استاد ژئوپلیتیک دانشگاه با اشاره به اینکه دونالد ترامپ، بنیامین نتانیاهو را نخست‌وزیر مناسبی برای دوران صلح نمی‌داند؛ درباره دلایل طرح موضوع موشکی ایران از سوی رژیم اسرائیل گفت: در سند امنیت ملی جدید آمریکا در خصوص برنامه موشکی ایران، اشاره قابل توجهی صورت نگرفته و این عدم اشاره موجب نگرانی و حساسیت اسرائیلی‌ها شده است. آنان در مقطع کنونی تلاش می‌کنند با بزرگ‌نمایی تهدید موشکی ایران، توجه و حساسیت دولت آمریکا را نسبت به این موضوع افزایش و زمینه همراهی ترامپ را فراهم کنند.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا؛ در آستانه یک‌سالگی دولت دوم «دونالد ترامپ»، نخست‌وزیر رژیم اسرائیل بار دیگر به آمریکا سفر کرده است. سفری که مهمترین دستورکارهای آن پیش از عزیمت «بنیامین نتانیاهو» به واشنگتن از سوی رسانه‌های وابسته به تل‌آویو اعلام و مشخص شده که غزه و ایران، در صدر اولویت‌های نتانیاهو قرار گرفته است.
نخست‌وزیر رژیم اسرائیل در حالی با رئیس‌جمهور آمریکا دیدار خواهد کرد که آتش‌بس غزه را که دونالد ترامپ به عنوان یکی از دستاوردهای یکسال ریاست جمهوری خود، فهرست کرده و به جهان نشان می‌دهد؛ با اقدامات و کارشکنی‌های تل‌آویو روبه‌رو شده و شکننده به نظر می‌رسد. همزمان برخلاف آنچه دولت آمریکا روی آن مانور می‌دهد؛ شرایط مردم غزه و دسترسی آن‌ها به امکانات ابتدایی زندگی بسیار دشوار و سخت است. از این رو باید دید رئیس‌جمهور آمریکا با برهم‌زننده اصلی تصویر صلح‌طلب خود یعنی نتانیاهو چه رویکردی در پیش خواهد گرفت.
موضوع دیگر مذاکرات این دو به یقین ایران است؛ جایی که نخست‌وزیر رژیم اسرائیل پس از بهانه‌جویی درباره برنامه هسته‌ای، این‌بار بر موضوع توان موشکی که اساسی‌ترین سلاح بازدارنده ایران است؛ تمرکز کرده است. در حال حاضر می‌توان گفت این سفر یکی از مهمترین بزنگاه‌ها نه برای اسرائیل که برای هویت آمریکا و رئیس‌جمهور آن است، جایی که ترامپ باید تصمیم بگیرد با زیاده‌خواهی‌ها و خواب‌های کابوس‌وار نتانیاهو برای منطقه و جهان چگونه باید برخورد کند. این رویکرد نشان خواهد داد که شعار «اول آمریکا» از سوی ترامپ تا چه اندازه مهم است و تا کجا می‌تواند آمریکا و دیگر نقاط جهان را از افتادن در دام جنگ‌طلبی‌های نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نجات دهد. به منظور بررسی این سفر و نتایج و تبعات هرگونه تصمیم احتمالی رئیس‌جمهور آمریکا با «عبدالرضا فرجی‌راد» استاد ژئوپلیتیک دانشگاه به گفت‌وگو پرداختیم.
نخست وزیر رژیم اسرائیل عازم آمریکا شده تا با رئیس‌جمهور آمریکا دیدار کند. بر اساس شواهد و اخبار قرار است در این دیدار آتش‌بس در غزه و مسئله موشکی ایران مهمترین محورهای گفت‌وگوها خواهند بود. هدف یا اهداف اصلی نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از این سفر چیست؟ و چه موضوعی دیدار چهره‌به چهره با رئیس‌جمهور آمریکا را ضروری ساخته است؟
این سفر نتانیاهو به آمریکا سفر مهمی است. با توجه به شرایط منطقه و شرایطی که آمریکا در سطح جهانی در حال حاضر دارد، همچنین با توجه به تلاش‌های دونالد ترامپ برای ایجاد صلح در اروپا، مسئله ونزوئلا و نیز مسائل غزه و ایران، طبیعتاً می‌توان گفت که دونالد ترامپ دارای یک نقشه راه مشخص است و می‌داند که به دنبال چه اهدافی است. بنیامین نتانیاهو نیز به دنبال نقشه خود است تا هم بتواند دوام بیاورد و هم برتری ژئوپلیتیکی رژیم اسرائیل را در خاورمیانه حفظ کند. بنابراین، این سفر به این دلیل انجام می‌شود که بتواند با رئیس جمهور آمریکا به نوعی مصالحه و تفاهم دست یابد و بر اساس آن تفاهم، شرایط اسرائیل را بهبود بخشد.
