کد خبر: 14253 | صفحه ۹ | تولید و تجارت | تاریخ: 29 مرداد 1402
مدیرعامل اتحادیه سراسری تولیدکنندگان دام سبک: سرانه مصرف ایرانیان کاهش یافت
معمای گرانی گوشت
مدیرعامل اتحادیه سراسری تولیدکنندگان دام سبک گفت: دام زندهی ایران به عمان، کویت و عراق از مرز خشکی و دریا قاچاق میشود.
قیمت دام زنده گوسفندی به کیلویی ۱۸۷هزار تومان رسیده است. همین گوسفند زمانی که به شقه تبدیل میشود قیمت آن در میدان میوه و ترهبار بهمن تهران به ۳۵۰ تا ۴۰۰ و در سایر بازارهای کشور به بیشتر از ۴۰۰هزار تومان میرسد.
در همین حال اما افشین صدر دادرس در گفتوگو با خبرآنلاین، دربارهی دلایل بالا بودن قیمت گوشت در بازار گفت: متاسفانه آمار دقیقی از میزان قاچاق دام زندهی ایرانی وجود ندارد اما شنیدهها حاکی از آن است که روزانه حتی تا پنج هزار راس دام زنده از ایران قاچاق میشود.
وی با تاکید بر اینکه این آمار نه قابل تایید است نه قابل رد و باید بررسی دربارهی میزان قاچاق صورت گیرد، ادامه داد: قاچاقچیان به قیمت روز و به صورت نقدی دام زنده را خریداری میکنند و به صورت غیرقانونی خارج میکنند و طبیعی است ادامهی این روند تهدیدی جدی برای بازار گوشت خواهد بود.
او در پاسخ به این سئوال که گرانی قیمت چه تاثیری بر میزان مصرف گوشت و شرایط این صنعت به جا گذاشته است، گفت: این وضعیت قابل پیشبینی بود و ما بارها نسبت به عواقب سیاستهای اتخاذ شده هشدار دادیم اما متاسفانه روندی طی شد که سرانجامش جز گرانی چیزی دیگر نبود. او با اشاره به رکود در این صنعت همزمان با کاهش مصرف گوشت در کشورگفت: اگر به آمار تولید دام سبک مراجعه کنید، میبینید حجم تولید در کنار تعداد برههای متولد شده در سال 1402 کاهش یافته است. همزمان با این شرایط آمارها نشان میدهد کشتار دام در سال 99 و 1400 و 1401 با روال غیر منطقی افزیش یافته است.
ماجرا اینجاست که قیمت گوشت ایرانیها چند برابر فقیرترین کشورهای جهان است ازجمله مغولستان، رواندا و تانزانیا. برای درک بهتر این موضوع باید شاخص قیمت گوشت در جهان را بررسی کنیم. ایران یکی از کشورهایی است که بالاترین شاخص قیمت گوشت را در جهان دارند. این شاخص در ایران بیش از دو برابر کشورهای یاد شده است. بازاریان مغولستان، رواندا و تانزانیا ارزانترین بها را برای گوشت در بازار از خریداران طلب میکنند. شاخص قیمت گوشت در این کشورها به ترتیب ۴۵.۷ واحد، ۴۷ واحد و ۴۷.۹ واحد است. اما همین شاخص در ایران به بیشتر از ۱۰۶ واحد میرسد. در نتیجه ایرانیها ۲.۳ برابر مغولستانیها و ۲/۲ برابر روانداییها و تانزانیاییها برای خرید یک واحد گوشت هزینه میکنند. فقط ۵۳ کشور بیشتر از ایرانیها برای خرید گوشت هزینه میکنند اما مردم ۱۱۳ کشور در دسترسی به گوشت، توانمندتر از ایرانیها هستند.
حمایتی از دامدار نشد
دادرس با اشاره به تعطیلی برخی دامداریها در یک سال اخیر گفت: این طور نیست که گرانی گوشت رونقی به کسب و کار دامداران داده باشد. ما حتی شاهد تعطیلی برخی دامداریها هستیم. درعین حال که فاصلهی قیمت از مبدا تولید تا بازار بسیار زیاد است و این تفاوت عجیب قیمت نشان از عدم نظارت دقیق و کافی دارد.این فعال اقتصادی با اشاره به اینکه قیمت پس از حذف ارز ترجیحی قیمت نهادهها 6 تا 7 برابر افزایش یافت، گفت: در چنین شرایطی هیچ حمایتی از دامداران صورت نگرفت. حتی گفتند به ازای هر راس گوسفند پانصد هزار تومان کمک هزینه میدهند اما این رقم به 390 هزار تومان کاهش یافت و در نهایت نیز تنها 25 درصد دامداران این رقم را جذب کردند و تخصیص این اعتبار در سال جاری نیز تداوم نیافت.
