامی یا استقرار نظامیان و جنگنده های خود در این کشور کند. این موضوع از لحاظ استراتژیک بسیار مهم است. زیرا هم به اسرائیل دسترسی به خلیج عدن و دریای سرخ می دهد هم می تواند حضور اسرائیل را در دریای سرخ و اقیانوس هند را تقویت و دسترسی تل آویو را به خلیج فارس نزدیک و آسان کند.
سومالی لند در نزدیکی تنگه مهم "باب المندب" است. باب المندب نقطه اتصال دریای سرخ و اقیانوس هند و یکی از نقاط اتصال شرق - غرب جهان است. حضور نظامی سیاسی اطلاعاتی اسرائیل در سومالی لند یعنی نقش آفرینی اسرائیل در تنگه مهم باب المندب.
اسرائیل می تواند از طریق توافق با سومالی لند به ایجاد پایگاه نظامی دریایی و هوایی در سومالی لند و در ساحل خلیج عدن و دریای سرخ بپرازد. چنین توافق مشابهی قبلا میان سومالی لند و اتیوپی انجام شده بود. اتیوپی کشور افریقایی بدون دسترسی به دریای آزاد است و سومالی لند این دسترسی را برای اتیوپی ایجاد می کند.
سومالی لند در نزدیکی یمن و میان این دو، خلیج عدن قرار دارد. اسرائیل از طریق توافق با سومالی لند ، دسترسی نزدیک تر و آسان تری به یمن به ویژه حوثی های یمن خواهد داشت.
اسرائیل از طریق توافق با سومالی لند حضور خود را در شاخ افریقا تقویت می کند. به کشورهایی مثل مصر و سودان و سومالی نزدیک می شود و احتمال تقویت فعالیت های اسرائیل علیه کشورهای عربی اسلامی منطقه بیشتر می شود.
پیام هشدار به کشورهای منطقه است که اسرائیل وارد مرحله تجزیه کشورهای منطقه شده است. هم اکنون گمانه زنی ها درباره احتمال اقدام اسرائیل در ایجاد کشور جدیدی دروزی ها در جنوب سوریه مطرح است.
اسرائیل تلاش می کند با حمایت های مالی و دیپلماتیک از سومالی لند هم به موجودیت و ادامه حیات آن کمک کند هم آن را به پایگاه بزرگ خود در افریقا تبدیل کند هم کشورهای دیگر و اقلیت های قدرتمند دیگر در آفریقا را به سمت رابطه با اسرائیل جلب کند.
به رسمیت شناختن سومالی لند از سوی اسرائیل، می تواند راه را برای پذیرش این کشور از سوی امریکا و دیگر کشورها باز کند. کمک اسرائیل به پذیرش سومالی لند از سوی دیگر کشورها می تواند یکی از وعده های تل آویو باشد.
اسرائیل و سومالی لند و ایران
توافق و به رسمیت شناختن سومالی لند از سوی اسرائیل می تواند تهدیدی برای ایران باشد.
با این توافق:
اسرائیل به ایران به لحاظ فاصله فیزیکی، نزدیک تر می شود. در صورت تاسیس پایگاه نظامی در سومالی لند این دسترسی اسرائیل به خاک و آب و هوای ایران بیشتر می شود.
در این صورت، اسرائیل علاوه بر مسیر عبور از آسمان سوریه و عراق برای رسیدن به آسمان ایران، از مسیر جنوب (عبور از دریای سرخ و اقیانوس هند) نیز به ایران نزدیک می شود.
رقابت و رویارویی اسرائیل و ایران در منطقه دریای سرخ ، اقیانوس هند و شاخ افریقا شدت می یابد. اسرائیل تلاش می کند با استفاده از تقویت حضور خود در سومالی لند با حضور و فعالیت ایران در مناطق مقابله کند.
قبل از این خبرهایی درباره حملات ناشناس علیه کشتی های ایرانی در دریای سرخ منتشر شده بود که اسرائیل متهم اول است. جنگنده های اسرائیلی بارها برای حمله به یمن از مسیر دریای سرخ استفاده کردند. کشتی های نظامی اسرائیل هم از این مسیر برای حمله به یمن استفاده کرده اند.
اسرائیل تلاش می کند با حضور در سومالی لند و از طریق این منطقه، با گروه های هم پیمان ایران از جمله حوثی ها در یمن مقابله شدیدتری داشته باشد.