کد خبر: 12011 | صفحه ۹ | تولید و تجارت | تاریخ: 17 تیر 1402
مسیرهای تجاری و صادراتی ایران، همچنان مغفول مانده است
توسعه تجارت خارجی از حرف تا عمل
پس از فاطمی امین، عباس علیآبادی بر کرسی وزارت صمت نشست و از استراتژیهای خود برای حرکت بخش صنعت، معدن و تجارت کشور گفت. وزیر پیشنهادی صمت، پس از تاکید بر لزوم تقویت تولید صادراتمحور، توسعه زیرساختهای کشور از طریق دیپلماسی تجاری - اقتصادی را دومین استراتژی خود برشمرد. علیآبادی همچنین بر لزوم توسعه حضور در بازارهای منطقه از جمله روسیه، ترکیه، عراق، کشورهای حاشیه خلیج فارس، پاکستان و افغانستان تاکید کرد. وزیر جدید صمت معتقد است باید با کشورهای حوزه CIS ارتباط ارگانیک و اقتصاد صنعتی برقرار کنیم تا بتوان کالاهایی که در آن مزیت نسبی بالایی داریم، به این کشورها صادر کنیم. به نظر میرسد هرچقدر که فاطمی امین رویکردی صنعتگرا داشت، به نظر میرسد علیآبادی توجه به تجارت خارجی دارد و باید دید در ادامه برنامههای خود، تحقق این اهداف را چگونه تدوین خواهد کرد. در این میان فعالان بازرگانی بر این باورند توسعه تجارت نیازمند بهرهگیری از ابزار و لوازم مختص به خود است.
در همین حال اما بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده، مجموع مبادلات بازرگانی ایران در بهار امسال به بیش از ۲۶ میلیارد دلار رسید که چین مانند سالهای گذشته در صدر جدول شرکای تجاری ایران قرار دارد و مجموع مبادلات بازرگانی خود را با ایران را به رقمی بیش از ۷.۵ میلیارد دلار رسانده است.
به گزارش ایسنا، جدیدترین گزارش گمرک جمهوری اسلامی ایران نشان میدهد که در سه ماهه نخست سال جاری میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به استثنای نفت خام، نفت کوره و نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمدانی) بالغ بر ۳۵ میلیون و ۴۹۵ هزار تن، به ارزش ۱۲ میلیارد و ۴۶۲ میلیون دلار بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش ۲۴.۴۲ درصدی در وزن و کاهش ۸.۸۴ درصدی در ارزش دلاری داشته است.
همچنین میزان واردات کشور در این مدت با افزایشی یک درصدی در وزن و ۵.۷۹ درصدی در ارزش دلاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به ارقام هشت میلیون و ۵۵۷ هزار تن و ۱۴ میلیارد و ۱۹ هزار دلار رسیده است.
چین صدرنشین خریداران کالای ایرانی ماند
در بهار امسال بیشترین میزان صادرات ایران به مقصد کشورهای «چین»، با رقمی بالغ بر سه میلیارد و ۵۴۰ میلیون دلار و سهم ۲۸.۴۰ درصدی از کل ارزش صادرات، «عراق» با دو میلیارد و ۳۴۹ میلیون دلار و سهم ۱۸.۸۵ درصدی، «ترکیه» با یک میلیارد و و ۷۳۵ میلیون دلار و سهم ۱۳.۹۲ درصدی، امارات متحده عربی با یک میلیون و ۳۴۳ میلیون دلار و سهم ۱۰.۷۸ درصدی و هند با ۴۸۹ میلیون دلار و سهم ۳.۹۲ درصدی از کل صادرات، صورت گرفته است.
امارات بزرگترین فروشنده در بازار ایران
در همین بازه زمانی، امارات متحده عربی با اختصاص رقمی بالغ بر چهار میلیارد و ۹۶ میلیون دلار و سهمی در حدود ۲۹.۲۲ درصد از کل ارزش واردات در جایگاه نخست کشورهای طرف معامله قرار گرفته است.
پس از آن، کشورهای «چین» با چهار میلیارد و ۳۶ میلیون دلار و سهم ۲۸.۷۹، درصدی، «ترکیه» با یک میلیون و ۵۳۸ میلیون دلار و سهم ۱۰.۹۷ درصدی، «آلمان» با ۵۴۸ میلیون دلار و سهم ۳.۹۱ درصدی و «هند» با ۵۰۱ میلیون دلار و سهم ۳.۵۷ درصدی از کل ارزش، واردات جزو کشورهای عمده طرف معامله واردات بوده اند.در سه ماهه نخست سال جاری میزان ترانزیت خارجی کشور در حدود سه میلیون و ۵۳۹ هزار تن بوده است که نسبت به رقم سه میلیون و ۸۴۱ هزار تن بهار سال گذشته کاهش ۷.۸۶ درصدی را تجربه کرده است.
