با مطرح شدن موضوع ایمنی ساختمان‌ها در شهر تهران، اعداد مختلفی به عنوان تعداد ساختمان‌های ناایمن شهر تهران مطرح شد؛ اعدادی که از ۱۲۹ ساختمان تا ۱۶ هزار و ۳۳ هزار مورد را نیز دربرگرفته است. اما تعداد دقیق ساختمان‌های ناایمن در تهران چقدر است؟
به گزارش ایسنا، مدتی است که ایمنی ساختمان‌ها در تهران به یکی از دغدغه‌های جدی مسئولان و مدیران شهری بدل شده و در همین راستا نیز اقدامات متعددی برای سنجش و ارتقا ایمنی ساختمان‌ها و به خصوص اماکن تجمعی در تهران انجام شده است. نتایج اولیه این بررسی‌ها نیز در نهایت منجر به شناسایی ۱۲۹ ساختمان پرخطر در شهر تهران شد. ساختمان‌هایی که گرچه هیچگاه به طور رسمی نامی از آنها اعلام نشد، اما اخیرا سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران که وضعیت ایمنی در این ۱۲۹ ساختمان را از منظر حریق بحرانی تشخیص داده بود، از کاهش تعداد آنها به ۱۱۹ ساختمان خبر داده است.
۱۲۹ اما تنها عدد اعلامی در اخبار مربوط به ایمنی ساختمان‌های شهر تهران نبود و اعدادی چون ۱۶ هزار، ۳۳ هزار و ... نیز در میان اخبار منتشر شد. اعدادی که موجب سردرگمی و البته نگرانی برخی از شهروندان از وضعیت ایمنی در ساختمان‌های شهر تهران نیز شد. همین اعداد متعدد سبب شد تا موضوع را از مسئولان مربوطه در سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران و نیز سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران پیگیری کنیم.
تهران ۳۳ هزار ساختمان نا ایمن دارد؟
یکی از اعدادی که بارها در کنار عبارت ساختمان نا ایمن در خبرها دیده شده، عدد ۳۳ هزار است. عددی که از سوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران اعلام شده است. قدرت الله محمدی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران در این باره به ایسنا می‌گوید: «این عدد مربوط به پایش ایمنی ساختمان‌های شهر تهران است. اقدامی که از سال ۹۵ به بعد آغاز شد و همکاران ما داوطلبانه کاری را آغاز کردند که در جریان آن توانستند ۳۳ هزار ساختمان را در شهر تهران پایش کنند. این ساختمان‌ها بر اساس ضوابط آتش‌نشانی و وضعیت ایمنی به چهار گروه ایمنی دسته‌بندی شدند که دسته اول آن ساختمان‌های بسیار پرخطر بود که همین ۱۲۹ ساختمانی است که عدد آن اعلام شده و البته تعداد آن در حال حاضر به ۱۱۹ ساختمان رسیده است. دسته دوم ساختمان‌های پرخطر، دسته سوم ساختمان‌های میان‌خطر و دسته آخر ساختمان‌های کم خطر است.»
محمدی ادامه می‌دهد: «اینطور نیست که مردم تصور کنند این ۳۳ هزار ساختمان نا ایمن است و دیگر کسی نباید وارد آن شود. ما اقداماتمان را برای ایمن‌سازی ساختمان‌ها آغاز کردیم و خوشبختانه با پیگیری‌های انجام شده و ورود دستگاه قضا به موضوع، تعداد ۱۰ ساختمان از ۱۲۹ ساختمان بسیار پرخطر ایمن سازی شدند که تا پایان سال تعداد آنها به ۱۰۰ ساختمان کاهش پیدا می‌کند، اما مردم باید توجه کنند که فرآیند ایمن‌سازی زمان‌بر است، به خصوص اینکه این موضوع سال‌ها رها شده بود.»
به گفته او در دسته بندی انجام شده از ایمنی این ساختمان‌ها در حال حاضر ۱۱۹ ساختمان در گروه بسیار پرخطر جای می‌گیرند که مالکان آنها نیز احضار شده و توصیه‌های لازم به آنان داده شد. این افراد باید ایمنی در ساختمان‌های خود را ارتقا دهند و اگر به آن توجه نکنند بار اول انشعابات ساختمان قطع خواهد شد و در صورت عدم ارتقا ایمنی، این‌بار ساختمان با دستور قضایی پلمب خواهد شد.
ماجرای ایمنی ۱۶ هزار ساختمان در تهران چیست؟
عدد دیگر ۱۶ هزار است که از سوی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران اعلام شده و نحوه نادرست انعکاس آن در برخی رسانه‌ها سبب این تصور شده که تهران ۱۶ هزار ساختمان نا ایمن و خطرناک دارد. موضوعی که علی نصیری، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران آن را نادرست می‌داند. او در این باره به ایسنا می‌گوید: « ببینید در مورد ایمنی ساختمان‌ها ما با توجه به بضاعت و محدودیت بودجه‌ای که داشتیم، کار را اولویت بندی کردیم. در واقع با این بضاعت که ریالی بودجه برای این کار اختصاص داده نشده است، ما دستگاه‌ها را یک جورهایی در فشار گذاشتیم که پای کار بیایند و آنها هم از کارمندان موجودشان برای ارزیابی ایمنی ساختمان‌ها استفاده کردند.»
