گروه بین الملل - پیامدها اظهارات و اقدامات واکنش برانگیز سفر رئیس جمهوری چین در ریاض همچنان در محافل خبری و کارشناسی کشورمان ادامه دارد. شی‌جین پینگ رئیس جمهوری چین که برای سفری سه روزه به عربستان سفر کرده است در نشست شورای همکاری خلیج فارس و همچنین جلسه سران چین و عرب در همسویی با عربستان و برخی کشورهای منطقه اظهارات را در قالب بیانیه مورد تایید قرار داد که بسیار تامل برانگیز بود.
در ابتدا در نشست سران چین و عربستان، دو طرف از ایران خواستند ضمن همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی در امور سایر کشورها مداخله نکند. اما مهمتر از این دیدگاه مطرح شده بند 12 بیانیه نشست شورای همکاری خلیج فارس با رئیس جمهوری چین است که در آن ادعا شده ایران بر سر جزایر سه گانه با امارات همکاری کند. این امر دیگر از نظر اعلامی و همسویی به موضوع تمامیت ارضی ایران مرتبط می‌شود که لزوم بحث و بررسی در خصوص آن از اهمیت زیادی برخوردار است. همچین شی‌جین‌پینگ رئیس جمهوری چین در خلال بازدیدش از عربستان سعودی با رئیس شورای سیاستی یمن که دست‌نشانده سعودی‌هاست نیز حمایت کرد.
در همین رابطه و در واکنش به چنین اقداماتی به خصوص بحث مطرح شده در مورد جزایر سه گانه، شنبه شب حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران در توئیتی نوشت: «جزایر سه گانه ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ در خلیج فارس، اجزای جدایی‌ناپذیر خاک پاک ایران است و به این مام میهن تعلق ابدی دارند. در ضرورت احترام به تمامیت ارضی ایران با هیچ طرفی تعارف نداریم.»
از سوی دیگر ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه نیز با محکوم کردن اتهامات بی اساس بیانیه پایانی نشست ۴۳ سران شورای همکاری خلیج فارس، صدور اینگونه بیانیه‌ها را تکرار سیاست شکست خورده ایران هراسی خواند که فقط می‌تواند تلاشی بیهوده برای پوشاندن اقدامات بحران آفرین برخی کشورهای این شورا در حمایت مالی، سیاسی و لجستیکی از گروه‌های تروریستی و زخم عمیق مردم رنج دیده کشورهای بحران زده منطقه باشد.
کنعانی اشاره بیانیه این شورا درخصوص موضوعات مرتبط با برنامه هسته‌ای کشورمان را مردود دانست و افزود: کشورهایی که تمام تلاش خود را برای ناکام گذاشتن توافق هسته ای به کار بسته بودند، اکنون با نادیده گرفتن پایبندی کامل ایران به برجام و قوانین بین‌المللی، نسبت به اقدامات مشروع ایران معترض شده‌اند.
سخنگوی وزارت امور خارجه با تاکید مجدد بر مواضع اصولی کشورمان، جزایر سه گانه ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک را جزو لاینفک و ابدی سرزمین جمهوری اسلامی ایران دانست و افزود: جمهوری اسلامی ایران هرگونه ادعایی بر این جزایر را امری بی ثبات کننده، دخالت در امور داخلی و قلمرو سرزمینی خود دانسته و آن را به شدت محکوم می‌کند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران، با اشاره به دیدار سفیر چین با دستیار آسیا و اقیانوسیه وزیر امور خارجه  جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد: در این ملاقات نسبت به ورود بیانیه مذکور  به موضوع تمامیت ارضی ایران ابراز ناخرسندی شدید شد و تاکید گردید جزایر سه گانه ایرانی خلیج فارس جزو لاینفک تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران است که مانند هر بخش دیگر از سرزمین ایران هرگز موضوع مذاکره با هیچ کشوری نبوده و نخواهد بود.
شوک به ایران
در همین رابطه سعید آجرلو کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به دیدارهای رئیسئ جمهور چین در عربستان، گفت: نزدیکی چین به اعراب به ویژه عربستان پیغامی در دو سطح دارد که توجه نکردن به هر سمت آن دارای پیامد منفی است.
وی افزود: سطح اول ذیل تقابل چین و آمریکا قابل توضیح و تفسیر است. در واقع پیام مشترکی برای آمریکا از غرب و شرق آسیا صادر شده است. صدای نفس چین به عنوان مدعی شکستن نظام تک قطبی کاملا به گوش آمریکا رسیده و طبیعی است که رابطه گرم اعراب با این کشور مدعی ابرقدرتی، خبری بد برای آمریکا است. حتی اگر ایالات متحده، این رابطه را به سیاست «موازنه مثبت» دولت سعودی تقلیل دهد، اما نمی تواند پیام صادر شده از غرب و شرق آسیا را نادیده بگیرد. در باطن این پیام نوعی از به چالش کشیدن هژمونی آمریکا وجود دارد.
