گروه سیاسی- به نظر می رسد با توجه به عدم اجماع اصولگرایان از جمله سعید جلیل و محمد باقر قالیباف باید شاهد انتخاباتی با سه قطب باشیم که یا به مرحله دوم کشیده شود و یا شاید هم اتفاق سال 92 تکرار شود.
تا لحظه تنظیم این گزارش هنوز هیچ کاندیدایی انصراف خود را اعلام نکرده است. شاید در آخرین ساعت انتخابات این اجماع صورت گیرد. با این حال برخی کارشناسان معتقدند که فضا به نفع پزشکیان در حال شکل گیری است.
حمیدرضا جلایی‌پور، استاد دانشگاه تهران به فرارو گفت: بر اساس نظرسنجی‌ها تا دو روز قبل، احتمال می‌دادیم و می‌دهیم که انتخابات به دور دوم برود. اما فضای انتخاباتی طی دو روز گذشته در حال تغییر بوده است. پس از مناظره‌ها ممکن است که مشارکت به میزان شصت درصد برسد و نتیجه انتخابات در مرحله اول مشخص شود. عقلانی‌ترین و بهترین کار این است که تا آخرین ساعت رای‌گیری روز جمعه، تلاش برای قانع کردن اطرافیان و آشنایان برای شرکت در انتخابات ادامه داشته باشد. شخصاً در حال حاضر از روی دفتر تلفن به دوستان ناراضی و تحریمی زنگ می‌زنم و از دلایل مثبت شرکت در انتخابات می‌گویم.
فیض‌الله عرب‌سرخی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز به فرارو گفت: اگر انتخابات دوقطبی شود که به معنای کنار رفتن برخی نامزد‌ها به نفع سایرین است، می‌توانیم احتمال اخذ رای بالای ۵۰ درصد توسط یک نامزد و قطعی شدن نتیجه انتخابات در مرحله اول را متصور باشیم. وقتی رقابت از محدوده دو نامزد خارج و حداقل بین سه نامزد تعریف می‌شود، احتمال رفتن به دور دوم جدی‌تر است. چون هنوز نمی‌دانیم چه کسانی می‌مانند و چه کسانی کنار می‌کشند، ارزیابی دشوار است.
وی افزود: معتقدم پزشکیان حدود ۳۰ درصد، جلیلی نزدیک ۲۵ درصد و قالیباف حدود ۲۰ درصد رای دارند. ساعات پایان تبلیغات انتخاباتی مهم است. باز بودن فضای مجازی عملا تا آخرین ساعات روز جمعه می‌تواند آرا را دستخوش تغییر کند.
عرب‌سرخی درباره نظرسنجی‌های منتشر شده در فضای مجازی و رسانه‌ها، اظهار داشت: برای نظرسنجی‌ها همیشه باید یک ضریب خطا در نظر گرفت. معمولا ضریب خطای ۵ درصد در نظر گرفته می‌شود. ما متاسفانه نهاد‌های مستقلی برای انجام نظرسنجی نداریم. این نهاد‌های مستقل با سختگیری‌های صورت گرفته، در میدان نیستند. برای همین نظرسنجی‌ها به صورت علمی و صحیح انجام نمی‌شود. یا در گروه‌های مجازی انجام می‌شود یا در برخی موسسات و نهاد‌ها این پیمایش‌ها را انجام می‌دهند. می‌توانیم بگوییم برخی نظرسنجی‌ها جانبدارانه هستند یا بعد از پایان کار دستخوش تغییر می‌شوند. چندان قابل اعتماد نیستند که فقط بر آن‌ها تکیه کرد. اما برآیند نظرسنجی‌ها را می‌توان مورد توجه قرار داد. آرایی که من ذکر کردم، از برآیند نظرسنجی‌هایی که تا کنون انجام شده، به دست آمده است.
نتایج موج چهارم نظرسنجی‌ها
نتایج موج چهارم(۴تیر) نظرسنجی موسسه افکار سنجی ملت مرکز پژوهش های مجلس درخصوص مشارکت در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری منتشر شد.
به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، مؤسسه افکارسنجی ملت وابسته به مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در راستای سنجش میزان مشارکت مردم در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، چهار موج پیمایش تلفنی از جامعه آماری همه افراد ۱۸ سال و بیشتر در کل کشور انجام داده است. برای جمع‌آوری داده‌ها از شیوه نمونه‌گیری تصادفی ساده متناسب با جمعیت استفاده شده؛ به‌نحوی‌که جمعیت کل کشور پوشش داده شده است. موج چهارم در بازه زمانی ۲ تا ۴ تیرماه ۱۴۰۳ با حجم نمونه ۱۱۰۰ نفر (با حداکثر خطای ۳ درصد و اطمینان ۹۵ درصد) اجرا شده است.
