فیلترینگ پرُ تکرار ترین کلمه در جلسه علنی دیروز مجلس بود، روزی که گزارش کمیسیون صنایع مجلس پیرامون «بررسی کیفیت اینترنت و شاخص‌های مرتبط با آن با رویکرد چالش‌های ایجاد شده برای شهروندان و کسب‌وکارهای مجازی» روی میز نمایندگان قرار گرفته بود و زارع پور نیز از پاستور خود را به بهارستان رسانده بود تا در جلسه نظارتی مجلس، آنجا که پای دولت به میان می آید پاسخگو باشد.
نمایندگان در این جلسه از مشکلات پیش آمده برای کسب و کارها و مردم بخاطر کیفیت پایین اینترنت، فیلترینگ، اختلالات اینترنتی، دردسرهای استفاده مکرر از فیلترشکن ها و ... روایت کردند و نسبت به تعدد نهادهای تصمیم گیر و تصمیم ساز در این حوزه انتقاد جدی داشتند.
قالیباف نیز در این جلسه نظارتی، هم صدا با نمایندگان ضمن تاکید بر دلخوری مردم از قطعی و پایین بودن کیفیت اینترنت، نسبت به موج مهاجرت نیروهای متخصص در حوزه فناوری هشدار داد.
به گزارش خبرآنلاین، وزیر ارتباطات هم ضمن پذیرش برخی انتقادات درباره تعدد نهادهای تصمیم گیر در موضوع اینترنت، پای برخی نهادهای امنیتی در بحث فیلترینگ را به میان آورد و تلاش کرد با ارائه برخی آمار عملکرد وزارت متبوع و دولت در حوزه ارتباطات را مطلوب نشان دهد.
بخش مهم از اظهارات وزیر آنجا بود که گفت؛ « ما در وزارت ارتباطات آمادگی داریم تا با مرکز ملی فضای مجازی همکاری کنیم و لیستی را از سرویس هایی که حاکمیت ملی ما را خدشه دار نمی کنند، تهیه کنیم و اسامی که دوستان از این سرویس‌ها اسم آوردند (یوتیوب، توییتر و گوگل پلی) در لیست ما هست که بتوانیم آنها را باز کنیم.»
شکست سیاست فیلترینگ
جلسه دیروز مجلس که رنگ و بوی انتقادی نسبت به عملکرد دولت در حوزه اینترنت و فیلترینگ داشت. اما با واکنش فوری وزیر ارتباطات دولت سابق نیز روبرو شد. آذری جهرمی تاکید کرد؛« گزارش مجلس درباره کیفیت اینترنت حاوی گزاره‌ی مهمی است: میزان ترافیک ناشناس ترافیکی که سیستم فیلترینگ قادر به تشخیص پروتکل آن نیست از ۵ درصد به ۲۵ درصد رسیده است. این یعنی ناکارآمدی و شکست برای فیلترینگ. این یعنی ناآگاهی حکمران از حتی نوعِ بخش بزرگی از ارتباطات بین‌الملل و افزایش تهدیدات سایبری علیه منافع ملی!»
وزیر سابق ارتباطات تاکید کرد؛«می‌گفتند می‌خواهند با تصویب و اجرای طرح صیانت قدرت حکمرانی ایران را افزایش دهند؛ چه افزایشی دادند.
در همین رابطه روز گذشته محمد باقر قالیباف رئیس مجلس اظهار داشت: نباید از سرمایه‌ گذاری بخش خصوصی در این حوزه غفلت کنیم. اگر ما می‌خواهیم به سهم ۱۵ درصدی برسیم بدون بخش خصوصی این امکان وجود ندارد. اگر به دنبال این هستیم که اقتصاد را ساختارسازی کرده و زمینه را برای مشارکت مردم در اقتصاد فراهم کنیم هیچ‌کجا در دسترس‌تر سکوهای اقتصاد دیجیتال نیست.
وی در ادامه گفت: پنجره جمعیتی جوان ما و نیروهای مسلط ما در حوزه فناوری اطلاعات در اوج است که این بزرگترین فرصت برای کشور ما به شمار می‌رود اما ما به این موضوع توجه نداریم و این نیروها را داریم از دست می‌دهیم و بعضا از کشور خارج می‌شوند. ما برای رسیدن به سهم ۱۵ درصدی اقتصاد دیجیتال در اقتصاد کشور باید از این فرصت استفاده کنیم.
