رسانه‌های محلی افغانستان روز از درگیری در مرز مشترک با ایران خبر دادند و اعلام کردند که این درگیری در منطقه ماککی ولسوالی کنگ ولایت نیمروز بین نیرو‌های طالبان و مرزبانان ایرانی رخ داده است. به گزارش تسنیم، بررسی میدانی نیز از وقوع درگیری میان مرزبانان ایران در مرز نیمروز و تعدادی از نیرو‌های طالبان مستقر در مرز افغانستان حکایت دارد.
جزئیاتی درباره درگیری دیروز
این درگیری ظهر دیروز در مرز سیستان و بلوچستان ایران و ولایت نیمروز افغانستان و در مناطقی مانند اطراف روستا‌های ساسولی، حاتم و ماککی رخ داده است. در این درگیری از سلاح‌های سبک و نیمه‌سبک و توپخانه استفاده شده است با این حال اخبار مبنی بر بهره‌گیری نیرو‌های ایرانی از موشک کاملاً کذب است.
اخبار مبنی بر هدف قرار داده شدن فرودگاه زرنج در افغانستان توسط نیرو‌های ایرانی غیرواقعی و کذب است و درگیری‌ها در همان اطراف مناطقی که در بند یک آمد، به وقوع پیوسته است.
همچنین پس از شروع درگیری‌ها مکاتبات و تماس‌هایی میان سفارت ایران در افغانستان و وزارت دفاع دولت طالبان برقرار می‌شود. بر همین اساس از تقریباً گفته می شود که از ظهر دیروز این درگیری‌ها پایان یافته و دو طرف مشغول بررسی چرایی این تنش هستند.
تحویل سفارت به طالبان اشتباه بود
در همین رابطه و در شرایطی که تنش لفظی میان مقامات کشورمان با اعضای طالبان طی چند روز گذشته بر سر حقابه هیرمند بالا گرفته و ایران به صراحت نسب به رفتارهای طالبان هشدار داده است، حشمت الله فلاحت پیشه رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت و گو با فرارو در خصوص نحوه مواجهه ایران با طالبان توضیح می دهد: عمده افرادی که معتقدند باید به افغانستان در ازای دریافت آب چیزی پرداخت شود، به روند کلی مناسبات ایران و افغانستان توجه ندارند. برخی تحلیل‌های انحرافی و اشتباه در این بحث به مسئله جنگ معطوف می‌شود. این طرز تفکر که باید چیزی در ازای آب به افغان‌ها واگذار کنیم، ریشه در سخنان رئیس جمهوری فراری و سابق افغانستان دارد. او (اشرف غنی) در هنگام افتتاح سد کمال خان گفت از این پس، در ازای ارسال آب از ایران نفت می‌گیریم. این سخنان کاملا خلاف معاهده رسمی ایران و افغانستان است و عدم توجه به این معاهده درواقع خلاف امنیت ملی کشور است.»
وی با اشاره به اهمیت آب در عرصه بین الملل افزود: «آب در حال تبدیل شدن به یک معضل بین المللی است. اما بین ایران و افغانستان یکی از مستحکم‌ترین معاهده‌های بین المللی بسته شده است؛ بنابراین اگر افرادی که عادت به باج دادن در سیاست خارجی یا ارائه مشورت‌های انحرافی و مرعوبانه را دارند، باعث شوند ایران مجبور به پرداخت هزینه شود، ایران را به سمتی کشانده اند که خلاف معاهده است. در سایه چنین اشتباهی، رویه‌ای غلط هم شکل می‌گیرد که ایران در آینده از آن متضرر می‌شود. برخی ناظران و تحلیلگران فقط سلاح طالبان را می‌بینند. این در حالی است که ساختار نظامی ایران برای مقابله فرامنطقه‌ای شکل گرفته، هرچند ما هیچ وقت به آن سمت (جنگ) حرکت نمی‌کنیم. در منطقه چالش‌های آبی زیادی وجود دارد (بین عراق با ترکیه، سوریه با ترکیه و ..). تمامی این چالش‌ها به شکل حقوقی حل می‌شود و هرگز تبدیل به چالش سیاسی نمی‌شود.»
این تحلیلگر سیاسی درباره لزوم بی توجهی به تهدید‌های طالبان و شجاعت در برابر طالبان گفت: «اغراق در یاغی گری طالبان اشتباه است. من معتقدم در قبال طالبان، واکنش‌های همراه با ترس و رعب باعث گستاخی طالبان می‌شود. یکی از اشتباهات دولت این بود که سفارت قانونی افغانستان در ایران را تحویل دولت طالبان داد، آن هم بدون این که هیچ ما به ازایی دریافت کند و اتفاقا پس از همین اقدام بود که طالبان دست بالا را در مناسبات با ایران گرفت.»
جنگ هیچ کارکرد مثبتی ندارد
از سوی دیگر قاسم محبعلی، کارشناس سیاست خارجی، درباره لزوم پایبندی به معاهده بین ایران و افغانستان در کنار درک شرایط موجود گفت: «ما باید حق خودمان از سهم آب تعیین شده بر اساس قرارداد دریافت کنیم. این حق ۸۵۰ میلیون متر مکعبی، در سال‌های پر آبی تعیین شده است، بنابراین باید با دقت بیشتری این موضوع را رصد کرد. باید توجه داشته باشیم که افغانستان کم آبی، پر آبی و شرایط مختلفی دارد. البته این قرارداد هیچگاه مطلوب افغان‌ها نبود و حتی فردی را که این قرارداد را امضا کرده بود، اعدام کردند. طبیعتا شرایط تغییر کرده و باید بر اساس شرایط به ماجرا نگاه کنیم.»
مدیرکل اسبق خاورمیانه و شمال آفریقا در وزارت امور خارجه کشور، در خصوص رویکرد طالبان به جنگ بر سر آب گفت: «جنگ با افغانستان درباره حق آبه هیچ کارکرد مثبتی برای ما ندارد و چه بسا افغان‌ها از جنگ خوشحال شوند، چون چیزی برای از دست دادن ندارند. طالبان، گروهی هستند که نان خود را از نزاع با دیگران در می‌آورند و اصلا پول می‌گیرند که بجنگند. افغان‌ها از جنگ وحشتی ندارند و خسارت جنگ با طالبان بر دوش مردم افغانستان و مردم ما خواهد بود و دیگر دولت‌ها نیز از جنگ بین ما سوء استفاده می‌کنند.»
وی در خصوص بهترین روش واکنش به اتفاقات بین ایران و افغانستان گفت: «اولا باید بر قرارداد تکیه کرد و ثانیا ما نباید به سلطه طالبان کمک کنیم. این اشتباه جمهوری اسلامی ایران بود که از فروپاشی دولت قبلی حمایت و تصور کرد که دولت جدید، مناسبات بهتری با ایران خواهد داشت. با این وجود، طبیعیست که مردم افغانستان هم نیاز‌هایی دارند. می‌توانیم در قالب کمک‌های انسان دوستانه، سوخت و مواد غذایی، نظر مثبت طرف مقابل را جلب کرد و دولت فعلی افغانستان را ترغیب کرد که حق آبه ایران را بدون تنش و جنگ و خسارت به ایران پرداخت کند.»