مشخصات جمعیت‌شناختی پاسخگویان
در این پیمایش، ۵۰/۳ درصد از پاسخگویان مرد و ۴۹/۷ درصد زن هستند؛ به‌طوری‌که ۴۰/۱ درصد در بازه سنی ۱۸ تا ۳۵ سال (جوان)، ۴۶/۱ درصد در بازه سنی ۳۶ تا ۶۰ سال (میانسال) و ۱۳/۸ درصد در بازه سنی بیش از ۶۰ سال (سالمند) قرار دارند. همچنین، ۴۰/۳ درصد از پاسخگویان ساکن مراکز استان‌ها، ۳۶/۹ درصد ساکن شهرهای تابعه و ۲۲/۸ درصد ساکن روستاهای کشور هستند.
میزان مشارکت در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری (موج چهارم)
به‌منظور سنجش تصمیم مردم برای شرکت در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری از پاسخگویان سؤال شده است «‌در انتخابات ریاست‌جمهوری هفته آینده، برخی از مردم شرکت می‌کنند و برخی شرکت نمی‌کنند؛ شما چطور؟». در موج چهارم این پیمایش ۴۵/۷ درصد از مردم گفته‌اند قطعاً در این انتخابات شرکت خواهند کرد، ۳۱/۶ درصد در این خصوص مردد بوده و ۲۲/۶ درصد ابراز کرده‌اند که قطعاً در انتخابات پیش‌رو شرکت نخواهند کرد. انتظار می‌رود با نزدیک‌شدن به روز برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، میزان مشارکت مردم افزایش پیدا کند.
میزان رأی نامزدها در میان افرادی که قطعاً یا احتمالاً در انتخابات شرکت می‌کنند
در میان افرادی که قطعاً یا احتمالاً در انتخابات پیش‌رو شرکت خواهند کرد، در پاسخ به سؤال «از بین نامزدهای انتخابات، شما به کدام‌یک رأی خواهید داد؟» در موج چهارم، «مسعود پزشکیان» با داشتن ۲۳/۵ درصد از آراء پیشتاز است. پس از ایشان، به‌ترتیب انتخاب ۱۶/۹ درصد «محمدباقر قالیباف» و انتخاب ۱۶/۳ درصد «سعید جلیلی» است. علاوه‌براین، ۳/۲ درصد از این پاسخگویان «سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی»، ۱/۲ درصد «علیرضا زاکانی» و ۰/۵ درصد «مصطفی پورمحمدی» را به‌عنوان نامزد منتخب خود اعلام کرده‌اند. همچنین، ۲۸/۵ درصد از این پاسخگویان مردد بوده و هنوز نامزد موردنظرشان را انتخاب نکرده‌اند و ۳ درصد گفته‌اند که در این انتخابات رأی سفید یا باطله می‌دهند. لازم به ذکر است که دو گزینه آخر برای فرد پاسخگو خوانده نشده است.
میزان رأی نامزدها در میان مرددین شرکت در انتخابات
در موج چهارم، «مسعود پزشکیان» با ۳۰/۴ درصد از آراء در صدر انتخابِ کسانی که برای شرکت در انتخابات پیش‌رو تردید دارند، قرار گرفته است. در رتبه بعدی به‌ترتیب «محمدباقر قالیباف» توسط ۱۲/۱ درصد و «سعید جلیلی» توسط ۸/۶ درصد از این افراد انتخاب شده است. علاوه‌براین، ۳/۲ درصد از این پاسخگویان «سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی»، ۲/۴ درصد «علیرضا زاکانی» و ۰/۱ درصد «مصطفی پورمحمدی» را به‌عنوان نامزد منتخب خود اعلام کرده‌اند. همچنین، ۲۶ درصد از این پاسخگویان مردد بوده و هنوز نامزد موردنظرشان را انتخاب نکرده‌اند و ۱۱/۵ درصد گفته‌اند که در این انتخابات رأی سفید یا باطله خواهند داد. لازم به ذکر است که دو گزینه آخر برای فرد پاسخگو خوانده نشده است.