وی ادامه می‌دهد: «خب در این شرایط ما که نمی‌توانستیم برویم و تمام ساختمان‌های تهران را بررسی کنیم. اصلا محدودیت بودجه و زمان و ... به ما این اجازه را نمی‌داد، پس چه کار کردیم؟ آمدیم و ساختمان‌ها را اولویت بندی کردیم و گفتیم که اولویت با ساختمان‌های مهم و اماکن پرتجمع و ساختمان‌های بلند باشد. ساختمان‌های بلندمرتبه هم تعریف خاص خودش را دارد و یعنی ساختمان‌هایی با بیش از شش طبقه و بیش از پنج هزار متر مربع مساحت. تعریف ساختمان‌های مهم هم طبق همان تعاریفی است که در آئین نامه ۲۸۰۰ بند “ج” و “د” آمده است.»
نصیری درباره اینکه چه ساختمان‌هایی مشمول بند “ج” و “د” آئین‌نامه ۲۸۰۰ می‌شود نیز می‌گوید: «به طورکلی ساختمان‌هایی که قابل استفاده بودن آنها پس از وقوع زلزله اهمیت خاص دارد و وقفه در بهره‌برداری از آنها غیر مستقیم موجب افزایش تلفات و خسارات می‌شود؛ مانند بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها، مراکز آتش‌نشانی، مراکز و تاسیسات آبرسانی، ساختمان‌های نیروگاه‌ها و تاسیسات برق رسانی، برج‌های مراقبت فرودگاه‌ها، مراکز مخابرات، رادیو و تلویزیون، تاسیسات نظامی و انتظامی، مراکز کمک رسانی و به طور کلی تمام ساختمان‌هایی که استفاده از آنها در نجات و امداد موثر است و نیز ساختمان‌ها و تاسیساتی است که خرابی آنها موجب انتشار گسترده مواد سمی و مضر در کوتاه مدت و درازمدت برای محیط زیست می‌شوند، مانند کارخانه‌های تولید کننده مواد شیمیایی خاص جزو این موارد است. علاوه بر آن ساختمان‌های پرتجمع مانند ورزشگاه‌ها، پاساژها، دانشگاه‌ها، مراکز اداری خاص و ... نیز جزو این بخش قرار دارند.»
رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران ادامه می‌دهد: «حالا با توجه به آنچه که گفتم ما آمدیم و یک فهرستی از ساختمان‌ها تهیه کردیم. دقت کنید این فهرست به معنای فهرست ساختمان‌های نا ایمن نیست، بلکه فهرست ساختمان‌های مهمی است که لازم است ایمنی‌ آن از سوی تیم‌های مشترک که برای هر یک از مناطق ۲۲ گانه در نظر گرفته‌ایم، بررسی شود. این ۱۶ هزار ساختمان نا ایمن نیستند، بلکه ما آنها را جزو اولویت قرار دادیم تا ایمنی‌شان را بررسی کنیم و ممکن است پس از پایان بررسی اصلا متوجه شویم که یک درصدی از این ساختمان‌ها ایمنی خیلی خوبی هم داشتند.»
وی می‌افزاید: «ما این لیست را با کمک سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران و... درآوردیم و در دستورکار داریم که از دانه به دانه آنها بازدید کنیم. نمایندگانی از هفت دستگاه عضو تیم‌های بازرسی از این ساختمان‌ها هستند و ما بر اساس چک لیست‌های موجود ایمنی این ساختمان‌ها را هم از نظر حریق و هم از نظر سازه‌ای مورد بررسی قرار می‌دهیم.»
به نظر می‌رسد که اعلام اعداد مختلف و برخی بی‌دقتی‌ها در نسبت دادن این اعداد به ساختمان‌های ناایمن در شهر تهران سبب نگرانی در میان برخی از مردم شده و از طرفی، بخشی دیگر از مردم را نیز دچار نوعی به اعتمادی کرده است. آنچه که پیداست بی‌اطلاعی از تعداد دقیق ساختمان‌های نا ایمن در پایتخت است. موضوعی که با اتمام طرح آغاز شده از سوی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران حداقل منجر به اعلام آماری رسمی از تعداد ساختمان‌های نا ایمن «مهم» در تهران خواهد شد. در حال حاضر اما تنها آمار رسمی از وضعیت ایمنی ساختمان‌های شهر تهران همان ۱۲۹ موردی است که حالا به ۱۱۹ مورد کاهش یافته و البته اسامی آنها هنوز به طور رسمی اعلام نشده است.