آمارها از افزایش رو به رشد جمعیت سالمندان به خصوص طی ۲ دهه آینده حکایت دارد و این در حالی است که برنامه های هدفمند دستگاه های مختلف برای این قشر اهمیت بسزایی دارد به ویژه آنکه توجه به سلامت سالمندان و بیماری یابی نیز می تواند بسیار نقش کلیدی در سلامت آنان داشته باشد.
تغییرات در شیوه زندگی، شهرنشینی و سالمندی از علل پیدایش بیماری های مزمن و غیرواگیر از جمله افسردگی، دیابت، بیماریهای قلبی عروقی، سرطانها و حوادث و از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان محسوب می شود.
سلامت جسمی در دوران سالمندی بسیار مهم است بنابراین افراد باید در این دوران بیشتر مراقب وضعیت جسمانی خود باشند چرا که با افزایش سن، ایمنی بدن کاهش یافته و کنترل بروز برخی بیماری ها دشوارتر می شود که احتمال ابتلای همزمان آنان به چند بیماری مزمن نیز وجود دارد که این عوامل سازماندهی ارائه خدمات به سالمندان را در سطح کلان می طلبد، باتوجه به تغییر الگوی جمعیتی جهان به سوی سالمندی و شتاب بالای پیرشدن جمعیت، نگاهی ویژه به مقوله سلامت سالمندی و اتخاذ سیاست های مناسب ضروری به نظر می رسد.
درخصوص اقدامات انجام شده برای ارتقای سطح سلامت سالمندان استان زنجان خبرنگار ایرنا با دکتر مشهود تقی لو، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان زنجان گفت و گو کرده است.
با توجه به شتاب سالمندی چه اقداماتی برای این قشر ضروری است؟
طبق آمارها در سال ۱۴۱۰ که جمعیت سالمندان کشور از مرز ۱۴ درصد عبور می کند، ایران به طور رسمی به جرگه کشورهای سالخورده وارد می شود که اگر برنامه ریزی، آمادگی و سیاستگذاری صحیحی نداشته باشیم با چالش های سالمندی در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و سلامتی روبه رو خواهیم شد.
در این راستا برنامه ریزی برای داشتن سالمندان توانمند، فعال و سالم در فاز جمعیت آینده می تواند این دوره را تبدیل به یک فرصت برای جامعه و از بسیاری از مشکلات اجتماعی و اقتصادی سالمندی جمعیت جلوگیری کند.
حفظ و ارتقای جمعیت اصلی ترین راهبرد برای حفظ کرامت سالمندی و ارائه خدمات مطلوب به سالمندان است.
در این راستا تدوین سند سالمندی مورد توجه قرار گرفته است که ارتقای سطح فرهنگی جامعه در خصوص پدیده های سالمندی، توانمند سازی سالمندان، حفظ و ارتقای سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی سالمندان مورد توجه قرار گرفته است.
از طرفی تقویت حملایت های اجتماعی برای ارتقای سرمایه اجتماعی، توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز در امور سالمندی، تامین منابع مالی پایدار برای نظام حمایتی از سالمندان از دیگر اهداف این سند است.
برنامه مراقبت ادغام یافته چه اهدافی را پیگیری می کند؟
یکی از برنامه مراقبت های ادغام یافته کنونی برای این قشر سلامت سالمندان است. پیشگیری از سکته های قلبی و مغزی از طریق خطر سنجی و مراقبت های ادغام یافته، دیابت، فشار خون بالا، اختلالات چربی خون، بررسی، شناسایی و مشاوره اختلالات تغذیه ای، بررسی سقوط، عدم تعادل و آموزش پیشگیری از زمین خوردن، بررسی و مشاوره در خصوص افسردگی، تشخیص زود هنگام غربالگری سرطان پستان در زنان ۶۰ تا ۷۰ سال و تشخیص زود با غربالگری سرطان روده بزرگ را در بر می گیرد.
از اقدامات مهم دیگر نیازمندی های احصا شده سالمندان بسیار پر خطر است که نیاز سالمندان بی بضاعت (غبر تحت پوشش ارگان های حمایتی) به خدمات تشخیصی و درمانی، نیاز به خدمات توانبخشی و بازتوانی، نیاز به تجهیزات پزشکی (ویلچر، سمعک، عینک و غیره)، نیازهای معیشتی، نیاز به مراقبت در منزل به ویژه سالمندان تنها زیست، نیاز به حمایت روانی و عاطفی و نیاز سالمندان ناتوان برای انجام امر داخل و خارج از منزل را شامل می شود.
همچنین آموزش سالمندان در خصوص شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی به تعداد ۴۵ هزارو ۲۳۰ نفر، برگزاری کلاس های آموزشی در خصوص خود مراقبتی و شیوه زندگی سالم جهت سالمندان و خانواده های آنان به تعداد ۳۴۹ کلاس و آموزش سفیران سلامت در خصوص مسائل بهداشتی مربوط به سالمندان از جمله برنامه های معاونت بهداشتی در این راستا بوده است.