گروه اقتصاد - یک کارشناس صنعت خودرو در واکنش به اظهارنظر وزیر صنعت که گفته بود قیمت خودروهای وارداتی برای متوسط مردم قابل قبول است، می‌گوید که: وزیر صنعت درست می‌گوید، در آن طرف دنیا یک خودروی ۲۰ هزار دلاری برای قشر متوسط و معمولی است، اما این خودروی ۲۰ هزار دلاری در ایران قیمتی ۳ برابر پیدا می‌کند. «قیمت خودروهای وارداتی برای متوسط مردم قابل قبول است»؛ این اظهارنظر تازه وزیر صنعت است که اعتقاد دارد؛ سقف ۲۰ هزار دلاری برای واردات خودرو، حد قابل قبول برای متوسط مردم است که حدودا یک میلیارد تومان با نرخ فعلی ارزش‌گذاری می‌شود.
عباس علی‌آبادی در رابطه با آخرین وضعیت واردات خودروهای کارکرده، اظهار کرد: آئین‌نامه واردات خودروهای کارکرده تهیه و برای دولت ارسال شد و کلیات آن نیز تصویب شده است؛ تنها بندی در این آئین‌نامه قید شده که بر اساس آن بایستی کمیته‌ای منشأ ارز را شناسایی کند.
تعرفه ۷۵ درصدی برای واردات خودرو
علی‌آبادی اعلام کرد: تعرفه واردات خودروهای برقی، حداقل مقدار ممکن یعنی حدود چهار درصد تصویب شد، البته برای خودروهای هیبرید پلاگین نیز همین حدود تعرفه تعریف شده است؛ اما پیشنهاد ما این است که برای خودروهای هیبرید تا ۱۵ درصد این تعرفه افزایش پیدا کند.وزیر صمت اضافه کرد: این در حالیست که برای خودروهای دیگر تعرفه‌ها تا ۷۵ درصد هم تعیین شده است؛ جدول این موضوع آماده و در کمیسیون ماده (۱) مصوب شده، بنابراین باید در صحن دولت بررسی و تصویب شود.
نظر وزیر صمت در مورد قیمت خودروهای وارداتی
وزیر صنعت، معدن و تجارت خاطرنشان کرد: تا پایان آذر ماه تکلیف همه متقاضیان مرحله اول ثبت‌نام خودروهای وارداتی (ثبت‌نامی‌های اسفند ماه ۱۴۰۱ که طی مدت اخیر به نوبت برای انتخاب خودروی خود اقدام می‌کنند)، روشن و نحوه دریافت خودروهایشان مشخص می‌شود؛ ضمن اینکه روند واردات خودروهای نو بر اساس برنامه پیش می‌رود و تداوم خواهد داشت. وی در رابطه با قیمت بالای خودروهای وارداتی علیرغم وعده واردات خودروهای اقتصادی، تصریح کرد: یک خودروی مورد قبول به لحاظ کیفیت و دارای استاندارد، در دنیا از ۵۰۰۰ دلار تا حدود ۶۰ هزار دلار قیمت دارد؛ ما برای واردت خودروها سقف ۲۰ هزار دلاری در نظر گرفتیم و سعی شده که خودروهای بالاتر از این عدد وارد نشود؛ به نظر بنده این سقف ۲۰ هزار دلاری حد قابل قبول برای متوسط مردم است که حدوداً یک میلیارد تومان با نرخ فعلی، ارزش‌گذاری می‌شود.
این ادعای وزیر صنعت در رابطه با خودروهای وارداتی در حالی است که روایت‌های بازار، موضوع دیگری را نشان می‌دهد. گزارش‌ها حاکی از آن است که خودروهای ۲۰ هزار دلاری در حال حاضر با قیمتی دو تا سه برابر به دست مصرف‌کننده می‌رسد و به عبارتی، یک خودروی ۲۰ هزار دلاری، با قیمتی ۵۵ تا ۶۰ هزار دلار وارد بازار ایران می‌شود.
این موضوع حتی قبلا صدای نمایندگان مجلس را هم در آورده بود؛ به طوری که اوایل آبان‌ماه جلال رشیدی‌کوچی، نماینده مجلس در انتقادی تند، عنوان کرده بود: دولت بگوید چگونه خودروی ۷۰۰ میلیونی یک دفعه ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان شده است. این اعداد را از کجا آورده‌اند؟
وی در عین حال تاکید کرده بود: این‌که ما بگوییم می‌خواهیم خودرو اقتصادی بیاوریم و بعد یک خودرویی بیاوریم که قیمتی بالای ۱.۵ تا ۲ میلیارد داشته باشد، درست نیست.
با این شرایط، برخی از کارشناسان و تحلیلگران عنوان می‌کنند برخلاف هدف‌گذاری‌ها و وعده‌ها، خودروهای وارداتی به جای دهک‌های پایین جامعه، به سمت دهک‌های مرفه پیچیده است.
خودروی ۶۰ هزار دلاری برای قشر متوسط ایران مناسب است؟
بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو در همین خصوص در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین می‌گوید: نکته‌ای که وزیر صنعت عنوان نکردند، این است که خودرو ۲۰ هزار دلاری با چه قیمتی به دست مصرف‌کننده ایرانی می‌رسد.
وی می‌افزاید: گران‌ترین خودرویی که می‌تواند وارد شود، ۲۰ هزار دلار است که همان خودرو، تازه در سامانه یکپارچه ۲.۵ میلیارد تومان به بالا است. یعنی این خودرو یک چیزی در حدود ۵۵ تا ۶۰ هزار دلار قیمت دارد.
