سرمقاله
صفحات روزنامه
اخبار آنلاین
یکی از پرسش های بنیادین در خصوص شناخت نسل جدید و جوان امروز ایران، این است که چگونه می توان، به بینش و منش و کنش های نسل زِد، شناخت پیدا کرد؟ و آنان را چنانکه شایسته است، فهمید؟ فهمیدن با اندیشیدن و نوع نگرش و کنش انسان ارتباط دارد. فهمیدن، حاکی از گونهای از انتخاب و اتخاذ شیوه و متد و منطق است. منطق درک و فهم نسل جوان و نوجوان امروز ایران چیست؟ منظور از منطق در اینجا، تلاش برای یافتن ملاک و معیار نگرش ها و کنش ها ست. منطق بیانگر، راه و روش مستدل و مستند و نحوهی بررسی و ارزیابی استدلالات و کیفیت عملکرد ها و بکارگیری مهارت ها می باشد. به عبارت دیگر، کاری که منطق نداشته باشد، به خواب و خیال نزدیک تر است تا به واقعیت. اگر راجع به نسل زِد سخن می گوئیم و حتی قضاوت می کنیم، شرط اصلی آن است که منطق و مِتُد تحلیل و ارزیابی خودمان بطور واضح بیان کنیم. به تصور من، منطقِ فهم نسل زِد و « جن زی ها، Gen z » منطق فازی « Fuzzy logic » است، نه منطق کلاسیک « Classical logic ». اجمالاً، منطق کلاسیک، همان منطق قدیم و صفر و صد و سیاه و سفید را، می گوئیم، نوعی، منطق ثابتات و صامتات هست. آقا یا خانم X انسان شریفی است و بر عکس قضیه اول. و امّا منطق فازی، منطق سیال و تغییر و تحول را می گوئیم. به تعبیر بهتر، دامنه و گسترهٔ منطق فازی بسیار فراختر و ژرف تر از منطق کلاسیک می باشد. این کلاغ نه سفید است و نه سیاه، احتمالاً، خاکستری است. بنابراین، منطق، علم درستی و نادرستی انواع استدلال و اقسام براهین می باشد، از دل و درون منطق فازی، قانون و قاعدهٔ فهم انواع نگرش ها و کنش های نسل جوان ایران را می توان استنباط و استخراج نمود. بسیاری از افرادِ نسل سالخورده و حاکمان پیر و فرتوت و مستبد، نسل زِد را، نسل بی خود و بی کله « مغز » می نامند! به گمان من از نظر نسل های پیشین، نسل زِد، نسل « مِه آلود » است. زیرا، در مِه اشخاص و اشیاء بدرستی شناخته نمی شوند. یعنی، مِه آلودگی یک نسل، از ناشناختگی و مجهولیت ناشی می شود، نه از خوب و بد، با ارزش و بی ارزش، بودن ها. پژوهش های علمی و مستند های میدانی، اثبات می کنند، نسل زِد، نسل گزاره های « شرطی » هستند؛ گزاره ها و قضیه هایی که با اما و اگر و شرط و شرایط ربط دارند. منطق فازی نیز همین است. نه مطلقاً غلط و نه مطلقاً درست. بین درست و غلط صیف وسیعی از حالت خاکستری و تیره، قرار دارد. برای شناخت نسل زِد در آن وضعیت و موقعیت مِه آلود و نامعلومی، نیاز به منطق فازی داریم. همانند، GPS، کار و عملکرد اصلی Gps، چیست؟ موقعیت یابی و درک و فهم مکان جغرافیایی یک پدیده و پدیدار. این امکان از طریق ۲۴ ماهوارهِ در گردش دور زمین مهیا می شود. منطق فهم شرایط و اوضاع و احوال و اندیشه و کنش نسل زِد، یک نوع امکان و ابزار دست نسل های پیشین قرار می دهد. یعنی، شناخت نسل زِد و جوانان ایران، نیاز به قطب نما سیال دارد؛ منطق فازی، بخشی از این نیاز را تأمین میکند. نسل مُسن و پیشین، برای فهم نسل جوان و نوجوان امروز، نیازمند ژرف اندیشی و بازسازی و بازآفرینی افکار کهن و گاهی پوسیده خود، می باشد. با افکار ابتر و عقیم، هرگز، نمی توان فکرهای جَوّال و جستجوگر و اثربخش را شناخت. شاید، هر کدام از منطق ها « کلاسیک، ریاضی، فازی، و غیره » قدری در شناخت نسل زِد، از حیث، ریشه ها و اندیشه ها و کنش های آنان، ما را یاری کند، اما، کشف منطق ویژهی این نسل جوان، واقع بینی و وسعت نظر و عمل می طلبد. منطق فازی، منطق کامپیوتر و هوش مصنوعی نیز هست. فراموش نکنیم نسل زِد، نسل فناوری های نوین و پیشرفته و از جمله هوش مصنوعی است.