بیش از ۹ سال از شروع فعالیت ستاد احیای دریاچه ارومیه در بهمن ۹۲ می‌گذرد و با وجود این که قرار بود فعالیت این ستاد بتواند در یک برنامه بلندمدت، بزرگترین دریاچه داخلی ایران را به تراز اکولوژیک یعنی وضعیت پایداری زیست‌محیطی آن برساند، اما آخرین آمارها از تراز دریاچه ارومیه از این حکایت دارد که اگرچه با افتتاح فاز اول تونل کانی‌سیب در اوایل اسفند سال گذشته، وضعیت دریاچه کمی بهبود یافته، اما سطح تراز دریاچه در حال حاضر تقریبا معادل همان سطح تراز سال ۹۳ است و در این مدت فعالیت های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری و هزاران میلیارد تومانی که برای احیای دریاچه ارومیه هزینه شده است، عملا تاثیری در بهبود وضعیت این دریاچه نداشته و در بهترین حالت توانسته است جلوی تداوم روند خشک شدن آن را بگیرد.
به نحوی که براساس آمارهای رسمی دولت، تراز دریاچه ارومیه در تاریخ ۱۲ دی ۹۲ یعنی حدود یک ماه قبل از تشکیل ستاد احیا، ۱۲۷۰ متر و ۵۴ سانتی‌متر بود و براساس آخرین آمار اعلام‌شده از تراز دریاچه که یوسف غفارزاده، مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌ای آذربایجان شرقی در تاریخ ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۲ آن را اعلام کرده، هم‌اکنون تراز دریاچه ارومیه ۱۲۷۰ متر و ۴۲ سانتی‌متر است. این در حالی است که سازمان حفاظت محیط‌زیست تراز اکولوژیک دریاچه ارومیه را ۱۲۷۴ متر و ۱۰ سانتی‌متر اعلام کرده و این یعنی در حال حاضر سطح آب دریاچه از سطح آب آن در وضعیت اکولوژیک، ۳ متر و ۶۸ سانتی‌متر پایین‌تر است، آن هم در شرایطی که در نزدیک به ده سال گذشته، نهادی به نام ستاد احیای دریاچه ارومیه در دولت‌های یازدهم، دوازدهم و سیزدهم فعالیت کرده است و مهمترین هدف از تشکیل این ستاد در شروع فعالیت آن، رساندن دریاچه به تراز اکولوژیک اعلام شده بود.
اما در حالی امروز شاهد چنین وضعیتی برای دریاچه ارومیه هستیم که در نزدیک به یک دهه گذشته، ده‌ها هزار میلیارد تومان به صورت ریالی و ارزی برای احیای این دریاچه هزینه شده و اخیرا علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت اعلام کرده است که دولت سیزدهم ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان دیگر در طول سال ۱۴۰۲ برای تکمیل پروژه تونل کانی‌سیب و دیگر برنامه‌های لازم برای احیای دریاچه ارومیه اختصاص خواهد داد. این در حالی است که براساس اظهارات عیسی کلانتری، رئیس پیشین ستاد احیای دریاچه ارومیه در گفت‌وگو با ایلنا، از ابتدای شروع فعالیت این ستاد تا کنون با احتساب ارزش روز ریال، حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان به صورت ریالی از منابع عمومی کشور یا به صورت ارزی و با برداشت از منابع صندوق توسعه ملی برای احیای دریاچه ارومیه هزینه شده است. 
البته عیسی کلانتری که از فروردین ۹۳ تا مهر ۱۴۰۰ ریاست ستاد احیای دریاچه ارومیه را برعهده داشت، در بخش نخست گفت‌وگو با ایلنا به مباحث دیگری درباره دریاچه ارومیه نیز پرداخت و مهمترین دلایل به نتیجه نرسیدن برنامه‌های احیای دریاچه در طول سال‌های فعالیت ستاد احیا را عدم تامین حقابه محیط‌زیستی دریاچه ارومیه توسط وزارت نیرو بخصوص در دو سال آبی گذشته دانست و تاکید کرد که باز بودن دست وزارت نیرو برای تخصیص یا عدم تخصیص حقابه‌های زیست‌محیطی به دلیل اشکالات موجود در «قانون توزیع عادلانه آب» و تقدم تخصیص سهم آب کشاورزی و صنعت بر حقابه‌های محیط‌زیستی در فرآیندهای اجرایی، تاخیر یک‌ساله در تکمیل تونل کانی‌سیب و تکمیل نشدن به‌موقع سایر پروژه‌های سخت‌افزاری مربوط به احیای دریاچه ارومیه نظیر تصفیه‌خانه شهرهای ارومیه و تبریز و تونل انتقال آب از سد سیلوه، از دیگر علل وضعیت نامناسب امروز دریاچه است. 
تنها حدود ۳ درصد اعتبارات احیای دریاچه توسط دولت سیزدهم تخصیص داده شده است 
کلانتری در ابتدای اظهارات خود در گفت‌وگو با ایلنا در پاسخ به این سوال که از ابتدای فعالیت ستاد احیای دریاچه ارومیه تا امروز، چه مقدار از بودجه و منابع مالی کشور به صورت اختصاصی برای احیای این دریاچه هزینه شده است، توضیح داد: اگر براساس قیمت‌های شناور یعنی مطابق ارزش امروز ریال حساب کنیم، در دولت‌های یازدهم و دوازدهم حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان به صورت ریالی برای احیای دریاچه ارومیه هزینه شد. دولت سیزدهم نیز تا کنون حدود یک هزار و ۱۵۰ میلیارد تومان در این زمینه هزینه کرده است. 
