گروه جامعه - یکی از اعضای انجمن روانشناسان ایران: یکی از مهم ترین عوامل بروز افسردگی و افزایش این اختلال در میان نسل زد، شکاف بین نسل خود و والدینشان است؛ نسل زد علاقه زیادی به بحث و به چالش کشیدن عقاید دارد و بسیاری از افراد نسل های قبل ممکن است قابلیت و ظرفیت بحث ها و چالش های آن ها را نداشته باشند، به همین علت این شکاف می تواند یکی از مهم ترین عوامل بروز افسردگی در میان آن ها باشد.
افسردگی در دوران بلوغ یکی از معضلات مهم خوانواده ها در دوران نوجوانی فرزندانشان است. با توجه به آمار بسیار بالای افسردگی و خشم در ایران نحوه مواجه والدین با افسردگی در دوران بلوغ از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. شکاف بین نسلی و طبیعی دانستن اختلالات خلقی در نوجوانان می تواند زمینه ای برای آسیب های روانی شدید برای نسل آینده باشد.
دکتر نسیم رضایی کارشناس ارشد روانشناسی و عضو انجمن روانشناسان ایران، در گفت و گو با رکنا، در خصوص افسردگی در دوران بلوغ و نوجوانی گفت: در سال های اخیر شیوع افسردگی در کشور، مخصوصا در میان نوجوانان نسل زد بسیار بالا بوده. این نسل را تقریبا متولیان 1373 تا 1388 در برمی گیرد که از ابتدای شناخت خود شاهد اینترنت و پیشرفت های ناشی از آن بوده اند. یکی از مهم ترین عوامل بروز افسردگی و افزایش این اختلال در میان نسل زد، شکاف بین نسل خود و والدینشان است؛ نسل زد علاقه زیادی به بحث و به چالش کشیدن عقاید دارد و بسیاری از افراد نسل های قبل ممکن است قابلیت و ظرفیت بحث ها و چالش های آن ها را نداشته باشند، به همین علت این شکاف می تواند یکی از مهم ترین عوامل بروز افسردگی در میان آن ها باشد. از دیگر عوامل افسردگی در میان این افراد می تواند وجود فشارها و انتظارات جامعه و خانواده ها بر روی آن ها؛ همچنین وابستگی بیش از اندازه آن ها به وسائل دیجیتال و اینترنت بوده باشد. زمینه احتمال بروز افسردگی، حسادت ، کاهش عزت نفس و... در نسل زد با گذراندن زمان زیاد در اینترنت و انتظار بازدهی بالا؛ همچنین مقایسه خود با الگوها و ایده آل های اینترنتی افزایش پیدا می کند.
او با اشاره به این مسئله که علت مشخصی برای آمار بالای افسردگی در دوران بلوغ دختران به نسبت پسران وجود ندارد، گفت: وجود قوانین مردسالارانه در کنار مجموعه عوامل گفته شده در دوران بلوغ به این علت که در دختران با درصد و شدت بیشتری اعمال می شود می تواند عاملی برای افزایش بروز افسردگی در دوران بلوغ دختران باشد. همچنین مقایسه های زیبایی محور بر اساس الگوهای موجود در فضای اینترنت یکی از عوامل مهم افزایش افسردگی باشد.
رضایی با اشاره به لزوم شناخت نشانه های افسردگی و بررسی آن ها، افزود: خانواده ها باید توجه داشته باشند که نمی توانند بروز هر حالت روانی و نوسانات خلقی را پای دوران نوجوانی گذارند، و در مواجه با اختلالات خلقی نیاز است که رفتار جدی و با منطق بیشتری داشته باشند. اگر در بازه طولانی با نوسانات خلقی، اختلالات تغذیه و خواب، و بروز مشکل در روابط اجتماعی نوجوانان خود مواجه شدید برای جلوگیری از پیشرفت مشکلات و بروز اختلالات مختلف از روان درمانگر و مشاوران کمک بگیرید. عدم توجه به رفتارهای جدید و آسیب زا می تواند شروعی برای اختلالات جدی و شدید باشد. به عنوان مثال اگر نوجوان بعد از ورود به دوران افسردگی تحت درمان های لازم قرار نگیرد می تواند در آینده زمینه بروز افسردگی های مرزمن یا اختلالاتی مثل وسواس ، اضطراب های شدید همچنین افکار مربوط به خودکشی باشد.
او با اشاره به راهکارهای پیشگیری از افسردگی در دوران بلوغ و نوجوانی و لزوم افزایش آگاهی در خانواده، گفت: آموزش مهارت های زندگی با استفاده از کتاب ها و دوره های مختلف می تواند به افزایش توانایی تاب آوری، تفکر نقاد، حل مسئله، مدیریت زمان و.. کمک کند. شرکت در جلسات پیشگیری روان درمانی و مراجعه نوجوان با فردی که بتواند ارتباط موثری با آن برقرار کند می تواند عاملی برای افزایش ارتباطات موثر و کاهش احتمال بروز افسردگی در آینده باشد. آگاه سازی و افزایش اطلاعات خانواده نسبت به شرایط روحی و روانی نوجوان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. خواندن کتاب هایی در خصوص ویژگی های نسل جدید، ویژگی های دوران نوجوانی، و مهارت های زندگی؛ همچنین حضور در جلسات مشاورین و یادگیری راهکارهایی برای تعامل بهتر، کنترل خشم، و افزایش مهارت همدلی می تواند در پیشگیری از افسردگی نوجوان، بروز تنش در خانواده و کاهش شکاف نسلی تاثیرگذار باشد. والدین باید به مسئولیت خود در برابر فرزندانشان توجه بیشتری داشته باشند و با یادگیری مهارت های لازم به جای درگیری، تهدید، سرزنش، مقایسه و دعوا به مذاکره و توافق دوستانه برسند. باید با توجه به شرایط اجتماعی و اقتصادی محیطی مناسب برای گذر نوجوان از دوران بلوغ بسازیم تا بتوانیم از آسیب ها و مشکلات احتمالی آینده جلوگیری کنیم.