گروه اقتصاد - تورم خوراکی در یک سال گذشته پا‌به‌پای تورم عمومی جلو رفته است. خانوار ایرانی دی‌ماه امسال برای خرید مجموعه‌ای از کالا و خدمات دقیقا ۳۸.۵ درصد بیشتر از دی‌ماه پارسال هزینه کرده و براساس گزارش‌های رسمی تقریبا به‌همین اندازه بابت خرید خوراکی به مردم هزینه تحمیل شده است. از بین ۵۳ قلم خوراکی که مرکز آمار ایران به‌شکل ماهانه و با ذره‌بین سراغشان می‌رود، دی‌ماه امسال میزان افزایش قیمت سالانه ۱۹ قلم، نسبت به نرخ تورم نقطه‌ای شهری بیشتر بوده است. گوشت گوسفندی و گوشت گوساله مثل ماه‌های قبلی رکورددار افزایش قیمت در بازار خوراکی معرفی شدند و آنطرف خوشبختانه شاهد ارزان شدن برنج ایرانی و روغن بودیم.
سبقت ۱۹ قلم خوراکی از تورم نقطه‌به‌نقطه شهری
نرخ تورم نقطه به‌نقطه شهری که سرعت افزایش قیمت‌ها ظرف یک سال گذشته را نشان می‌دهد براساس گزارش جدید مرکز آمار به ۴۰.۱ درصد رسیده است. این عدد مشخص می‌کند جمعیت شهرنشین ایرانی در ماهی که پشت سر گذاشتیم، برای دسترسی به همه‌نوع کالا و خدمات کمی بیش از ۴۰ درصد نسبت به دی‌ماه پارسال هزینه کرده است. حالا گزارشی که تحت‌عنوان متوسط قیمت اقلام خوراکی در مناطق شهری در سایت مرکز آمار آپلو شده، نشان می‌دهد میزان رشد قیمت ۱۹ قلم خوراکی در بازه مورد نظر بیش از ۴۰.۱ درصد بوده است. کدام خوراکی‌ها؟
گوشت گوسفندی، گوشت گاو یا گوساله، کنسرو ماهی تن، گوجه‌فرنگی، قارچ، ماهی قزل‌آلا، کشمش پلویی، هنداونه، مرغ، نوشابه گازدار، پسته، فلفل دلمه‌ای، مغز بادام درختی، چای خارجی، شکر، شیرینی خشک، انار، کدو سبز و مغز گردو.
بلوای پیاز
پیاز، دی‌ماه امسال بیشترین رشد قیمت ماهانه را بین انواع خوراکی‌ها به‌ثبت رساند. قیمت پیاز ظرف ۳۰ روز دی‌ماه امسال به‌شکل متوسط از کیلویی ۱۷ هزار و ۹۸۴ تومان به ۲۱ هزار و ۱۶۵ تومان ارتقا پیدا کرد که معادل رشد تقریبا ۱۸ درصدی است. از طرفی خود مرکز آمار گفته کف و سقف قیمت پیاز در ماه گذشته به‌ترتیب کیلویی ۱۷ هزار و ۷۵۸ تومان و ۳۱ هزار و ۵۵۱ تومان بوده است.
قیمت پیاز باوجود بلوایی که در هفته‌های گذشته به‌پا کرده، همچنان نسبت به یک سال قبل کمتر است. آن زمان هر کیلو پیاز به‌شکل متوسط ۲۲ هزار و ۸۶۵ تومان قیمت داشت و الان هم دولت با استفاده از ابزار تغییر نرخ عوارض صادرات دنبال بازگشت آرامش به بازار است.
گوشت گوسفندی؛ رکوددار افزایش قیمت سالانه
قیمت گوشت گوسفندی در حدفاصل دی‌ماه پارسال تا امسال نزدیک ۱۳۰ درصد گران شده است؛ بیشتر از هر خوراکی که فکرش را می‌کنید.