۵ برابر شدن مصرف آب کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه
رئیس سابق سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به افزایش محسوس سطح زیر کشت در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در دهه‌های اخیر گفت: برآوردها نشان می‌دهد، میزان مصرف آب کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه، بیش از ۵ برابر شد و این مساله باعث شد که برای چند دهه متوالی، از سهم آبی که به صورت طبیعی وارد دریاچه می‌شد، کاسته شود. این در حالی است که در بسیاری از موارد، تولید محصولات آب‌بر در حوضه آبریز دریاچه ارومیه حتی با دیدگاه صرفا اقتصادی نیز به صرفه نبود، اما به دلیل توجه خاصی که به موضوع خودکفایی وجود داشت، به تولید این محصولات در این حوضه آبریز مجوز داده شد، بدون این که به نقش این اقدام در کاهش حجم آب ورودی به دریاچه ارومیه توجه شود. 
ترویج کشت نشائی چغندر و تغییر الگوی کشت برای کاهش مصرف آب کشاورزی 
کلانتری درباره سایر اقدامات نرم‌افزاری انجام‌شده برای کاهش مصرف آب کشاورزی در طول دوره ریاست خود بر ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز توضیح داد: ما با کمک وزارت جهاد کشاورزی، سیستم آبیاری بخش زیادی از اراضی کشت چغندر در حوضه آبریز دریاچه ارومیه را نواری کردیم و همچنین کشت نشائی را به عنوان جایگزین بذرکاری برای کشت چغندر در منطقه ترویج کردیم؛ زیرا وقتی چغندر قند به جای بذکاری با روش نشاکاری کشت می‌شود، سالانه در هر هکتار حدود ۲ هزار و ۳۰۰ تا ۲ هزار و ۵۰۰ متر مکعب آب کمتری مصرف می‌شود. 
بیشتر مردم فهمیده‌اند که اگر دریاچه نباشد، کل اقتصاد منطقه نابود خواهد شد 
کلانتری در پاسخ به این سوال که براساس هدف‌گذاری‌های اولیه ستاد احیا، قرار بود اقدامات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری لازم برای احیای دریاچه ارومیه چه زمانی به پایان برسد، توضیح داد: آنچه ما در ابتدا در ستاد احیا پیش‌بینی کرده بودیم، این بود که پروژه‌های سخت‌افزاری تا پایان سال ۱۴۰۰ تمام شود و اقدامات نرم‌افزاری لازم برای احیای دریاچه نیز تا سال ۱۴۰۸ به نتیجه برسد. اما در حال حاضر به نظر می‌رسد که پروژه های سخت‌افزاری تا پایان ۱۴۰۲ به اتمام خواهد رسید، اما به نتیجه رسیدن برنامه‌های نرم‌افزاری مورد نیاز برای احیای دریاچه ارومیه، حداقل تا سال ۱۴۱۲ طول می‌کشد. 
وی در ادامه تاکید کرد: با وجود این که هنوز بخش‌هایی از جوامع محلی منطقه برای صرفه‌جویی در مصرف آب کشاورزی همراهی نمی‌کنند، اما خوشبختانه اکنون بیشتر مردم فهمیده‌اند که اگر دریاچه ارومیه نباشد، کل اقتصاد منطقه نابود خواهد شد، ولی بازهم نیاز است که برای به بار نشستن برنامه‌های نرم‌افزاری لازم برای احیای دریاچه ارومیه، کشاورزان و باغداران منطقه با صرفه‌جویی در مصرف آب همراه‌تر شوند و دولت هم جلوی توسعه کشت آبی را بگیرد، چاه‌های غیرمجاز باقیمانده را هرچه سریع‌تر پلمب کند و در جلوگیری از انحراف غیرمجاز آب رودخانه‌ها به سمت اراضی کشاورزی و باغی جدی‌تر عمل کند. 
افزایش ۸ درجه‌ای نوسانات دمایی سالانه منطقه، با از بین رفتن دریاچه ارومیه 
کلانتری با تاکید بر این که احیای دریاچه ارومیه حتی از نظر اقتصادی نیز کاملا به نفع آینده کشور خواهد بود، خاطرنشان کرد: بخش کشاورزی حدود ۹۰ درصد منابع آبی حوضه آبریز دریاچه ارومیه را مصرف می‌کند و کل درآمد حاصل از این بخش در این منطقه ۱.۱ میلیارد دلار در سال است، این در حالی است که اگر نخواهیم در مصرف آب بخش کشاورزی صرفه‌جویی کنیم و دریاچه ارومیه به سمت خشک شدن بیشتر پیش برود، قطعا در بلندمدت سالانه میلیاردها دلار هزینه بر کشور تحمیل خواهد شد که بسیار بیشتر از درآمد بخش کشاورزی در این حوضه آبریز است. اما مساله حفاظت از محیط‌زیست هیچ جایگاهی در اقتصاد کلان کشور ندارد و به همین دلیل است که هنوز هم نسبت به لزوم کاهش مصرف آب کشاورزی توجه لازم صورت نمی‌گیرد. وی در پایان تصریح کرد: مسائلی مثل تغییرات ژنتیکی احتمالی در انسان‌ها، حیوانات و گیاهان، آسیب‌های وارده بر سلامت شهروندان، خسارت دیدن اقتصاد کشاوزی منطقه و بروز غبارهای نمکی که می‌تواند تا محدوده ۵۰۰ کیلومتری اطراف دریاچه ارومیه را تحت تاثیر قرار دهد، همگی از جمله خسارت‌های ناپیدای خشک شدن این دریاچه است که هنوز هم به صورت کامل اطلاعاتی درباره آن نداریم. البته هرچقدر هم مدل‌سازی انجام دهیم، بازهم هیچ‌وقت نمی‌توانیم دقیقا بفهمیم که اگر دریاچه به صورت کامل خشک شود، چه تبعاتی برای زیست جانداران منطقه ایجاد خواهد شد.