نامزد انتخاباتی جایگزین درصورت انصراف انتخاب اول
در صورت انصراف مسعود پزشکیان
از میان پاسخگویانی که قطعاً یا احتمالاً در انتخابات پیش‌رو شرکت خواهند کرد، درصورت انصراف «مسعود پزشکیان»، ۲۸/۳ درصد از آراء ایشان به سبد رأی «محمدباقر قالیباف»، ۱۹/۳ درصد از آن به سبد رأی «سعید جلیلی»، ۶/۹ درصد «سیدامیر حسین قاضی‌زاده هاشمی»، ۶/۹ درصد «مصطفی پورمحمدی» و ۲/۱ درصد به سبد رأی «علیرضا زاکانی» منتقل خواهد شد. مابقی پاسخگویان گفته‌اند «اصلا شرکت نمی‌کنند» یا «هنوز تصمیم‌گیری نکرده‌اند» یا «رای سفید یا باطله» می‌دهند. البته سه گزینه آخر برای پاسخگویان خوانده نشده‌اند.
در صورت انصراف محمدباقر قالیباف
از میان پاسخگویانی که قطعاً یا احتمالاً در انتخابات پیش‌رو شرکت خواهند کرد، درصورت انصراف «محمدباقر قالیباف»، ۲۷/۱ درصد از آرای ایشان به سبد رأی «سعید جلیلی»، ۲۱/۵ درصد به سبد رأی «مسعود پزشکیان»، ۱۲/۱ درصد «سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی»، ۸/۴ درصد «علیرضا زاکانی» و ۳/۷ درصد به «مصطفی پورمحمدی» منتقل خواهد شد. مابقی پاسخگویان گفته‌اند «اصلا شرکت نمی‌کنند» یا «هنوز تصمیم‌گیری نکرده‌اند» یا «رای سفید یا باطله» می‌دهند. البته سه گزینه آخر برای پاسخگویان خوانده نشده‌اند.
در صورت انصراف سعید جلیلی
از میان پاسخگویانی که قطعاً یا احتمالاً در انتخابات پیش‌رو شرکت خواهند کرد، اگر «سعید جلیلی» انصراف دهد، ۵۱ درصد از آراء ایشان به سبد رأی «محمدباقر قالیباف»، ۱۳ درصد به سبد رأی «علیرضا زاکانی»، ۱۲ درصد به سبد رأی «سیدامیرحسین قاصی‌زاده هاشمی» و ۸ درصد به «مسعود پزشکیان» منتقل خواهد شد. مابقی پاسخگویان گفته‌اند «اصلا شرکت نمی‌کنند» یا «هنوز تصمیم‌گیری نکرده‌اند» یا «رای سفید یا باطله» می‌دهند. البته سه گزینه آخر برای پاسخگویان خوانده نشده‌اند.
نامزد منتخب درصورت رفتن انتخابات به دور دوم
از پاسخگویانی که قطعاً یا احتمالاً در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری مشارکت خواهند کرد، پرسیده شده است «در صورتی که انتخابات به دور دوم کشیده شود، شما از بین این نامزدها به کدام رأی می‌دهید؟».
• در صورت رقابت میان «محمدباقر قالیباف و سعید جلیلی»، ۴۴/۹ درصد گفته‌اند به «محمدباقر قالیباف» و ۴۰/۳ درصد به «سعید جلیلی» رای خواهند داد. مابقی پاسخگویان گفته‌اند «اصلا شرکت نمی‌کنند» یا «هنوز تصمیم‌گیری نکرده‌اند» یا «رای سفید یا باطله» می‌دهند. البته سه گزینه آخر برای پاسخگویان خوانده نشده‌اند.
• درصورتی که انتخابات میان «مسعود پزشکیان و سعید جلیلی» به دور دوم برود، ۴۹ درصد به «مسعود پزشکیان» و ۴۴/۱ درصد به «سعید جلیلی» رأی خواهند داد. مابقی پاسخگویان گفته‌اند «اصلا شرکت نمی‌کنند»، یا «هنوز تصمیم‌گیری نکرده‌اند» یا «رای سفید یا باطله» می‌دهند. البته سه گزینه آخر برای پاسخگویان خوانده نشده‌اند.
• در صورت رقابت بین «محمدباقر قالیباف و مسعود پزشکیان»، ۴۷ درصد به «محمدباقر قالیباف» و ۴۴/۸ درصد به «مسعود پزشکیان» رای خواهند داد. مابقی پاسخگویان گفته‌اند «اصلا شرکت نمی‌کنند»، یا «هنوز تصمیم‌گیری نکرده‌اند» یا «رای سفید یا باطله» می‌دهند. البته سه گزینه آخر برای پاسخگویان خوانده نشده‌اند.