گروه بین الملل - روز گذشته رییس سازمان انرژی اتمی گفت که مسئولان آژانس در روزهای آینده به تهران می آیند و امیدواریم در جهت رفع موانعی که وجود دارد گامی به جلو برداریم.
محمد اسلامی روز چهارشنبه در حاشیه نشست هیئت دولت در جمع خبرنگاران با اعلام این که مسئولان آژانس در روزهای آینده به ایران می‌آیند گفت: تعاملات‌ ما با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برقرار است و امیدواریم در جهت رفع این موانعی که وجود دارد، گامی به جلو برداشته شود. این صحبت‌ها در حالی مطرح شد که چند هفته قبل نیز قرار بود نمایندگانی از آژانس به تهران سفر کنند، اما این سفر لغو شده است.
آنطور محمد اسلامی توضیح داده درصورت سفر نمایندگان آژانس به تهران قطعاً مذاکراتی در خصوص موارد اختلافی صورت می‌گیرد که در شرایط بن بست کنونی مذاکرات برجامی یک گام رو به جلو محسوب خواهد شد.
در همین رابطه حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه کشورمان شامگاه روز سه‌شنبه در گفت و گویی تلفنی با سایمون کاوونی»، وزیر امور خارجه ایرلند تاکید کرد جمهوری اسلامی ایران ضمن آمادگی برای یک توافق خوب، پایدار و قوی، دیپلماسی را مسیر درست می‌داند اما از خطوط قرمز خود که همان تامین منافع مردم است، عقب نخواهد نشست.
موضع سیاسی به جای رویکرد فنی
از سوی دیگر رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز 19 آذر در گفت و گو با شبکه خبری الجزیره در خصوص سوالی درباره آغاز غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم در تاسیات فردو، گفت: مطمئنا این میزان به سطح تسلیحاتی نزدیک‌تر است. سطح تسلیحاتی ۹۰ درصد است و این میزان ۶۰ درصد است. هیچ کسی نمی‌گوید که آن‌ها در حال تولید تسلیحات اتمی هستند اما در عین حال واضح است که انباشت مداوم مواد هسته‌ای در این سطوح بالا، مستلزم حضور متمرکز و جامع‌تر بازرسان آژانس است تا ببینند که همه چیز سر جای خود است.
گروسی بیان کرد: ما برخی فعالیت‌های بازرسی را در ایران انجام می‌دهیم واین طور نیست که آژانس اصلا در ایران حضور نداشته باشد. اما ظرفیتی که ما در بازرسی داریم، پی‌درپی کاهش یافته است. آن‌ها در ماه ژوئن ۲۷ دوربین را خاموش کردند که قبلا به طور داوطلبانه خواسته بودند فعال باشد. وقتی چنین کاری انجام می‌دهید، پیامی که منتقل می‌کنید این است که می‌خواهید دید جامعه بین‌المللی کم شود. چرا این طور است؟ حرف ما این است که این ایده خوبی نیست؛ با آژانس همکاری کنید، کارتان شفاف باشد و با ما کار کنید.
در همین زمینه مقامات کشورمان تاکید دارند که رویکرد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به جای آنکه فنی باشد، رویه‌ای سیاسی به خود گرفته و در همسویی با فشارهای کشورهای غربی حرکت می‌کند. از سوی دیگر بارها طی روزهای اخیر از مقامات آمریکایی این پیام صادر شده که مذاکرات برجامی و رسیدن به یک توافق مشترک از دستور کار دولت بایدن خارج شده است. علاوه بر این سطح روابط سیاسی میان ایران و اروپا نیز به واسطه موضع‌گیری‌های کشورهای اروپایی در خصوص ناآرامی‌های داخلی ایران به شدت دچار تنش شده است. به همین دلیل است که به گفته بسیاری از کارشناسان به توجه به جو ایجاد شده در مناسبات دو طرف بعید به نظر می‌رسد مذاکرات هسته ای حداقل در کوتاه مدت دوباره آغاز به کار کند.
اظهارات چینی‌ها در رابطه با لزوم انعطاف آمریکا
در این راستا بود که روز گذشته وانگ ونبین، سخنگوی وزارت خارجه چین در اظهاراتی گفت که ایران درخصوص پرونده توافق هسته ای انعطاف نشان داده است و اکنون واشنگتن نیز باید اقدام متقابل انجام دهد تا مذاکرات هسته‌ای از سرگرفته شود.
با این حال جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه در پایان نشست شورای وزرای خارجه کشورهای اروپایی به خبرنگاران گفت: من امروز وزرا را در جریان اخرین وضعیت توافق هسته‌ای قرار دادم. در شرایط کنونی برجام در وضعیت دشواری قرار دارد اما بنظرم گزینه بهتری نداریم که اطمینان حاصل کند ایران سلاح هسته‌ای تولید نخواهد کرد.
بورل با اشاره به تمایل اروپا برای ازسرگیری اجرای کامل برجام تاکید کرد که از نظر او تحریم‌های مرتبط با مسائل حقوق بشری و مشارکت ادعایی ایران در جنگ اوکراین باید از مساله توافق هسته‌ای تفکیک شود. وی گفت که هرچند مذاکرات وین در وضعیت بن‌بست قرار دارد و اقدامات هسته‌ای ایران مایه نگرانی اروپاست اما «باید تا حد امکان به تعاملات ادامه دهیم و تلاش کنیم که توافق احیا شود»
وی بر همین اساس تصریح کرد که در پی مذاکرات و رایزنی‌های صورت گرفته در جلسه امروز، وزرای امور خارجه اتحادیه اروپا بر حمایت از اجرای موثر برجام تاکید کردند. بورل با اشاره به نقش خود به عنوان هماهنگ کننده مذاکرات گفت که تمام تلاش خود را در این زمینه صورت می‌دهد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره دورنمای توافق برای از سرگیری اجرای برجام، اذعان کرد که تحریم‌های اتحادیه اروپا «مطمئناً فضای مناسبی را برای پیشرفت در روابط بین اتحادیه اروپا و ایران ایجاد نمی‌کند اما توافق هسته‌ای ارتباطی به روابط اتحادیه اروپا و ایران ندارد، موضوع فراتر این است و بسیاری از کشورهای دیگر نیز درگیر هستند.»
وی با اشاره به اینکه دست‌یابی به توافق سال ۹۴ برای اتحادیه اروپا به عنوان تسهیل کننده یک موفقیت بزرگ دیپلماسی بود، اعتراف کرد: متأسفانه این توافق توسط دولت ترامپ پاره شد و ما باید برای احیای آن تلاش کنیم.»