قالیباف افزود: مردم در جاهایی به دلیل قطعی و عدم دسترسی دلخور هستند و این موضوع خساراتی را برای کسب و کارها در پی داشته است. در کنار این‌که باید اقداماتی صورت گیرد که این اشکالات در شبکه برطرف شود باید جلوی وارد شدن هزینه و خسارت به مردم نیز گرفته شود. تصمیم‌گیری‌های متعددی در سطح ملی در این حوزه وجود دارد و ابلاغیه‌های متعددی صورت می‌گیرد و این حاکی از عدم حکمرانی منسجم در حوزه مسائل فناوری اطلاعات است. از نگاه ما وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات محور یکپارچه‌سازی در این حوزه به خصوص در دولت الکترونیک است. ما قانون داده‌ها را تصویب کردیم از نظر ما وزارت ارتباطات محوریت خود را باید در این حوزه نشان داده و در کنار نظارت موضوع یک حکمرانی یکپارچه سازی را نیز دنبال کند.
به گفته قالیباف، امروز اینترنت در بطن زندگی مردم و در اقتصاد و فرهنگ و ابعاد مختلف مردم وجود دارد. ما هم باید نظارت کنیم و هم توسعه دهیم مانع شدن راه چاره نیست راه چاره حکمرانی درست بر این حوزه است.
از سوی دیگر عزت‌الله اکبری تالارپشتی رئیس کمیسیون صنایع و معادن نیز اظهار کرد: در حوزه تولید ناخالص داخلی سهم کسب و کار اینترنتی الان در مرز ۸ درصد است درحالی که سهم میانگین در دنیا ۱۵ درصد است و بسیاری از کشورها از ۳۵ درصد عبور کردند و ما باید در برنامه هفتم توسعه هدف‌گذاری را بالای ۱۵ درصد قرار دهیم. باید دقت لازم و برنامه‌ای درست و حسابی برای این حوزه داشته باشیم و رضایت و اعتماد مردم را به شبکه‌های داخلی جلب کنیم. الان در این حوزه با تعدد مراجع مواجهیم؛ یک طرف وزیر ارتباطات قرار دارد که پاسخگوی مجلس است اما از طرف دیگر حداقل ۷ مرجع دیگر وجود دارد که در حال تصمیم گیری و باز و مسدود کردن هستند که نشان‌دهنده آشفتگی در صحنه تصمیم‌گیری است که موجب نگرانی مردم شده است.
به گفته اکبری تالار پشتی میلیون خانوار را باید از تکنولوژی‌های روز دنیا نظیر فیبر نوری برخوردار کنیم درحالی که الان در مرز ۳.۵ میلیون هستیم. در حوزه الکترونیک و میکروالکترونیک از رئیس جمهوری درخواست داریم که موضوع را جدی بگیرند. بحث میکروالکترونیک و چیپ‌ست‌ها در آینده یکی از موضوعات جدی خواهد بود.
وی افزود: نباید فاصله توجه و رسیدگی به شرکت‌های دانش‌بنیان آنقدر زیاد شود که این ظرفیت عظیم ترک کشور کنند و به سراغ کشورهای دیگری برود که با ما در رقابتند و خیلی از آنها نیز با ما دشمن هستند. در شرایط جنگ اقتصادی انتظار این است که دولت سیاست منسجمی را در این حوزه برای اعتماد و رضایت مردم که اصل هستند انجام دهند؛ تحریم‌ها را هم اندیشمندان، دانشمندان و شرکت‌های دانش بنیان ما می‌توانند خنثی کنند.
همچنین علی بابایی کارنامی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در این رابطه می گوید: زیرساخت‌های اینترنت در کشور به شدت رو به فرسودگی می‌رود. شبکه ملی ارتباطات که از برنامه‌های راهبردی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بود به خوبی پیش نمی‌رود. نظام حکمرانی در این بخش به ویژه در حوزه کسب و کارها دچار نقص شده است.
به گفته بابایی کارنامی، در دو سال گذشته دو رتبه نسبت به شاخص‌های جهانی افت داشته‌ایم و در بین ۴۷ کشور در منطقه به رتبه ۲۷ رسیده‌ایم. از سوی دیگر تا پایان سال ۱۴۰۴ باید در منطقه به رتبه اول دست می‌یافتیم.
وی افزود: براساس گزارش کمیسیون صنایع، ۶۷ درصد از مردم از فیلترشکن استفاده می‌کنند و بدین ترتیب حریم خصوصی آنها صیانت نمی‌شود. شاخص‌های سنجش کیفیت اینترنت روند رو به نزولی را نشان می‌دهد. هر کشوری که سکو و پیام رسان داخلی ندارد حتما مستعمره دیگران است. ما باید با تکیه بر دانش نخبگان داخلی گام‌های موثری در این حوزه برداریم.
انتظار می‌رود آمایش سرزمینی و توسعه زیرساخت‌های اینترنت در سطح کشور مورد توجه قرار گرفته و گزارش آن به مجلس شورای اسلامی ارائه گردد.