سرمقاله
صفحات روزنامه
اخبار آنلاین
بعد از پایان جنگ دوم جهانی، کشورهای اروپای غربی از ناحیه اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی احساس امنیت نمیکردند. از آنجایی که در طول شش سال جنگ دچار آسیبهای شدید اقتصادی و نظامی شده بودند، خود را قادر به دفاع در مقابل تهاجمات احتمالی شوروی نمیدیدند. لذا دست به دامن آمریکا شدند تا در یک پیمان نظامی از آنان در زمان خطر تهاجمات شوروی دفاع کند. به این ترتیب پیمان نظامی آتلانتیک یا به اختصار ناتو در چهارم آوریل سال ۱۹۴۸ (۱۵ فروردین ۱۳۲۸ شمسی) در واشنگتن شکل گرفت. پیمان ناتو سبب شد تا شوروی با کشورهای اقماری که از کشورهای اروپای شرقی بودند، پیمان نظامی در پایتخت لهستان به امضا برسانند به نام پیمان ورشو. در طول جنگ سرد هر کدام از این دو پیمان نقش بازدارندگی داشتند تا از تصرف سرزمینی و وقوع جنگ جهانی سوم جلوگیری شود. بعد از تجزیه شوروی، پیمان ورشو نیز منحل شد. به این ترتیب پیمان ناتو فلسفه وجودی خودش را که مقابله با شوروی بود از دست داد. در غیاب پیمان ورشو، آمریکا و کشورهای غربی حاضر نشدند از پیمان ناتو چشمپوشی کنند و اعلام انحلال نمایند. برای بقای ناتو جهت سلطه بر جهان در پی ایجاد دشمنان فرضی برآمدند؛ بر خلاف اساسنامه پیمان ناتو که موظف به دفاع از کشورهای بلوک غرب در مقابل بلوک شرق در قاره سبز بود، حادثه ۱۱ سپتامبر و حمله به برجهای دوقلو در نیویورک سبب شد تا ناتو پا را از اروپا بیرون گذارد و در عراق در قالب آموزش و در افغانستان که ربطی به هدف تشکیل پیمان ناتو ندارد، مداخله کند. از زمان تشکیل ناتو، بخش عمده بودجه آن بر دوش آمریکا بود. قابل پیشبینی بود روزی فرا خواهد رسید که دولتمردان آمریکایی با این سوال مواجه شوند که به چه دلیل بودجهای هنگفت صرف سازمانی کنند که بعد از شکست کمونیست و از همپاشیدگی بلوک شرق و انحلال پیمان ورشو، از حیض انتفاع ساقط شده و وجودش سبب تحریک روسیه و جنگافروزی میشود. بر این اساس، ترامپ از مدتی قبل سر ناسازگاری با پیمان ناتو را شروع کرد. در مرحله نخست خواستار این شد که کشورهای اروپایی عضو ناتو باید سهم خود را در بودجه ناتو افزایش دهند و منتظر نمانند تا آمریکا از جیب مالیاتدهندگان آمریکایی بخش اعظم هزینه آن را تأمین کند. اکنون که ترامپ درگیری با پوتین و روسیه را به مصلحت نمیداند و معتقد به کنار آمدن با مسکو است، موضوع مخالفت با ناتو در حاکمیت واشنگتن جدیتر شد. بهطوریکه ترامپ و معاون تندرویش ونس قصد ندارند در اجلاس سران ناتو در لندن شرکت کنند. همچنین ایلان ماسک با صراحت به مخالفت با ناتو برخاسته و خواستار خروج آمریکا از ناتو شد. اگرچه خروج آمریکا از ناتو نیاز به دو سوم آرای سنا دارد و امکان کسب چنین آرایی بعید به نظر میرسد، ولی دیدگاه منفی ترامپ و تیم همراهش با ناتو به قوت خودش باقی میماند. در مجموع در چنین شرایطی، ترامپ و حلقه اول نزدیکانش ترجیح میدهند به جای ناتو فرا آتلانتیکی که میتواند آتش جنگ را در اروپا روشن کند، جهت خدمت به نتانیاهو و اسرائیل و مهار و کنترل جمهوری اسلامی، به تشکیل ناتو عبری-عربی فکر کنند و سرمایهگذاری نمایند.