کد خبر: 16574 | صفحه ۳ | جامعه | تاریخ: 18 مهر 1402
سخنگوی صنعت آب: به احیای دریاچه ارومیه امیدواریم
امید نجات برای یک پهنه آبی
سخنگوی صنعت آب با تاکید بر اینکه نسبت به احیای دریاچه ارومیه امیدوار هستیم و اقداماتی را در این راستا در دستور کار قرار دادهایم، اظهار کرد: در طرح بلندمدت آبرسانی به بخشهای مختلف سیستان و بلوچستان از دریا هدف گذاری شده و تا پایان سال آینده آب دریا به زاهدان میرسد. این در حالی است که در روز ۴ مهر ۱۴۰۲ مدیرعامل شرکت آب منطقهای آذربایجان غربی افتتاح سد چپرآباد را از طرحهای احیای دریاچه ارومیه برشمرد.
او گفت: «بهرهبرداری از سد چپرآباد در مهرماه ماه در ۱۰ کیلومتری شهرستان اشنویه انجام میشود. سد چپرآباد از نوع خاکی با هسته رسی، با طول تاج ۴۸۸متر و عرض تاج ۱۰ متر و ارتفاع از پی ۳۴ متر و مساحت مخزن ۵۵۰ هکتار است. سالانه ۲۷میلیون مترمکعب از آبهای روان رودخانه کانی رش و حدود ۵۰ میلیون مترمکعب از آب سد سیلوه به مخزن سد چپرآباد هدایت میشود. این سد دارای مخزن آبی به حجم ۳۸ میلیون و حجم تنظیمی ۷۱ میلیون مترمکعب است، تامین بخشی از نیاز زیستمحیطی دریاچه ارومیه مهمترین هدف از اجرای سد چپرآباد است که آب رها شده از سد در مسیر رودخانه کانی رش به گدارچای و نهایتا به دریاچه ارومیه میپیوندد.» هدفگذاری بر استفاده از آب سدی که به تازگی در حال بهرهبرداری است، نشان میدهد که همچنان یک ذهنیت صرفا مهندسی از نوع غیرپایدار، برای احیای دریاچه مهم ارومیه حاکم است.
اهمیت دریاچه ارومیه
دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه داخلی ایران است. این دریاچه به عنوان یک واحد اکوسیستمی موثر در شمال غرب ایران، سهم زیادی در اکولوژی منطقه دارد. سطح آب دریاچه ارومیه بین ۶ تا ۷.۴۰ متر کاهش یافته و مساحت پهنه آبی را کاهش داده است. این کاهش از سال آبی ۱۳۷۵-۱۳۷۴ منجر به افزایش شورهزارها شده است. در اردیبهشت ۱۳۹۶، سطح آب ۳.۱۱ متر کمتر از تعادل اکولوژیکی بود. گسترش شورهزارها به دلیل خشکسالیهای پی در پی و افزایش برداشت آب از منابع آب سطحی و زیرزمینی است. این پدیده میتواند منجر به وقوع توفان، گرد و غبار و نمک شده و به مرگ اکوسیستم دریاچه، مهاجرت اجباری و تهدید سلامت جمعیت بیش از ۱۰ میلیون نفر در پیرامون دریاچه منتهی شود. به منظور برنامهریزی بلندمدت و مدیریت بهینه منابع آب موجود، درک بهتر تغییرات زمانی و مکانی اجزای تعادل آب (به ویژه تبخیر و تعرق واقعی، رواناب سطحی و تغذیه آب زیرزمینی) ضروری است. در دیماه ۱۴۰۱ اعلام شد که به دلیل تخلیه آبهای زیرزمینی، توسعه بیرویه اراضی کشاورزی، ایجاد هزاران حلقه چاه غیرمجاز و مدیریت غیراصولی منابع آبی تا حدود زیادی رنگ باخته و استان آذربایجان غربی را در معرض بحران و تنش آبی قرار داده است.
تولید سیب در حوزه آبی ارومیه
اما به گزارش ایسنا، عیسی بزرگزاده در نشستی خبری در خصوص آخرین وضعیت دریاچه ارومیه گفت: اخیرا خبری را در یکی از استانها در خصوص رکورد تولید سیب منتشر شد موضوعی که نقدهای زیادی به همراه داشت. وی اضافه کرد: تولید سیب در حوزه دریاچه ارومیه افتخار نیست در حال حاضر ۵۷ درصد مصرف آب کشاورزی در این حوزه برای تولید سه محصول غیرراهبردی سیب، جغندرقند و یونجه تخصیص داده میشود که این موضوع باید مورد بررسی قرار گیرد.
سخنگوی صنعت آب با تاکید بر لزوم اصلاح سبک مصرف آب در حوزه دریاچه ارومیه اظهار کرد: باید شرایط تغییر یابد به گونهای که کشت محصولات غیرراهبردی انجام نشود با این حال نسبت به احیای دریاچه ارومیه امیدواریم و باید سبک مصرف آب را نیز اصلاح کنیم.به گفته وی در حال حاضر حجم آب موجود در دریاچه ارومیه ۶۰۰ میلیون مترمکعب بوده و با توجه به اینکه آب یک موضوع فرابخشی است باید تمام دستگاههای ذیصلاح برای حل این مساله برنامه داشته باشد، اکنون نیز برنامههایی در نظر گرفته شده و در حال اجرا است.
به دنبال حقآبه سیستان
بزرگزاده با بیان اینکه در سیستان و بلوچستان با بداخلاقی همسایه حقآبه ایران داده نشد و با شرایطی مواجه شدیم که برای مدیریت آب این استان سه طرح لایهدار کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت را تدوین و اجرایی کردیم. به گفته سخنگوی صنعت آب در طرح بلند مدت آبرسانی به بخشهای مختلف سیستان و بلوچستان از دریا هدف گذاری شده که تا پایان سال آینده آب دریا به زاهدان میرسد.
