گروه حوادث- یوسف مرادی فعال محیط زیستی و سرپرست دفتر آموزش، ترویج و مشارکت‌های مردمی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با انتشار حکم دادگاه یاسوج در خصوص سد خرسان٣ در صفحه مجازی خود از ابطال مجوز احداث این سد خبر داد.
پیش از این مدیر کل محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد گفته بود: سد خرسان سه مجوز محیط زیستی ندارد و همواره سازمان محیط زیست مخالفت خود را با اجرای این سد اعلام کرده است.
سد خرسان سه در سال ۱۳۹۶ از هیات وزیران در کمیته ای مجوز گرفت که حتی نماینده سازمان محیط زیست حضور نداشت بنابراین تاکنون مجوزی از محیط زیست تاکنون صادر نشده است.
سد خرسان ۳ یکی از ۲۵ سد در پرونده سرشاخه‌های کارون در زاگرس در مرز کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری است که اکنون بسیاری از مردم و کارشناسان در استان نسبت به احداث آن نگرانند.
سد خرسان‌۳ با ۲۴ کیلومتر مربع وسعت، ۱۵۵ مترارتفاع، یک میلیارد و ۱۸۵ میلیون مترمکعب حجم و ۳۹ کیلومتر طول یکی از بزرگترین سدهای بتنی خواهد بود که عملیات اجرایی این طرح از سال ۸۶ آغاز شده است و مسئولان شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران اهدافی نظیر تولید انرژی برق آبی، تنظیم جریان، افزایش عمر مفید سدهای پایین دست و کاهش هزینه‌های سیستم‌های سیلاب در سد خرسان‌۲ و ۳ را از مهمترین اهداف اجرای این طرح عنوان می‌کنند اما بنا به گفته منابع آگاه این طرح که در ابتدا تنها قرار بود به ایجاد یک سد اکتفا شود در میانه راه برای آن طرح دیگری تعریف شده و انتقال آب بین‌حوضه‌ای نیز به آن اضافه شده است تا آبی به میزان ۴۰۰ میلیون مترمکعب در سال به شهر ها و استان‌های یزد، کرمان، شهرضا، دهاقان، مبارکه و سمیرم استان اصفهان منتقل کند.
احداث این سد پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیستی محیطی به خصوص برای ساکنان این منطقه در استان های کهگیلویه و بویراحمد همچنین چهار محال و بختیاری دارد بنابراین، این سد از همه جهت خسارت های جبران ناپذیر بر میراث تاریخی، محیط زیست و منابع طبیعی خواهد داشت.
سد خرسان سه که گورستان دره خِرسان ( یکی از کم نظیرترین مکان های تاریخی و باستانی کشور) را در کهگیلویه و بویراحمد زیر آب می برد و به یکی از قتلگاه های آثار تاریخی استان تبدیل می شود چرا که چندین گورستان تاریخی کشور زیر آب می رود و کاوش های باستان شناسی ناقص می ماند.
به گفته باستان شناسان، گورستان دره خِرسان در منطقه سادات محمودی کهگیلویه و بویراحمد در محدوده مخزن سد در دست احداث خرسان۳، یکی از کم نظیرترین مکان های تاریخی و باستانی است و در حاشیه رودخانه خِرسان و ِبشار و محل تلاقی این دو رودخانه، مجموعه ای از گورهایی مملو از اشیای تاریخی است که تاریخ پنج هزار سال پیش را روایت می کند.
با خطر زیرآب رفتن این گورستان تاریخی پس از احداث سد خرسان، کاوش‌های نجات‌بخشی از سال ۱۳۹۱ آغاز شد که بر اساس نتایج کاوش ها و کشف اشیای فاخر تاریخی مربوط به سه هزار سال پیش از میلاد، اهمیت مطالعاتی این گورستان را دوچندان کرد.
عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور پیش تر در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: گورستان دره خِرسان در محدود سد، گنجینه عظیم و بی نظیری است که در صورت زیر آب رفتن، باید روی نابودی اینها فکر کرد و نمی توان به فکر کاوش دوباره بود.
علیرضا سرداری ادامه داد: طی چند فصلی که برخی از باستان شناسان در هرجایی از این مکان‌ها حفاری کردند، هنوز یک درصد از حجم این گورستان کاوش شده و ۹۹ درصد آن گورستان هنوز کاوش نشده است بنابراین احداث این سد، تمدن مهمی مثل خرسان، محیط زیست و گونه های گیاهی و بلوط های بی نظیر را آلوده و نابود می کند.
واکنش مدیر عامل آب‌ منطقه‌ای کهگیلویه‌ و بویراحمد به اخبار جدید سد خرسان ۳
مدیرعامل آب و منطقه‌ای استان کهگیلویه‌ و بویراحمد در رابطه با حکم صادر شده دادگاه در رابطه با سد خرسان 3 توضیحاتی ارائه داد.