قیمت گوشت گوسفندی درحالی دی‌ماه امسال به ازای هر کیلو ۵۳۶ هزار و ۹۴ تومان به‌ثبت رسید که یک سال قبل هر کیلو گوشت گوسفندی ۲۳۵ هزار و ۵۴۴ تومان قیمت داشت.
قیمت گوشت گوسفندی حالا از نظر مرکز آمار از گوشت گوساله و گاو جلو زده و در ماه گذشته جمعیت شهرنشین کشوری برای خرید گوشت گوساله یا گاو به‌شکل متوسط کیلویی ۵۲۲ هزار و ۴۳۶ هزار هزینه کردند. این یکی درقیاس با پارسال رشد قیمت تقریبا ۱۲۳ درصدی را تجربه می‌کند و از این لحاظ دقیقا پشت‌سر گوشت گوسفندی رکورددار افزایش قیمت سالانه در بازار خوراکی محسوب می‌شود.
کاهش ۱۰ درصدی قیمت روغن
روغن در یک سال گذشته دقیقا نقطه مقابل گوشت قرمز رفتار کرده است. ظرف ۱۲ ماه گذشته روغن افت قیمت بیشتری نسبت به بقیه خوراکی‌ها داشته و در این مدت شاهد کاهش ۱۰.۶ درصدی روغن نباتی جامد و کاهش ۷.۲ درصدی قیمت روغن مایع بودیم.
قیمت روغن نباتی جامد که طبق محاسبات مرکز آمار برمبنای حلب‌های یک کیلویی اعلام می‌شود، در عرض ۱۲ ماه قبلی از ۷۶ هزار و ۶۹ تومان به ۷۰ هزار و ۲۴۳ تومان برگشته است.
قیمت روغن مایع نیز که براساس بطری‌های ۹۰۰ گرمی محاسبه شده، در این مدت به‌شکل متوسط از ۶۸ هزار و ۷۲۹ تومان به ۶۴ هزار و ۹۱۸ تومان رسیده است. بخش عمده روغن خورکی کشور از مسیر واردات تهیه می‌شود و تاحدودی زیادی ارزان شدن روغن خوراکی در ماه‌های گذشته به کاهش قیمت جهانی ارتباط دارد.
مورد عجیب برنج ایرانی
قیمت برنج خارجی ظرف یک سال گذشته با رشد ۳۸.۴ درصدی به کیلویی ۵۸ هزار و ۵۶۶ تومان رسیده، اما برنج ایرانی در مسیر مخالف حرکت کرده و مثل روغن ارزان شده است.
قیمت برنج ایرانی شامل انواع برنج‌های طارم، هاشمی، صدری، ندا، فجر و ... دی‌ماه امسال به‌طور متوسط کیلویی ۱۰۷ هزار و ۷۴۷ تومان تثبیت شد درحالی که دی‌ماه پارسال خرید برنج ایرانی کیلویی ۱۱۷ هزار و ۷۹۴ تومان هزینه داشت. قیمت برنج ایرانی با این اوصاف در عرض یک سال تقریبا کیلویی ۱۰ هزار تومان پایین آمده است.
ترمز گوجه‌فرنگی کشیده شد
گوجه‌فرنگی طبق رسم نانوشته‌ای که وجود دارد، امسال با آغاز فصل سرما به سرتیتر اخبار و وقایع اقتصادی راه پیدا کرد. قیمت هر کیلو گوجه‌فرنگی آذر امسال تا مرز ۳۴ هزار تومان بالا رفت، اما الان گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد دی‌ماه امسال قیمت هر کیلو گوجه‌فرنگی به‌طور متوسط ۲۹ هزار و تقریبا ۴۰۰ تومان بوده است.
قیمت گوجه‌فرنگی با این اوصاف کوتاه آمده و بالاخره وعده کاهش قیمت گوجه‌فرنگی عملی شده است. مرکز آمار اعتقاد دارد، قیمت گوجه‌فرنگی در ماه گذشته نهایتا کیلویی ۳۶ هزار و ۳۵۷ تومان بوده و آنطرف کف قیمت گوجه‌فرنگی در مناطق شهری کشور تا کیلویی ۲۲ هزار و ۶۴۷ تومان پایین آمده است.