وی در خصوص تخصیص حقآبه هیرمند اظهار کرد: بر اساس توافقاتی که صورت گرفته اطلاعرسانی در این باره بر عهده وزارت خارجه است و باید گفت که در کل سال آبی گذشته تنها ۷۰۰ هزار متر مکعب که عدد بسیار ناچیزی است تخصیص یافته در حالی که حقآبه ایران ۸۲۰ میلیون متر مکعب است.
بزرگزاده در پاسخ به سوال ایسنا در خصوص تعیین تکلیف انشعاب فاضلاب در تهران، اظهار کرد: با توجه به اینکه نصب انشعاب داخلی بر عهده مشترک بوده لازم است که در این حوزه نیز نظارت وجود داشته باشد، چرا که واگذاری کار به معنی ایجاد مشکل برای مشترکان نیست و این موضوع بررسی خواهد شد.
۳۳ طرح آبرسانی در دست افتتاح است
وی با بیان اینکه ۱۰۵ طرح آبرسانی در دستور کار است و طبق ارزیابیهای صورت گرفته تا پایان دولت رقم آبرسانی به ۲۱۰۰ میلیارد متر مکعب میرسد و به این ترتیب ضریب تحقق آبرسانی به ۳۰۰ درصد خواهد رسید، گفت: تامین ۷۰۰ میلیون متر مکعب آب شرب و بهداشتی در دستور کار وزارت نیرو قرار دارد، تا سالها حتی قبل از انقلاب کل تامین آب ۸ میلیارد متر مکعب بوده است، اما طی چهارسال دولت ۷۰۰ میلیون متر مکعب تامین را در دستور کار داریم.سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه ۱۸ طرح آبرسانی با ظرفیت ۵۸۸ میلیون متر مکعب به بهرهبرداری رسیده و ۳۳ طرح آبرسانی نیز در دست افتتاح است، اظهار کرد: در کمتر از دو سال ۱۰۵۸ میلیون متر مکعب آبرسانی داشتیم که ۱۵۰ درصد ضریب تحقق ۴ ساله آن است، همچنین در حوزه سدسازی ۳۰ سد با حجم ۵ میلیارد و ۴۰۰ میلیون متر مکعب در برنامه بود که اکنون ۱۳ سد با حجم ۳۵۳۳ میلیارد متر مکعب که ۶۵ درصد آن محقق شده است و تا پایان ۱۴۰۲ میزان تحقق به ۹۰ درصد و تا پایان دولت به تحقق ۱۳۵ درصدی می رسد.
بزرگزاده با بیان اینکه یک میلیارد دلار از صندوق توسعه برای پروژههای آبیاری و زهکشی دریافت کردیم که در اختیار وزارت نیرو و وزارت جهاد قرار گرفته و به این ترتیب تا پایان سال ۱۴۰۲ ضریب تحقق برنامهها در این حوزه به ۹۸ درصد و تا پایان دولت به ۱۱۷ درصد خواهد رسید، گفت: در طرح آبرسانی روستایی ۳۰۰۰ روستا آبرسانی شدند و پروژه ۴۲ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
۱۹ میلیارد تومان بودجه برای طرحهای اضطراری
وی با بیان اینکه در بخش فاضلاب ۴۶ طرح با ۱.۲ میلیون متر مکعب در شبانه روز در برنامه بوده و اکنون ضریب تحقق ۵۴ درصد که این میزان تحقق به ۱۰۷ درصد خواهد رسید، گفت: هر سال طرح هایی برای رفع تنش آبی در سطح ۳۱ استان کشور تعریف میکنیم که در این رابطه پارسال برای ۱۰۰۰ شهر ۸۳۳ طرح تعریف کردیم. به طور مثال در تهران کمبود مخازن آب سطحی داشتیم که در دو سال گذشته طرحهای گسترده و میلیاردها تومان هزینه کردیم، علاوه بر آن برای شهرهای مشهد، همدان، تبریز، فسا و سیستان و بلوچستان طرحهایی اضطراری برای رفع تنش آبی در دستور کار قرار دادیم و در مجموع ۱۹ میلیارد تومان بودجه برای طرحهای اضطراری در نظر گرفتیم.
سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه در حال حاضر ۵۰۰ هزار حلقه چاه مجاز در کشور داریم که از این تعداد ۴۱۶ هزار حلقه چاه کشاورزی است در این بین برای ۳۰۰ هزار حلقه چاه کشاورزی که برداشت بیشتری دارند در اولویت نصب کنتور و پایش قرار دارند و از این تعداد تاکنون ۲۵۰ هزار حلقه برقدار شدهاند و اگر ۹۰ درصد بیشتر از سهم انرژی مصرف کنند مشمول قطع خواهند شد، گفت: ۹۸۳ مصرف کننده شدید انرژی در معرض قطعی قرار گرفتهاند، برای ۲۶ هزار مشترک نیز پیامک ارسال کردیم که مشمول قطعی خواهند شد.
استفاده از آب دریا ۶ برابر می شود
بزرگزاده با بیان اینکه اولین بار در تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۲ استفاده از آب دریا حمایت و مورد استقبال قرار گرفت و مبنا بر این شد که صنایع به سمت استفاده از آب غیرمتعارف و دریا بروند، گفت: بر این اساس باید از یک میلیارد متر مکعب آب دریا و پساب استفاده کنیم و از ۷۰۰ میلیون متر مکعب به ۴۰۲ میلیارد متر مکعب یعنی ۶ برابر برسیم.