این کارشناس صنعت خودرو تصریح می‌کند: حالا سوال من از وزیر صنعت این است که آیا خودرو ۶۰ هزار دلاری برای قشر متوسط ایران مناسب است؟ در کشورهایی با بالاترین درآمد سرانه، به خودرو ۶۰ هزار دلاری نمی‌گویند خودرو قشر متوسط، می‌گویند خودرو قشر مرفه. در این کشورها خودرو ۳۰ تا ۴۰ هزار دلاری، خودرو قشر متوسط جامعه می‌شود.
صدرایی عنوان می‌کند: این صحبت ایشان به نظر من دچار این مشکل است که خودرو با نرخ ۲۰ هزار دلار که به دست مصرف‌کننده نمی‌رسد. مگر تعرفه و عوارض صفر است که احساس می‌کنید خودرو با قیمت ۲۰ هزار دلار به دست مصرف‌کننده ایرانی می‌رسد!؟
وی متذکر می‌شود: در بازار ایران متاسفانه در هر دوره‌ای که واردات خودرو آزاد شده، متاسفانه حتی خودروهای اکونومی، در بازار ایران خودروهای نسبتا لوکس شده‌اند. خودروهای لوکس هم در بازار ایران خودروهای سوپرلوکس شده‌اند. در واقع با این وضعیت نظام تعرفه‌ای، خودروی اقتصادی هیچ‌گاه در بازار ایران نداشتیم و نداریم و نخواهیم داشت.
این کارشناس صنعت خودرو در ادامه می‌گوید: در واقع می‌توان گفت خودرویی که در بازار جهانی، خودروی اقتصادی است، در بازار ایران خودرو نسبتا لوکس می‌شود. خودرویی که در بازار جهانی خودرو متوسط است، در بازار ایران خودرو لوکس می‌شود. خودرویی هم که در بازار جهانی لوکس است، در بازار ایران خودرو فوق‌لوکس حساب می‌شود. شما اگر قیمت‌ها را نگاه کنید، دقیقا به همین نتیجه می‌رسید.
صدرایی می‌افزاید: یک خودروی چینی متوسط‌الحال را در سامانه ۱.۵ میلیارد تومان قیمت گذاشته‌اند. حالا سوال من این است که این قیمتی که در سامانه می‌بینیم، آیا در بازار هم این خودرو با همین قیمت به دست مصرف‌کننده می‌رسد؟ قطعا خودروها در بازار با قیمت‌های بالاتری به دست مصرف‌کننده خواهد رسید.
وعده‌هایی که رنگ باخت
این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به شیوه عرضه خودروهای وارداتی می‌گوید: ما اول باید ببینیم هدف دولت چیست. دولت یک‌بار در بدو امر عنوان کرد که می‌خواهیم خودرو بیاوریم که این خودرو با خودروهای داخلی رقابت کند و با تعرفه پایین به دست مصرف‌کننده برسد. یعنی باعث ایجاد تحرک در خودروسازان داخلی برای بهبود کیفیت شود.
صدرایی می‌افزاید: عملا شاهد بودیم که خودروی زیادی وارد بازار نشد و در عمل با تعرفه‌ای هم در نظر گرفتند، اصلا هیچ خودرویی رقیب خودروی داخلی نمی‌شود. یعنی همین الان قیمت‌ها را که نگاه کنید، هیچ‌کدام از خودروهای وارداتی رقیب قیمت‌گذاری‌های ایران‌خودرو و سایپا نمی‌شوند.
وی تصریح می‌کند: ارزان‌خودرو خودرو در سامانه فکر می‌کنم حدود یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان است. حالا سوال این است که قیمت خودروهای داخلی حدود ۴۰۰، ۵۰۰ میلیون تومان است. یعنی ارزان‌ترین خودروی وارداتی از گران‌ترین خودروی تولیدی ایران‌خودرو و سایپا، دو تا سه برابر قیمتش بیشتر است. با این روش نمی‌توان رقابت ایجاد کرد.
این کارشناس صنعت خودرو عنوان می‌کند: بعدش هم عنوان شد که ما رقابت را نمی‌خواهیم و بحث کمیت ایجاد شد که خلاء بازار پر شود و خودرو به تعداد زیادتری بیاید که قیمت‌ها شکسته شود. سوال این‌جاست که کدام بخش از بازار خلاء بیشتری دارد!؟ در حال حاضر تقاضا برای خودروهای زیر یک میلیارد تومان بیشتر است. پس عملا خلاء این بخش هم پر نشده و خلاء بازار بالادستی پر شده است.
صدرایی تاکید می‌کند: این سیستم قیمت‌گذاری تمام اهداف و تعاریف را زیر سوال می‌برد، ولی من به عنوان یک کارشناس از همان ابتدا اعتقاد داشتم که هیچ‌گاه در ایران امکان ندارد خودرو وارد شود؛ آن هم برای قشر ضعیف و متوسط جامعه. به نر من این یک مقداری دور از ذهن و دور از دسترس است.
وی خاطرنشان می‌کند: خودروی قشر ضعیف جامعه، خودرو زیر ۳۰۰، ۴۰۰ میلیون تومان می‌شود. خودرو قشر متوسط هم خودرو زیر یک میلیارد تومان است. یعنی کسی که بالای یک میلیارد تومان خودرو می‌خرد، از گروه متوسط یک مقدار بالاتر می‌آید. در نتیجه خودروهای وارداتی کاملا برای قشر متوسط به بالا و مرفه در نظر گرفته شده است.
وزیر صنعت درست می‌گوید، خودروهایی که می‌آوریم، در آن طرف دنیا یک خودروی ۲۰ هزار دلاری برای قشر متوسط و معمولی است، اما این خودروی ۲۰ هزار دلاری در ایران قیمتی ۳ برابر پیدا می‌کند.