بی‌توجهی مسئولان و تداوم آلودگی هوای شهرهای مختلف کشور ادامه دارد

هر ۱۳ دقیقه یک قربانی در نتیجه آلودگی هوا

سال ۲۰۱۹ آلودگی هوا منجر به مرگ ۹ میلیون نفر در سراسر جهان شد یعنی از هر ۶ مرگ، یک به این دلیل فوت کرده است. قانون هوای پاک سال ۱۳۹۶ در مجلس شورای اسلامی تصویب و بر اساس آن وظایف دستگاه‌های مختلف در راستای کاهش آلودگی هوا مشخص شد. با این حال هیچ برنامه و اقدام عملی از متولیان و مدیران ۱۸ نهاد مسئول برای حل این معضل و نجات جان مردم شهرهای مختلف دیده نمی‌شود. 

آلودگی هوا چهارمین علت مرگ زودرس در دنیا، بعد از فشار خون بالا، مصرف دخانیات و سوء‌تغذیه است و آمار مرگ به علت سرطان ریه، سکته‌های مغزی، سکته‌های قلبی، عفونت‌های حاد دستگاه تنفسی را نیز افزایش می‌دهد. 

آلودگی هوای شهرهای ایران، شش برابر میانگین جهانی

اردیبهشت ۱۴۰۱ انتشار گرد و غبار در شهرهای مختلف کشور، میزان آلودگی هوا را به مرز هشدار رساند. دکتر عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا آسیب این نوع از آلودگی را با آلودگی ناشی از تردد خودروها در فصل سرد یکسان دانست. او در این مصاحبه آمار تکان‌دهنده‌ای از میزان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در کشور ارائه داد. 

عضو هیات علمی گروه مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تاثیر آلودگی بر سلامت مردم را این‌طور عنوان کرد: «مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق PM۲,۵ در کشور، سالانه باعث بروز ۴۱ هزار و ۷۰۰ مورد مرگ زودرس می‌شود. این تعداد تقریبا معادل ۱۰ درصد کل موارد فوتی‌های کشور است. تعداد مرگ منتسب به ذرات معلق PM۲,۵ به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت ۶۳,۱ نفر گزارش شده است.»  او درباره مرگ و میر به علت سکته مغزی ناشی از آلودگی هوا،‌ گفت: «میانگین تعداد مرگ به علت سکته مغزی منتسب به مواجهه طولانی با ذرات معلق PM۲.۵ در سال ۱۳۹۹ به‌طور میانگین ۱۷۳۴ نفر گزارش شده که این آمار در شهر تهران به طور میانگین ۶۳۲ نفر بوده است.»

بر اساس گزارش وزارت بهداشت در سال ۱۴۰۰ در ۲۷ شهر آلوده کشور با ۳۵ میلیون جمعیت مرگ‌ و میرهای منتسب به آلودگی هوا ۱۱ میلیارد دلار هزینه به کشور وارد کرده است.«کاهش آلودگی هوا در اولویت هیچ کس نیست، بنابراین نمی‌توان انتظار هوای بهتری داشت حتی اگر سوخت و خودروها در کشور استاندارد شود باز هم وضعیت هوا به‌طور کامل بهتر نمی‌شود چون ۹۴ درصد تولید انرژی کشور بر پایه سوخت‌های فسیلی است.» در تهران منابع انتشار آلودگی بسیار بالاست، به همین علت استفاده از هر خودروی استاندارد و جدیدی موجب تشدید آلودگی می‌شود در حالی که هدف به حداقل رساندن آلودگی هوا است.

متولیان و مسئولان در نقش تماشاچی 

قانون هوای پاک سال ۱۳۹۶ در مجلس شورای اسلامی تصویب و بر اساس آن وظایف دستگاه‌های مختلف در راستای کاهش آلودگی هوا مشخص شد.وزارت کشور، وزارت راه و شهرسازی، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت نفت، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نیرو، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان ملی استاندارد، پلیس راهور نیروی انتظامی، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، سازمان هواشناسی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان انرژی اتمی، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صدا و سیما، سازمان‌هایی هستند که قانون هوای پاک، مسئولیت‌هایی را برعهده آنها گذاشته و وظایف مشخصی را برایشان تعیین کرده است.

بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران پایتخت‌نشینان از ابتدای سال تاکنون ۱۳۸ روز هوای قابل قبول، ۹۲ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، ۸ روز هوای ناسالم برای همه افراد جامعه و دو روز هوای بسیار ناسالم، دو روز هوای خطرناک و تنها دو روز هوای پاک را تجربه کردند. این شرایط در شهرهای صنعتی و حتی غیرصنعتی مانند اصفهان، تبریز، اهواز، اراک، سمنان و... نیز کاملا نگران‌کننده است.با این حال هیچ برنامه و اقدام عملی از متولیان و مدیران ۱۸ نهاد مسئول برای حل این معضل و نجات جان مردم شهرهای مختلف دیده نمی‌شود.