این نکته را باید در نظر داشت که رویکرد آمریکا یا ترامپ با رویکرد اسرائیل کاملاً هم‌پوشانی ندارد و در برخی مسائل، این دو رویکرد متفاوت بوده و اختلاف نظرهایی در آن دیده می‌شود. آنچه به نظر می‌رسد نتانیاهو در آمریکا قصد دارد با ترامپ در میان بگذارد، مجموعه‌ای از مسائل مختلف است. نتانیاهو از سیاست‌های ترامپ در رابطه با غزه ناراضی است، اما نمی‌تواند این نارضایتی را به‌صورت علنی بیان کند؛ زیرا موقعیت سیاسی داخلی وی تضعیف شده است، به‌ویژه در ارتباط با مسئله دادگاه.
از سوی دیگر، ترامپ نیز به نوعی بر این باور است که نتانیاهو نخست‌وزیر مناسبی برای دوران جنگ بوده و به نظر می‌رسد تمایل دارد در شرایطی که خود شعار صلح را مطرح می‌کند و به دنبال کسب جایزه صلح نوبل در سال آینده است، در اسرائیل شاهد شکل‌گیری یک دولت جدید باشد. این موضوع به‌ویژه از آن جهت اهمیت دارد که متحدان آمریکا در منطقه، مانند ترکیه، عربستان، مصر و قطر، مواضع و سیاست‌های تندتری نسبت به اسرائیل اتخاذ کرده‌اند. در واقع، دونالد ترامپ در وضعیتی دشوار قرار گرفته که یا باید به متحدان منطقه‌ای خود نزدیک شود یا از اسرائیل حمایت مطلق به عمل آورد.
در رابطه با غزه، ترامپ به‌شدت به دنبال ادامه طرحی است که ارائه داده است. تقریباً مرحله اول این طرح صلح اجرا شده و وی در تلاش است مرحله دوم آن را نیز اجرا کند. مرحله دوم برای نتانیاهو بسیار حساس است. نخست آنکه نیروهای اسرائیلی باید به مرزهای نوار غزه بازگردند. دوم، مسئله خلع سلاح حماس مطرح است. در این زمینه، آمریکایی‌ها حتی اصرار چندانی ندارند که سلاح‌های سبک و دستی حماس نیز جمع‌آوری شود، زیرا معتقدند این امر عملاً غیرممکن است. اما نتانیاهو بر این باور است که تمامی سلاح‌های نیروهای حماس باید در اختیار اسرائیل قرار گیرد. وی به این موضوع اعتماد ندارد که این سلاح‌ها به مدیریتی که قرار است در غزه شکل بگیرد ــ که گفته می‌شود نخبگان فلسطینی مدیریت داخلی آن را بر عهده خواهند داشت ــ واگذار شود. بنابراین، اختلاف نظر جدی میان نتانیاهو و ترامپ وجود دارد و درخواست نتانیاهو این است که امتیازاتی در این زمینه از ترامپ دریافت کند.
مسئله دوم، موضوع لبنان است که مسئله‌ای بسیار مهم محسوب می‌شود و باید به آن توجه کرد. نتانیاهو اصرار دارد که یا آمریکا اجازه دهد حمله‌ای به لبنان انجام شود، به‌گونه‌ای که این حملات آن‌قدر کوبنده باشد که حزب‌الله خود آمادگی تحویل سلاح‌هایش را اعلام کند، یا اینکه پیش از هرگونه حمله، آمریکا و دولت لبنان اقدامی انجام دهند تا این سلاح‌ها تحویل داده شود. در عین حال، هم آمریکا و هم دولت لبنان، با وجود اعمال فشار، تمایل دارند سلاح‌های حزب‌الله به ارتش لبنان تحویل داده شود. در این میان، تام باراک، نماینده ترامپ در سوریه و لبنان، در مصاحبه‌ای اعلام کرد که دولت لبنان باید با اسرائیل به توافق برسد و این دولت لبنان است که باید مرزهای امنیتی اسرائیل را تضمین کند. این به آن معناست که حتی اگر امکان خلع سلاح کامل حزب‌الله وجود نداشته باشد ــ که گفته می‌شود سلاح‌ها در جنوب رودخانه لیتانی گرفته شده است ــ باز هم دولت لبنان طرف گفت‌وگو با اسرائیل خواهد بود.
بر همین اساس، آمریکایی‌ها فشار آورده‌اند که دولت لبنان با اسرائیل وارد گفت‌وگو شود. این گفت‌وگوها یک دور انجام شده و آمریکا به دنبال آن است که لبنان را، همانند سوریه، به سمت طرح صلح ابراهیم سوق دهد. با عادی‌سازی روابط لبنان و اسرائیل، طبیعتاً خطری که از نظر آنان حزب‌الله برای مرزهای اسرائیل ایجاد می‌کند، کاهش خواهد یافت. در این زمینه نیز بحث جدی میان نتانیاهو و ترامپ در سفری که به‌زودی انجام می‌شود، وجود خواهد داشت.