او به مشکلاتی که از زمان راهاندازی سامانهی بازارگاه رخ داد نیز اشاره کرد و افزود: از زمان راهاندازی این سامانه مشکلات ما اغاز شد چرا که در از ابتدا برای پرواربندی و دام مولد سبک سهمیه در نظر نگرفتند و حتی مرکز پژوهشهای مجلس نیز در فرودین سال گذشته گزارشی در خصوص افول صنعت دام سبک منتشر کرد اما این روند اصلاح نشد.
وقتی دامهای مولد کشتار شد
او در توضیح مشکلات رخ داده در صنعت دامپروری گفت: در اثر تصمیماتی که گرفته شد دامدار سبک مجبور شد نهاده را با قیمت بالاتر از بازار آزاد تهیه کند و در نتیجه هزینهی تولید افزایش یافت و از سوی دیگر به دلیل کمبود نقدینگی به تدریج ذامداران وارد فاز حذف دامهای سبک شدند و گلهها نیز کوچک شد. در مرحلهی بعد وقتی سرمایهها تمام شد برخی مجلور شدند مولدها را نیز کشتار کردند. طبیعی است با کشتار دام مولد، افزایش قیمت گوشت گریزناپذیر باشد.او به افزایش سه باره هزینه حمل و نقل از سال گذشته تا کنون اشاره کرد و گفت: همهی اینها سبب شده است هزینه تولید بسیار بالا برود اما باز هم نبود نظارت دقیق فاصله قیمت عجیبی را بین قیمت دام زنده و گوشت رقم زده است.
دادرس گفت: قیمت تمام شده هر کیلو دام سبک زنده برای یک راس بره نر پنجاه کیلویی 170 هزار تومان است اما در بازار قیمت هر کیلو گوشت گوسفندی از 450 هزار تومان گذشته است.
فروش گوشت بز و گوسفند ماده به جای برهی نر
مدیرعامل اتحادیه سراسری تولیدکنندگان دام سبک با تاکید بر اینکه بازار وضعیت طبیعی ندارد، گفت: مشکلات کنونی گردن دامدار نیست. متاسفانه بسیاری از فعالان بازار گوشت گوسفندهای ماده و حتی بز که قیمت پایینتری دارد را میخرند و بعد از کشتار در بازار به اسم برهی نر با قیمتها بالاتر از 450 هزار تومان در هر کیلو میفروشند. طبیعتا این اتفاقات به ضعف ساختاری در سیستم توزیع ما برمیگردد و ربطی به دامدار ندارد. حالا باید دید چطور با این همه دستگاه نظارتی گوشت بز و گوسفند مادهی سه ساله به جای برهی نر با قیمتی در این حد بالاتر از قیمت تولید فروخته میشود.
سرانه مصرف کاهش یافت
وی گفت: طبق آمارهای ارائه شده سرانه مصرف گوشت در ایران از 12 کیلو در سه سال به 7.5 کیلو کاهش یافته و آمارهای مرکز آمار در زمینه میزان تولید و آمارهای صادرات وزارت جهاد کشاورزی نشان میدهد سرانه کاهش 37.5 درصدی را تجربه کرده است.
در همین حال اما بررسی تغییرات قیمت دام زنده گوسفندی نشان میدهد که این میزان افزایش قیمت از سال ۱۳۹۲ بیسابقه است. ۱۰ سال پیش متوسط قیمت دام به حدود ۱۰ هزار و ۴۰ تومان به ازای هر کیلو میرسید. در سال ۱۴۰۲ هم متوسط قیمت به ۱۴۷ هزار تومان میرسید اما در عرض چهار ماه بیش از ۱.۲برابر و در عرض ۱۰ سال بیش از ۱۴ برابر شده است. افزایش قیمت دام اثر خود را روی قیمت گوشت قرار میدهد. در همین حال، قیمت شقه گوسفندی که سال ۱۳۹۲، ۲۵ هزار تومان بود، امروز بهطور میانگین به حدود ۴۴۰ هزار تومان رسیده است. بهعبارتی بیش از ۱۷.۶برابر شده است. قیمت دام کشتار گوسفندی هم به ۳۸۹ هزار تومان به ازای هر کیلو رسیده است؛ در حالی میانگین قیمت آن در سالجاری در حدود ۳۰۵ هزار تومان بود که سال ۱۳۹۲ قیمت دام کشتار بهطور متوسط و بهصورت کلی حدود ۲۰ هزار تومان بود. نشانهای از ۱۵ برابر شدن قیمت در عرض ۱۰ سال. در نتیجه میانگین قیمت کلی دام زنده و کشتار در ۱۰ سال اخیر ۱۴.۵ برابر شده است.