اما در رابطه با تقویت روابط تجاری یکی از مهمترین این ابزارها، استفاده از ظرفیت اتاقهای بازرگانی است. اتاقهای بازرگانی مشترک با هدف ایجاد یک فضای همکاری و تبادل اطلاعات در حوزه تجارت و صنعت بین کشورها فعال بوده و از ظرفیتهای بالایی در این حوزه برخوردارند؛ بنابراین به نظر میرسد اگر علیآبادی تمرکز بر توسعه روابط تجاری با کشورهای همسایه دارد، باید از فرصت اتاقهای بازرگانی مشترک در راستای تحقق اهداف عنوان شده استفاده کند. در غیر این صورت، برنامهها چیزی جز شعار نخواهند بود.
ظرفیت توسعه تجارت خارجی
در همین زمینه فرشید فرزانگان، عضو اتاق مشترک بازرگانی ایران و امارات در گفتوگو با اقتصاد ۲۴ گفت: به طور کلی مهمترین هدف و رسالت بازرگانان در اتاقهای بازرگانی مشترک، توسعه تجارت و ارتقای روابط تجاری است. بازرگانان در تلاشند تا به شکلدهی محیط تجاری مطلوب بین کشورها کمک کرده و در راستای اهداف مشخصی فعالیت میکنند. از مهمترین این اهداف میتوان به تسهیل و ترویج تجارت اشاره کرد. بازرگانان در اتاقهای بازرگانی مشترک تلاش میکنند تا موانع تجاری را کاهش دهند و راهکارها و فرصتهای جدیدی برای تجارت ارائه دهند. آنها به ترویج صادرات و واردات، ایجاد فرصتهای تجاری بین شرکتها و شبکهسازی میان بازرگانان مشغول هستند.
وی ادامه داد: همچنین ارتقای دسترسی به بازارها از دیگر اهداف و برنامههای اتاقهای بازرگانی مشترک است. بازرگانان در تلاشند تا دسترسی شرکتها به بازارهای جدید را تسهیل کرده و به ترویج تجارت خارجی و ورود به بازارهای جدید بپردازند. به این منظور ارائه راهکارهای متناسب به شرکتها و واحدهای تولیدی در راستای افزایش حضور در بازارهای جهانی، از جمله اقدامات جدی اتاقهای بازرگانی است.
همکاری اتاقهای بازرگانی با صنایع
فرزانگان در ادامه صحبتهای خود به در همتنیدگی تجارت و صنعت اشاره کرد و در اینباره به اقتصاد ۲۴ گفت: نمایندگی بخش تولید و دفاع از منافع صنایع، از دیگر اهداف اصلی اتاقهای بازرگانی مشترک است. بازرگانان در اتاقهای بازرگانی مشترک نمایندگان کسبوکارها هستند و به دفاع از منافع تجاری و حقوق واحدهای تولیدی و صنعتی میپردازند. آنها میکوشند تا نقشی فعال در حسن اخلاق تجارت کسبوکارها در قبال دولت و سایر نهادها داشته باشند.
این فعال بازرگانی خاطرنشان کرد: تبادل اطلاعات و آموزش، از دیگر ظرفیتهای اتاقهای بازرگانی مشترک است. بازرگانان در تلاشند تا فرصتهای تبادل اطلاعات، تجارب و دانش را بین شرکتها و کسبوکارها فراهم کنند. آنها میتوانند با ارائه خدمات و مشاوره و آموزش، بستری را برای بهبود دانش و فناوری، بهبود کیفیت محصولات و خدمات، بهبود فرایندها و نوآوری در کسبوکارها و صنایع ایجاد کنند؛ بنابراین محوریت فعالیتهای اتاقهای بازرگانی تنها تجارت نبوده و ارتباط مستقیمی با صنعت دارند.
لزوم توسعه روابط دولت با اتاقهای بازرگانی
عضو اتاق مشترک بازرگانی ایران و امارات در پایان تاکید کرد: نباید فراموش کرد اتاقهای بازرگانی مشترک ابزاری مهم برای توسعه تجارت و ایجاد ارتباطات تجاری به شمار میروند. با تلاش مستمر و همکاری با سایر نهادها، این نهادهای تجاری میتوانند به تحقق اهداف مورد نظر خود و همچنین توسعه روابط تجاری ایران با کشورهای مختلف کمک کنند. تا به امروز از ظرفیت اتاقهای بازرگانی مشترک آنطور که باید و شاید استفاده نشده است؛ اما اگر وزیر جدید صمت توجه خود را به توسعه روابط تجاری در بستری امن و فعال متمرکز کرده، پس ناچار به بهرهگیری از اتاقهای بازرگانی است.