مسئله سوم، موضوع ایران است. نتانیاهو به دنبال آن است که نظر ترامپ را جلب کند تا مسئله ایران را رها نکند. آمریکا به این نتیجه رسیده است و ترامپ نیز همواره اعلام می‌کند که سایت‌های هسته‌ای ایران نابود شده‌اند و به همین دلیل نگرانی خاصی وجود ندارد و تمایلی به درگیری با ایران نیست. اما نتانیاهو بر این باور است که میزان خسارات واردشده به تاسیسات هسته‌ای ایران سنگین نبوده و آمریکا باید با همراهی اسرائیل، برای نابودی سایر امکانات هسته‌ای ایران اقدام کند. این موارد از جمله مسائلی است که میان نتانیاهو و ترامپ مورد گفت‌وگو قرار خواهد گرفت.
مسئله مهم دیگری نیز وجود دارد که بیشتر جنبه داخلی دارد و ارتباط مستقیمی با تحولات منطقه‌ای ندارد. نتانیاهو از نظر وضعیت داخلی در شرایط مناسبی قرار ندارد. ترامپ از رئیس‌جمهور اسرائیل درخواست کرده است که نتانیاهو را مورد عفو قرار دهد. خود نتانیاهو نیز با ارسال نامه‌ای به رئیس‌جمهور اسرائیل، درخواست عفو کرده است. با این حال، احزاب مخالف اسرائیل به‌شدت با این نامه‌نگاری و همچنین با احتمال عفو نتانیاهو از سوی رئیس‌جمهور مخالفت کرده‌اند. این مسئله در حال حاضر به‌صورت پنهان و معلق باقی مانده است و نتانیاهو با خطر محاکمه در دادگاه و حتی روانه شدن به زندان مواجه است. از این رو، بار دیگر از ترامپ درخواست خواهد کرد یا تلاش خواهد نمود که وی فشار بیشتری وارد کرده و اقدامات بیشتری انجام دهد تا رئیس‌جمهور اسرائیل او را مورد عفو قرار دهد.
گمانه‌ها و ادعاها حکایت از آن دارد که نتانیاهو با سناریوی جدیدی از ایران‌هراسی و این‌بار به بهانه موشک‌های ایران به کاخ سفید رفته است. برای این زیاده‌خواهی‌های نتانیاهو پایانی قابل تصور است؟
در پاسخ به این سوال، باید گفت که اسرائیل ایران را رها نخواهد کرد، همان‌گونه که ایران نیز اسرائیل را رها نمی‌کند. طبیعتاً اسرائیل، ایران را یک تهدید موجودیتی تلقی می‌کند و حامی اصلی خود را نیز آمریکا می‌داند. از این‌رو، نه مسئله موشکی ایران تاکنون حل‌وفصل شده است، نه مسئله هسته‌ای آن، و نه موضوع محور مقاومت در منطقه که از دید اسرائیل تهدیدی محسوب می‌شود. به بیان دیگر، اگرچه محور مقاومت تضعیف شده است، اما به‌صورت بالقوه همچنان وجود دارد.
بر همین اساس، سیاست همیشگی نتانیاهو تقویت ایران‌هراسی بوده است. وی به‌ویژه تلاش می‌کند تا در دوره‌ای که ترامپ در قدرت قرار دارد، تکلیف ایران مشخص شود. از این رو، نتانیاهو خواهد کوشید با ارائه به اصطلاح اسناد و مدارکی که معمولاً همراه خود به آمریکا می‌برد و توسط سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل جمع‌آوری شده‌اند، ترامپ را قانع کند که ایران تهدیدی بزرگ است؛ نه‌تنها برای اسرائیل، بلکه برای غرب، و بنابراین نباید ایران را رها کرد.
از نگاه نتانیاهو، سیاستی که ترامپ در پیش گرفته و بر این اساس اعلام می‌کند که با تداوم و تشدید تحریم‌ها، ایران به‌صورت خودکار تضعیف خواهد شد، در حالی که اقدام مشخصی در زمینه مسائل موشکی و هسته‌ای ایران انجام نمی‌شود، سیاستی خطرناک به شمار می‌رود و باید با جدیت بیشتری به آن پرداخته شود. به اعتقاد وی، اگر این موضوع جدی گرفته نشود، ایران به تقویت توان موشکی خود ادامه خواهد داد و علاوه بر آن، روند غنی‌سازی را نیز مجدداً از سر گرفته و دنبال خواهد کرد. بنابراین، نتانیاهو در آمریکا و در مذاکراتی که انجام خواهد داد، تلاش می‌کند ترامپ را تشویق کند تا این مسیر را ادامه داده و با رویکردی سخت‌گیرانه‌تر، مسئله ایران را در اولویت قرار دهد.