به گزارش ایسنا، آجرلو افزود: وجه دوم را اما باید ذیل روابط منطقه ای و پیامی برای تهران تحلیل کرد. طبیعی است که رابطه گرم چین با دولت سعودی که علاوه بر بنیان نهادن رادیکالیسم در منطقه به تداوم آن کمک می کند و در عین حال خصومت با ایران را ترک نکرده، خبر خوبی برای تهران نیست. شریک شدن چین با ادعاهای منطقه ای، هسته ای و سرزمینی اعراب علیه ایران یک پدیده جدید و نگران کننده است. چرا چین حاضر شده بخشی از سیاست سنتی اعراب علیه ایران باشد؟ آیا منفعت مشارکت سیاسی با اعراب بیشتر از هزینه دلخوری تهران است؟ واقعیت این است که رفتار چین برای ایران شوکه کننده و غیرقابل فهم است چرا که نگاه ما به شرق نگاهی آرمانی و هویتی بوده در حالی که فهم چین از سیاست مانند روسیه منفعت محور و ماکیاولیستی است. ما باید به سرعت از این مرحله شوک آمیز عبور کنیم ؛ قبل از هر چیز مساله جاه طلبی اعراب و میل آنها به ایفای نقش در آینده منطقه و جهان را درک کنیم. نگاه چین به ایران و عربستان را که کاملا منفعت گرایانه است بفهمیم و بعد روابط سیاسی و اقتصادی را در حالت توازن قرار دهیم. «شرق ستیزی» یا «شرق گریزی» اصلاح طلبان و دولت روحانی حاصل نشناختن واقعیت چین و یا یکجانبه دیدن واقعیت بود و ضررهای بزرگی برای کشور داشت.
به گفته وی، در یک سال و نیم گذشته اما صرفا به نگرش هویتی و ارزشی به مساله چین متکی بوده ایم حال آنکه در نگاه چینی بر خلاف بسیاری از کشورها، «اقتصاد» بر «ارزش» اولویت دارد. اساسا خیزش آرام چین بر همین مبنا شکل گرفته و تنظیمات اقتصادی و منفعتی دارد و در صحنه عمل تا اطلاع ثانوی نه درگیر لیبرالیسم است نه سوسیالیسم.وی تاکید کرد: اکنون زمان تعیین تکلیف پرونده چین در ایران است که باید از تغییر نگرش در سطح سیاست داخلی آغاز و به راهبرد سیاست خارجی و اجرای درست این راهبرد بینجامد. سه ضلع نگاه واقعی، سیاست گذاری هدفمند، کارگزار حرفه‌ای و قدرتمند زمینه ساز عبور از ادبیات هویتی « شانگهای» به «منفعت محور شدن» این روابط است. زمان هست ولی کم؛ نه آن چنان فراخ و نه از دست رفته.
واکنش تند نمایندگان مجلس
گفتنی است برخی از نمایندگان مجلس نیز روز گذشته در واکنش به ادعاهای مطرح شده در بیانیه شورای همکاری خلیج فارس اظهارات و پیام‌هایی را منتشر کردند که بخشی از آنها به شرح زیر است.
به عنوان مثال احمد نادری نماینده تهران، گفت: رویا فروشی به کشورهای منطقه و حاشیه خلیج فارس، از امریکا و غرب به چین و شرق رسیده! این ضرب‌المثل فارسی که کل اگر طبیب بودی، سر خود دوا نمودی؛ مصداق بارز امید کشورهای حاشیه خلیج فارس به چین است که سال‌ها درگیر تایوان مانده!چینی ها گنده‌تر از دهانشان حرف نزنند. جانم فدای ایران.
جلال رشیدی کوچی نماینده مرودشت نیز اعلام کرد: دولت چین بداند صحبت راجع به هر چیزی جز حق مالکیت ایران بر جزایر سه‌گانه آتش بر خرمن صلح در منطقه غرب آسیاست. ما بر سر تمامیت ارضی خود با هیچ کس تعارف نداریم، چه غرب باشد چه شرق.
سیدنظام الدین موسوی نماینده تهران و عضو هیات رئیسه مجلس هم در پیامی اعلام کرد: دولت چین باید بداند تمامیت ارضی ایران خط قرمز ماست و در این باره با هیچ کس تعارف نداریم.
هر دولتی، در هر شرایطی و با هر بهانه ای بخواهد درباره یک سانتی متر از این مرز پرگهر اما و اگر کند، پاسخ قاطعی از ملت و نظام ایران دریافت خواهد کرد. امیدواریم بفهمند و سریعاً جبران کنند. همانطور که ایران در خصوص تایوان دخالتی ندارد انتظار است چین نیز از دخالت‌های تفرقه افکن پرهیز کند.
روح الله حضرت پور نماینده ارومیه نیز در پیامی گفت: ادعای اخیر دولت چین در خصوص جزایر سه‌گانه ایران، نقض آشکار تعهدات بین‌المللی این کشور از جمله پیمان شانگهای است و واکنش وزارت خارجه و عملکرد وزیری که قبلا به زبان چینی هم توئیت می‌زد، کافی و متناسب نیست.
استاندارد دوگانه وزارت خارجه در قبال رفتارهای بین‌المللی غرب و شرق برای ملت ایران قابل تحمل نیست. اگر وزارت خارجه در مسائل مختلف از جمله کشتار مسلمانان در چین با قاطعیت رفتار می‌کرد، امروز شاهد این گستاخی‌ها نبودیم. حمایت‌های چین از برنامه هسته‌ای ایران در سالهای گذاشته از یک عمق منفعت‌طلبانه نشات می‌گیرد و اگر روزی این منافع از بین برود، این کشور نیز ممکن است در قالب یک کشور متخاصم در مقابل ایران قرار گیرد. متاسفانه برخی آقایان در داخل کشور نمی‌خواهند این واقعیت‌ها را ببینند.