کد خبر: 3229 | صفحه ۱ | تاریخ: 23 دی 1401
محسن هاشمی:
خلاء حضور آیتالله هاشمی در حکمرانی بیش از گذشته احساس میشود
محسن هاشمی رفسنجانی در مراسم بزرگداشت ششمین سالگرد ارتحال آیت الله هاشمی رفسنجانی گفت: در ششمین سالگرد رحلت آیت الله هاشمی رفسنجانی، شاهد شرایط بسیار سخت و ویژهای در کشور هستیم که شاید بیش از هرزمان دیگری نیاز به عقلانیت در حکمرانی داریم و خلا حضور آیت الله هاشمی بعنوان نماد عقلانیت در حکمرانی بیش از گذشته احساس میشود.
بخشی از متن سخنرانی محسن هاشمی رفسنجانی در مراسم بزرگداشت ششمین سالگرد درگذشت آیت الله هاشمی رفسنجانی به شرح ذیل است:
ابتدا سالروز ولادت حضرت فاطمه سلامالله علیها، روسزمادر و زادروز امام خمینی(ره) را گرامی میدارم و همچنین شهدای انقلاب بخصوص سردار سلیمانی را که در ایام سالگرد شهادت ایشان هم هستیم، گرامی میداریم.
در ششمین سالگرد رحلت آیت الله هاشمی رفسنجانی، شاهد شرایط بسیار سخت و ویژهای در کشور هستیم که شاید بیش از هرزمان دیگری نیاز به عقلانیت در حکمرانی داریم و خلا حضور آیت الله هاشمی بعنوان نماد عقلانیت در حکمرانی بیش از گذشته احساس میشود.
یکی از ارکان عقلانیت در حکمرانی به معنای سنجش، تعادل و توازن در تصمیم گیری برای جامعه است، عقلانیت اقتضا میکند تا تصمیمات براساس محاسبه هزینه/فایده و تامین مصالح اجتماعی و منافع ملی گرفته شود.
از پیش از انقلاب و در دوران مبارزه، شاهد سه رویکرد عمده در نگاه به حکمرانی در میان انقلابیون بودیم.
رویکرد اول را که میتوانیم رویکرد ایدئولژیک بنامیم، رسالت انقلابی وایدئولژیک را اولویت نخست میداند و معتقد است که باید آرمانها با هر هزینهای محقق شود. شاید بتوان در جهان اسلام سید قطب را نظریه پرداز این رویکرد دانست.
رویکرد دوم، رویکرد تکنوکراسی وتخصص گرا به حکمرانی است که معتقد است که نباید در حکمرانی مولفههای غیرتخصصی و به اصطلاح ارزشها را دخیل کرد و به حکومت مسلمانان نه حکومت اسلامی اعتقاد دارد که شاخصه این طیف را در ایران شاید بتوانیم جریان ملی – مذهبی و مهندس بازرگان بنامیم.
اما رویکرد سوم را که میتوانیم رویکرد عقلانی در حکمرانی اسلامی نام بگذاریم بر تامین منافع ملی ومصالح جامعه در عین توجه به ارزشها وآرمانهای اسلامی در حد مقدورات تاکید دارد.
ما میتوانیم شخصیتهایی نظیر شهید مطهری، شهید بهشتی، شهید باهنر و آیت الله هاشمی رفسنجانی را در این رویکرد قرار دهیم که در عین انقلابی بودن، بر عقلانیت و غلبه منطق بر احساسات وشور انقلابی تاکید داشتند.
میتوان در حوزههای مختلف تفاوتهای این سه رویکرد را نشان داد که با توجه به محدودیت فرصت، به دو حوزه اصلی اشاره میکنم:
در حوزه سیاست خارجی، رویکرد ایدئولژیک، براستکبارستیزی ومبارزه با غرب وامپریالیسم تاکید دارد وهویت خود را از این مبارزه میگیرد، حال این مبارزه چه نتایجی در داخل کشور وچه هزینهای به مردم تامین میکند، تعیین کننده نیست، سیاست خارجی در ایران بعد از انقلاب در برخی مقاطع از دولتها، در دهههای شصت، هشتاد و دولت فعلی را میتوان در این طیف جای داد.
در رویکرد دوم، سیاست خارجی، مشابه سایر کشورها وصرفا براساس مصالح ژئوپولتیک، ژئواستراتژیک و منافع ملی تعیین میشود که رویکرد دولت موقت را میتوان مصداق آن دانست.
اما رویکرد سوم، سیاست خارجی را متاثر از اهداف و آرمانهای انسانی وانقلابی، اما در چارچوب منافع ملی تعیین میکند، که مصداق این رویکرد ابداع “دکترین ام القری” توسط آیت الله هاشمی رفسنجانی بود که سیاست خارجی انقلاب اسلامی را در راستای تقویت ایران بعنوان ام القری جهان اسلام میدانست و هر اقدامی که به تضعیف وانزوای ایران میانجامید را برخلاف ارزشهای اسلامی ارزیابی میکرد.
تنش زدایی با قدرتهای جهانی همراه با حرکت بسوی وحدت در جهان اسلام از مهمترین راهبردهای این دکترین در دوره سازندگی وریاست جمهوری آیت الله هاشمی رفسنجانی بود که بطور نسبی در دولت اصلاحات ودولت تدبیر وامید نیز پیگیری شد وبرجام حاصل این رویکرد بود.