نشست اضطراری سران کشورهای عربی و اسلامی در محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی، بعد از ظهر روز شنبه در ریاض برگزار و در بیانیه پایانی آن بر لزوم شکست محاصره علیه غزه و ورود کاروان‌های حامل کمک‌های بشردوستانه به صورت فوری تاکید شد.
«محسن پاک‌آیین» در گفت‌وگو با ایسنا درباره نشست فوق‌العاده سازمان همکاری اسلامی که به طور مشترک با کشورهای عضو اتحادیه عرب در جده برگزار شد گفت: نفس برگزاری نشست سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب اقدام لازم و به‌جایی بود، اینکه کشورهای اسلامی و عرب در منطقه و جهان دور هم جمع شدند با هدف محکومیت جنایات اسرائیل و اصرار برای آتش بس مهم بود و پیام منسجمی را به جامعه بین‌الملل ارسال کرد.
وی افزود: به علاوه مسلمانان جهان انتظار داشتند سازمان همکاری اسلامی تحرکی جدی در این رابطه داشته باشد و سکوت نکند.
در بیانیه پایانی نشست سران کشورهای عربی و اسلامی در ریاض بر لزوم شکست محاصره علیه غزه و ورود کاروان‌های حامل کمک‌های بشردوستانه به صورت فوری تاکید شد.
بیانیه پایانی نشست سران کشورهای عربی و اسلامی هم‌چنین تاکید داشته که با توصیف جنگ تلافی‌جویانه علیه غزه و دفاع از خود یا توجیه آن تحت هر بهانه‌ای مخالفت دارد.
شرکت‌کنندگان در نشست سران کشورهای عربی-اسلامی در بیانیه پایانی نشست خود همچنین تاکید کردند: جابجایی حدود یک و نیم میلیون فلسطینی از شمال نوار غزه به جنوب آن را که طبق کنوانسیون چهارم ژنو ۱۹۴۹ و ضمیمه آن در سال ۱۹۷۷، نوعی جنایت جنگی محسوب می‌شود، محکوم می‌کنیم و از طرف‌های توافق ژنو می‌خواهیم که در محکومیت آن تصمیم و تدابیر جمعی اتخاذ کنند و همچنین از همه نهادهای مربوط به سازمان ملل می‌خواهیم که با تلاش مقامات رژیم اشغالگر برای تداوم این وضعیت اسف بار ضد انسانی مقابله کنند و بر لزوم بازگشت فوری آوارگان فلسطینی به خانه‌ها و مناطق‌شان تأکید کنند.
بیانیه پایانی نشست سران کشورهای عربی و اسلامی هم‌چنین تاکید داشته که با توصیف جنگ تلافی‌جویانه علیه غزه و دفاع از خود یا توجیه آن تحت هر بهانه‌ای مخالفت دارد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره بیانیه پایانی این نشست تصریح کرد: در مجموع بیانیه‌ای که صادر شد، جامع بود. اگرچه این بیانیه و مفاد آن الزام‌آور نیست و نمی‌توان انتظار داشت تمام مفاد آن اجرایی شود، اما معمولا هدف اجلاس‌های سیاسی ایجاد اجماع سازی است. اما همین که در مفاد بیانیه اجماع نظر بود و اختلافی به وجود نیامد، جای خرسندی است.
پاک‌آیین با تاکید بر اینکه بیانیه پایانی نشست خوب و قوی بود گفت: تا به حال سازمان همکاری اسلامی چنین بیانیه‌ای علیه رژیم صهیونیستی صادر نکرده بود. کنار هم قرار گرفتن کشورهای عربی و اسلامی بر سر مساله فلسطین و اعمال فشار به اسرائیل نشان می‌دهد، طرح ابراهیم در دستور کار نیست و بعید است به زودی احیا شود.
وی ادامه داد: البته مواضع کشورهایی از جمله امارات متحده عربی و بحرین که بدترین موضع را از شروع جنگ میان حماس و اسرائیل اتخاذ کردند قابل پیش‌بینی بود و انتظار هم می‌رفت ولی بقیه کشورها موضعی واضح و یک پارچه داشتند.
سران کشورهای عربی و اسلامی در بیانیه خود هم‌چنین از شورای امنیت خواستند که تصمیمی قاطع و الزام‌آور برای توقف تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه فلسطین اتخاذ کند و رژیم اشغالگر را که قوانین بین‌المللی، قوانین بشردوستانه و قطعنامه‌های بین‌المللی را نقض می‌کند، مهار کند: «بنابراین سرباز زدن از اجرای این تصمیم قاطع، نوعی همدستی با اسرائیل است که به آن اجازه می‌دهد تا به تجاوزات وحشیانه خود و کشتار مردم بی گناه، کودکان، سالمندان و زنان فلسطین ادامه دهد.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: البته نباید به این بیانیه و این گونه نشست‌ها بسنده کرد بلکه باید در روابط دو جانبه و چند جانبه تلاش شود تا اسرائیل دست از کشتار مردم بی‌گناه فلسطینی در غزه بردارد و مسئولیت کارهایش را به عهده بگیرد. کشورهایی که ظرفیت فعال شدن در این رابطه دارند باید بیشتر تشویق شوند که اقدامات تاثیرگذار انجام دهند. فعالیت‌های دیپلماتیک باید ادامه پیدا کند و کشورهای عربی و اسلامی متقاعد شوند که فشارهای خود علیه اسرائیل بیشتر کنند.
پاک‌آیین هم‌چنین دیدارهای دو جانبه رییس جمهور در حاشیه نشست سازمان همکاری اسلامی را مهم دانست و گفت: این دیدارها با محوریت مقابله با اسرائیل و دفاع از غزه انجام شد که به اعتقاد من بسیار موثر هستند.
وی تاکید کرد که نباید از این نشست و تصمیماتش انتظار معجزه داشت اما حتما اقدامی مفید بود.
این دیپلمات پیشین کشورمان درباره پیشنهادات رییس‌جمهور ایران در این نشست تصریح کرد: قوی‌ترین پیشنهاداتی که تا به حال در رابطه با مساله فلسطین ارایه شده، همین پیشنهادات رییس‌جمهور ایران بود و مهم‌ترین بخش اجلاس هم همین بود. اکثر پیشنهادهای ایران ظرفیت اجرایی دارد، فقط باید برای اجرای آن اهتمام ایجاد شود.
وی ادامه داد: البته معتقدم کماکان باید دستگاه دیپلماسی این پیشنهادات را در مسیرهای دیپلماتیک دو جانبه و جند جانبه پیش ببرد.