انتشار خبر‌های مختلف درباره آزادسازی منابع ارزی ایران، در حال حاضر بازار‌ها را وارد فاز تازه‌ای کرده است. یک عضو اتاق بازرگانی ایران عراق از آزاد شدن ۲ میلیارد دلار بلوکه شده و رییس کل بانک مرکزی از دسترسی سریع به ۶.۷ میلیارد دلار از منابع موجود ایران در صندوق بین المللی پول خبر می‌دهد.
به اعتقاد تحلیلگران، ورود منابع ارزی جدید به کشور باعث کاهش قیمت دلار در بازار و به تبع آن، تغییر مسیر سایر بازار‌ها خواهد شد. اما این شرایط در حالی به وجود می‌آید که به گواه کارشناسان، مسیر تورم را تغییر نمی‌دهد و کاهشی نمی‌کند. به باور آن‌ها، از نظر واقعیت‌های اقتصادی تعادلی در ارز مورد نیاز و ارز ورودی دیده نمی‌شود.
در این خصوص حسین محمودی‌اصل درباره وضعیت بازار‌ها می‌گوید: با انتشار خبر سلطان عمان در هفته گذشته بازار‌ها به وضعیت انتظار رسیدند؛ هر چند قبل از آن نیز رکود مشهود بود.
رویای دلار زدایی
در همین حال اما عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران اخیرا گفته است که دلارزدایی و مبارزه با دلار اولویت اول اقتصاد در شرایط تحریم‌ ایران نیست و ما همچنان در لیست سیاه FATF هستیم. مهراد عباد در گفت‌وگو با ایلنا، با اشاره به حذف دلار در پروسه واردات، گفت: در حال حاضر هیچ وارداتی بر مبنای دلار ثبت سفارش نمی‌شود اما ممکن است در زمان پرداخت هر نرخی پرداخت شود. به عبارت دیگر تخصیص ارز بر مبنای دلار است اما بانک مرکزی نظارتی ندارد که با چه واحد پولی پرداخت می‌شود؛ در بحث صادرات غیرنفتی بخش خصوصی که حدود 20 درصد از کل صادرات است که آنها هم نمی‌توانند با دلار ارز را باز نمی‌گردانند مگر اینکه افرادی اسکناس بگیرند و به ایران می‌آورند و آن را می‌فروشند.
این در حالی است که قیمت دلار در بازار نیمه‌تعطیل روز شنبه با روند کاهشی روبه‌رو و در کانال ۵۰ هزار تومانی معامله شد. اسکناس دلار در آخرین معامله بازار آزاد با قیمت ۵۰ هزار و ۶۴۰ تومان مبادله شد.سایه اخبار سیاسی هنوز بر سر بازار ارز است. به نظر می‌رسد در روز‌هایی که دست سیاست‌گذار از هر اهرمی برای مهار قیمت در بازار‌های مالی خالی است رویداد‌های مساعد سیاسی همانند چوب جادو قیمت دلار را در محدوده ۵۰ تا ۵۲ هزار تومانی فریز کرده است.نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته با حضور نمایندگان ۳۵ کشور عضو این شورا در وین آغاز به کار کرد.
در این نشست که تا جمعه ادامه دارد مسائل مختلف درباره ایمنی هسته‌ای، اجرای توافقنامه پادمان و تقویت فعالیت‌های علمی و پژوهشی آژانس در دستور کار قرار دارد.
سیگنالی برای نجات بازار
اما آنچه این نشست را برای بازار‌های مالی کشورمان با اهمیت می‌کند، تصمیماتی است که درباره موضوع هسته‌ای ایران گرفته می‌شود و تاثیری است که این تصمیمات بر ادامه روند برجام دارد.قوی‌ترین سیگنالی که توانسته مانع پیشروی قیمت دلار در روند صعودی شود همین اخبار مساعد در حوزه برجام و گشایش ارتباط با سایر کشورهاست.
با توجه به تلاش ایران و برخی کشور‌های همسایه نظیر عمان برای برقراری روابط مساعد و دوستانه کشورمان در حوزه سیاسی با سایر کشورها، می‌توان امید داشت که قیمت دلار در روز‌های باقیمانده از هفته جاری بر مدار افزایشی نباشد و در مرز کریدور ۴۰ و ۵۰ هزار تومانی نوسان محدودی داشته باشد. این در حالی است که حتی اگر توافق کاملی در حوزه برجام رخ دهد، سایه انتظارات تورمی بر سر بازار‌ها و اقتصاد کشور گسترده است و حل این معضل مستلزم صرف زمان و سیاست‌های صحیح اقتصادی است.