آرش مصلح در رابطه با حواشی احداث سد خرسان ۳ گفت: از نظر اینکه فرزند این استان هستیم وجب‌به‌وجب استان برای ما مهم است و روی آن تعصب‌ داریم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: احداث سد خرسان 3 از بابت ساختار اداری و ازلحاظ قانونی و ساختاری، احداث بدنه و اسکلتش در استان ما نیست و قسمتی از مخزن این سد در استان ما قرار دارد.
وی به نگرانی‌ها در رابطه با این سد اشاره کرد و افزود: در رابطه با مشکلات و مخاطرات این سد مکاتبات خود را به وزارت نیرو منتقل کرده ایم و خیلی از مسائل را انعکاس داده‌ایم که این مسئله‌ها باید در احداث این سد به‌دقت لحاظ شود و مورد ارزیابی و آنالیز دوباره قرار بگیرد.
مصلح همچنین به مشاوره با فعلان محیط زیستی در مورد این سد اشاره کرد و ابراز داشت:با فعالان محیط زیستی در این راستا جلسات و مشاوره‌هایی داشته‌ایم.
آیا احداث سد خرسان متوقف می‌شود؟
وی با تأکید بر اینکه احداث این سد مصوبه نظام و ارگان نظام بوده و از بالادست در جریان این سد هستند، تصریح کرد:اعتقادداریم که اگر در احداث سد یک بازنگری صورت گیرد و ارتفاع دماغه آن پایین بیایید، می‌توان گفت بسیاری از این مخاطرات از بین خواهد رفت.
مدیرعامل آب منطقه‌ای استان درخصوص که حکمی از شب گذشته در پی لغو احداث این سد در فضای مجازی منتشر شده است ابراز داشت: حکمی که از شب گذشته صادرشده دارای نکاتی است که در این زمینهٔ حقوق‌دانان و عوامل محترم دادگستری بیشتر میتوانند در زمینه آن توضیح دهند، اما بر اساس فرضیات ما این حکم قراردادی که در واقع بین پیمانکار و کارفرما وجود دارد و قراردادی است که با شرکت توسعه منابع آب ایران منعقد شده است، ابطال شود.
مصلح ادامه داد: پایگاه خبری صبح زاگرس به‌عنوان یک پایگاه خبری که خبرها را بر اساس مستندات درج می‌کند و تفاوت آشکاری با سایر سایت‌ها دارد، این قرارداد نیز دارای نکاتی خاصی است که باید بر اساس مستندات ارائه شود.
قرار پیمانکار با شرکت منابع آب است نه آب منطقه ای استان
وی تصریح کرد: باید بدانیم که ما درزمینهٔ سدسازی دو شرکت منابع آب ایران و شرکت آب منطقه‌ای داریم که در همه استان‌ها کار می‌کند و پروژه‌هایی که نیروگاه دارد شرکت منابع آب ایران اجرا می‌کند، و احداث سد خرسان 3همانند سد چمشیر در زمینهٔ فعالیت شرکت منابع آب ایران بوده است.
مدیرعامل آب و منطقه‌ای استان در رابطه با حکم صادره در رابطه با این سد ابراز داشت: در این حکم آمده است که قرارداد پیمانکار این سد با کارفرما باید ابطال شود.
مصلح نیز متذکر شد:در این زمینه باید با نیروهای حقوقی‌ نیز مشورت داشته باشیم که ببینیم در اصل کدام قرارداد این سد ابطال خواهد شد.
مسئولان قضایی در رابطه با این حکم نظر خواهند داد
وی به رایزنی با مدیرکل دادگستری استان در زمینهٔ اشاره داشت و افزود: باید بدانیم که قرارداد احداث این سد در استان ما منعقد نشده و محل اجرای این قرارداد از لحاظ جغرافیایی در استان ما نیست و از دست ما نیز خارج است.
مدیرعامل آب منطقه‌ای استان بار دیگر به مسئله‌های حقوقی این سد اشاره کرد و ابراز داشت: این مسئله را باید حقوق دانان بگویند که اگر اجرایی است در استان ما صورت گیرد.
مصلح تصریح کرد: در این راستا در جلسه‌ای با مدیرکل دادگستری استان مشورت خواهیم گرفت که این ابطال چگونه است.
وی بابیان اینکه این مسئله مهم است و باید مسئولان محترم قضایی بر اساس تفسیرهای قانونی آن را برای جامعه بازگو کنند،خاطرنشان کرد: از لحاظ قانونی و مسائل قانونی باید این مسئله با یک کارشناس دادگستری بازگو کنیم و باید بگوییم که طبق قانون این حکم ازلحاظ کدام عدلِ صادرشده است.
مدیرعامل آب منطقه‌ای استان در جواب سوالی که آیا این حکم می‌تواند این پروژه را متوقف کند، ادامه داد: توقف عملیات اجرایی این پروژه یا ابطال قرارداد پیمانکار با کارفرما و دیگر موضوعات را باید کارشناسان دادگستری اعلام کنند.
مصلح یکی از دلایل صادر شدن این رای را مسائل زیست‌محیطی اعلام داشت و بیان کرد: این حکم بر اساس این مسئله که این سد مجوز زیست‌محیطی ندارد صادرشده و حکم بر لغو قرارداد از سوی این قاضی صادرشده است.