بشار اسد رئیس جمهوری سوریه که در مه شدید غرق شده بود در شهر هانگژو چین فرود آمد و در ۲۱ سپتامبر در اولین سفر رسمی خود به آن کشور از سال ۲۰۰۴ میلادی به این سو از هواپیمای خط هوایی ایر چاینا خارج شد. به گزارش فرارو به نقل از میدل ایست آی، برای مقام‌های سوری این سفر امید‌ را برای خروج بیش‌تر دولت از انزوای بین المللی پس از پذیرش مجدد سوریه در اتحادیه عرب به همراه داشت. درگیری‌های داخلی نیمه منجمد سوریه، اقتصاد بحرانی آن کشور و نقش بازیگران خارجی موضوعاتی بودند که در اولویت بحث قرار گرفتند. البته فیل نیز در اتاق حاضر بود: نقش رو به رشد چین در سوریه و به شکل گسترده‌تر در خاورمیانه.
اگرچه چین کانال‌های گفتگو و همکاری با دمشق را در طول درگیری‌های ۱۲ ساله سوریه باز نگه داشته بود قدرت نمایی پکن در منطقه امروز به شکلی چشمگیرتر از گذشته احساس می‌شود و نزدیک‌تر شدن اخیر ایران و عربستان سعودی به یکدیگر با میانجی گری چین یک تحول مهم بوده است. هم چنین اعتقاد بر این است که چینی‌ها به تشویق کشور‌های عربی برای بازگرداندن سوریه به منطقه کمک کردند.
باید دید که آیا سوریه می‌تواند با حمایت چین در پی سفر اسد به موفقیت‌های مشابهی دست یابد یا خیر. با این وجود، این سفر دست کم پیروزی‌های نمادین به همراه داشت. به نظر می‌رسد شی در طول سفر یک هفته‌ای اسد به چین تلاش داشته از او چهره یک متحد مورد اعتماد مورد استقبال به نمایش گذارد و اعلام خبر غافلگیرکننده “مشارکت استراتژیک” انتظارات برای روابط نزدیک‌تر میان دو کشور را افزایش داده است.
آیا چین اسد را از سرما خارج خواهد کرد؟
مقام‌های سوریه در حالی که شی از همتای سوری خود ستایش به عمل آورد نقش مهمان مودب را در هانگژو محل برگزاری بازی‌های آسیایی که اسد و اسماء همسرش در آنجا حضور داشتند ایفا کردند.
شی خطاب به اسد گفت: به استواری شما درود می‌فرستم. شما با شجاعت از کشورتان دفاع کردید. ما در چین از نزدیک تمام تحولات سوریه را دنبال می‌کنیم و با شما هستیم. چین از مخالفت سوریه با مداخله خارجی، قلدری و یکجانبه گرایی حمایت می‌کند و از بازسازی سوریه پشتیبانی به عمل خواهد آورد.
او همچنین با بیان عباراتی که خطاب به امریکا بود افزود: چین از همه کشور‌های مربوطه می‌خواهد تا تحریم‌های غیرقانونی یکجانبه علیه سوریه را فورا لغو کنند‌.
سناتور مایکل کال در واکنش به اظهارات شی پاسخ داد: من به شدت سفر اسد به چین را محکوم می‌کنم. تمایل چین برای استقبال از فردی که متهم به ارتکاب جنایات جنگی است تاکیدی بر تهدید چین و دوستان اش در روسیه، ایران و سوریه علیه ما می‌باشد.
نمادگرایی به همین جا ختم نشد. اسماء اسد در حالی که با لباس ابریشمی دمشقی در انظار عمومی ظاهر شد نشان داد که سوریه و چین تاریخ مشترکی به عنوان دو کشور در جاده ابریشم دارند. هم چنین تصاویر هجوم شهروندان چینی برای استقبال از اسد در یک معبد نیز از سوی مقام‌های سوریه به مثابه پیروزی‌ای در عرصه روابط عمومی قلمداد می‌شود.
کامیل اوتراکجی تحلیلگر می‌گوید که زمان این دیدار به دلایل مختلف بسیار منطقی بود. او می‌افزاید: حامیان و مخالفان اسد به شدت تحولات این دیدار را زیر نظر داشتند و در نهایت هر دو طرف می‌توانستند ادعا کنند که انتظارات و ترجیحات آنان برآورده شده است. از یک سو، پیمان‌های متعددی از جمله “توافق راهبردی” امضا شد، اما از سوی دیگر فقدان اقدامات مشخصی وجود داشت که می‌تواند به تغییر محسوس در وضعیت سوریه تبدیل شود.
در حالی که چین به عنوان یک حامی اقتصادی بالقوه بزرگ برای سوریه معرفی شده هر گونه کمک واقعی به دمشق مشکلات و پیچیدگی‌های خود را خواهد داشت. در مرحله فعلی بعید به نظر می‌رسد که دولت چین آمادگی بیش تری برای مقابله با آمریکایی‌ها و چارچوب پیچیده تحریم‌های آنان علیه سوریه داشته باشد. تنها زمان مشخص خواهد کرد که آیا این دیدار باعث ایجاد پیوند عمیق‌تر در روابط چین و سوریه در آینده خواهد شد یا خیر؟
به اقتصاد بحران زده سوریه امیدوار باشید
اولویت اسد در چین به احتمال زیاد اقتصادی بود. بیش از یک دهه جنگ، تحریم‌های فلج‌کننده غرب و بحران اقتصادی در لبنان کشور همسایه اقتصاد سوریه را متلاشی کرده است.
دمشق مدت‌ها امیدوار بود که چین بتواند بازسازی را پیش ببرد و سرمایه گذاری خارجی را ارائه دهد هرچند طرف چینی که امنیت و تحریم‌ها کماکان برایش یک مسئله مهم باقی مانده رویه‌ای محتاطانه را در قبال سوریه در پیش گرفته است. الکساندر لانگلویس کارشناس امور خاورمیانه می‌گوید معتقد است که سفر اسد می‌تواند مهم باشد. او می‌افزاید: “اگرچه دمشق شاهد پیشرفت‌های دیپلماتیک منطقه‌ای بوده، اما پس از بازگشت به اتحادیه عرب در ماه مه کمک‌های اقتصادی قابل توجهی دریافت نکرده است.