در همین حال عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران؛ با بیان اینکه خرید و فروش‌های دولتی با دلار انجام می‌شود، گفت: بیشترین تبادل دلار با خرید و فروش‌های دولتی و فروش نفت انجام می‌شود؛ بسیاری از کشورها تمایل دارند که با دلار پرداختی‌ها را انجام بدهند اما سالهاست که پرداختی انجام نمی‌شود و کره جنوبی و عراق پول ایران را نمی‌دهند؛ به نظر می‌رسد حذف دلار از تجارت خارجی یک بحث ایدئولوژیک است و چین با هدف اقتصاد اول و دوم شدن در دنیا این بحث را طرح و تلاش‌هایی در زمینه دلارزدایی و تیم‌کشی را آغاز کرده است چراکه مایل است نفر اول اقتصاد دنیا باشد.
به گفته این فعال اقتصادی؛ دلارزدایی و مبارزه با دلار اولویت اول اقتصاد در شرایط تحریم‌ ایران نیست و ما همچنان در لیست سیاه Fatf هستیم؛ و به نظر می‌رسد نتوانیم در این زمینه کار چندانی انجام بدهیم.
ارزهای دیگر توان رقابت ندارند
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی دلار را ارز یکتا در دنیا ندانست و افزود: ارزهای دیگر قابل رقابت با دلار هستند اما شرایط فعلی اقتصاد کشور تحمل بحث‌های حاشیه‌ای را ندارد و نیازمند برقراری رابطه خوب با دنیا و از سر گیری مراودات بانکی و ... است و در گام بعدی می‌توان دلارزدایی را پیش بگیریم. برای صادرکننده اهمیتی ندارد که با چه ارزی پول را بازگرداند و صادرکننده‌ایی که 3 سال است پولش را از عراقی‌ها دریافت نکرده برای او اهمیتی ندارد که با چه ارزی مطالبه خود را دریافت می‌کند.
وی با بیان اینکه دولت در ازای فروش نفت حاضر است که گندم دریافت کنند، تصریح کرد: بخشی از پول نفت باید به صندوق توسعه ملی برود و برای ایجاد و توسعه زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری شود. اما در شرایط فعلی دولت نظر موافق خود را نسبت به تهاتر نیز اعلام کرده است اما به نظر بنده تهاتر گزینه مناسبی نیست به عنوان مثال عراق اصرار دارد که در ازای پول به ایران مواد غذایی بدهد این در حالیست که ما یکی از صادرکنندگان مواد غذایی به این کشور هستیم.
وی با تاکید بر اینکه نمی‌توان با واحد پول مبارزه کرد، اضافه کرد: چرا باید یک واحد پول را ایدئولوژیک کنیم هم اکنون بسیاری از کسب و کارها با دلار مراودات تجاری خود را پیش می‌برند و در سالهای اخیر Wto سیاست یکسان‌سازی تجارت را دنبال کرده است و اینکه ما بخواهیم ارز در تجارت را جا به جا کنیم در واقع کار خود را پیچیده می‌کنیم.
عباد با بیان اینکه قیمت ارز در کشور تحت تاثیر بحث‌های روانی است، افزود: اقدام بنیادی کلان در بحث اقتصاد انجام نشده است که قیمت دلار بالا و پایین برود و یا آن را ثابت نگه داریم. قیمت ارز تحت تاثیر اخبار است و بهترین خبر در حد هزار تومان قیمت ارز را کاهش می‌دهد اما من موافق توئیت‌ زدن‌ها درباره ارز نیستم چراکه نرخ ارز را باید بازار آزاد تعیین کند و نباید اخبار قیمت را تغییر بدهند. وی در پایان بخش خصوصی را عامل تصمیم گیرنده در نرخ ارز ندانست و گفت: شفافیت در زمینه ورود ارز و نحوه خرج شدن آن لازم است؛ یکسری افراد خاص اطلاعات خاص در زمینه ارز دارند اما آنچه مسلم است شرکت‌های واردکننده ماه‌هاست که منتظر تخصیص ارز هستند.