پسته؛ بیشترین افزایش قیمت در گروه آجیل
قیمت پسته در حدفاصل دی‌ماه پارسال تا امسال بیشترین افزایش قیمت را در گروه آجیل داشته است. قیمت پسته در این مدت از حدود کیلویی ۴۷۶ هزار تومان به ۷۶۵ هزار تومان به‌شکل متوسط تبدیل شده و این عدد‌ها به‌معنی رشد ۶۰.۷ درصدی قیمت پسته در این مدت است.
قیمت مغز بادام درختی با رشد ۴۶.۷ درصدی از کیلویی ۳۶۶ هزار تومان به ۵۳۷ هزار تومان افزایش پیدا کرده و مغز گردو هم که به‌جای کیلویی ۳۷۵ هزار تومان، دی‌ماه امسال کیلویی ۵۲۶ هزار تومان فروخته شده، ۴۰.۲ درصد گران شده است.
هندوانه؛ بیشترین افزایش قیمت در گروه میوه
قیمت هندوانه دی‌ماه امسال به کیلویی ۱۸ هزار و ۳۷۶ تومان رسید و نسبت به مدت مشابه پارسال حدود ۷۳ درصد افزایش پیدا کرد. این بیشترین میزان رشد قیمت در گروه میوه از سال گذشته به اینطرف است و بعد از هندوانه باید به افزایش قیمت انار در این مدت اشاره کنیم.
قیمت انار هم با رشد ۴۲ درصدی در یک سال گذشته، جلوتر از نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه شهری حرکت کرده و دی‌ماه امسال کیلویی ۴۴ هزار و ۷۰ تومان فروخته شده است.
خربزه از بین میوه‌های فعلی و موجود در بازار با افزایش قیمت ۲۰ درصدی، کمتر از بقیه گزینه‌ها گران شده و میزان رشد قیمت لیمو ترش و موز به‌ترتیب ۲۴ و ۲۵ درصد محاسبه می‌شود.
خامه؛ بیشترین رشد قیمت در گروه لبنیات
قیمت لبنیات در یک سال گذشته خوشبختانه کمتر از میزان نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه شهری افزایش پیدا کرده است. بااینکه نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه شهری فعلا کمی بیش از ۴۰ درصد برآورد می‌شود، اما در گروه لبنیات بیشترین رشد قیمت ۳۳ درصد تخمین زده شده است.
قیمت خامه پاستوریزه با همین میزان افزایش در بسته‌های ۲۰۰ گرمی به‌طور متوسط به ۳۱ هزار و ۲۱۶ تومان رسیده است. قیمت ماست ۳۱ درصد، قیمت دوغ ۲۹ درصد، قیمت شیر ۲۷ درصد و قیمت پنیر ایرانی نیز ۲۵ درصد بیشتر از دی‌ماه پارسال است.
تورم خوراکی؛ پابه‌پای تورم عمومی
نرخ تورم عمومی که گاهی لابلای صحبت‌های مسئولان از آن به‌عنوان تورم نقطه‌به‌نقطه اسم برده می‌شود، دی‌ماه امسال در کل کشور دقیقا به ۳۸.۵ درصد رسید. شاخصی که به‌زبان ساده میزان افزایش قیمت و هزینه‌ها را برای خانوار ایرانی (شهری و روستایی) در حدفاصل دی‌ماه پارسال تا امسال اندازه می‌گیرد. این عددی است که مرکز آمار ایران در گزارش شاخص قیمت مصرف‌کننده دی‌ماه انتشار داده و در همان گزارش به عدد ۳۸.۹ درصدی تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها اشاره شده است.
نرخ تورم خوراکی که احتمالا نسبت به بقیه حوزه‌ها برای مردم ملموس‌تر است، به‌این ترتیب تقریبا پابه‌پای تورم عمومی حرکت کرده و پا پس نکشیده است.